خبرگزاری مهر، گروه استانها: انتخاب بهترین دهکده گردشگری از سال ۲۰۲۱ توسط سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) انجام می‌شود و هدف از این کار، تبدیل گردشگری به محرک توسعه روستایی و رفاه روستاییان است.
سازمان جهانی گردشگری ۹ شاخص از جمله دارا بودن منابع فرهنگی، ترویج و حفاظت از آن، پایداری اقتصادی، محیطی، اجتماعی، پتانسیل گردشگری و توسعه و یکپارچگی زنجیره ارزش، حاکمیت و اولویت‌بندی گردشگری و نیز امور بهداشتی، ایمنی و امنیت را به عنوان معیارهای انتخاب روستاهای جهانی اعلام کرده است. در این راستا، روستاهای کندوان و اصفهک ایران سال گذشته ثبت جهانی شدند.
امسال نیز سه روستای «شفیع‌آباد»، «کندلوس» و «سهیلی» در فهرست بهترین روستاهای گردشگری جهان ثبت شدند و روستای چنشت از روستاهای منحصربه‌فرد خراسان جنوبی نیز با توجه به ظرفیت‌های بسیاری که دارد، در مسیر ثبت جهانی قرار گرفته است.
ظرفیت‌ها
کوچه‌های باریک، دیوارهای خشتی و سقف خانه‌های چوبی چنشت، یادآور سال‌ها زندگی در این دیار است که حکایت از قدمت صدها ساله دارد.
با اجرای مرمت و بازسازی بافت سنتی آن توسط بنیاد مسکن، جان تازه‌ای به این روستای کوهستانی بخشیده شده است.
مرقد امامزاده علوی نیز به مکانی برای معنویت و آرامش تبدیل شده و طبیعت چنشت با کوه‌های استوار، چشمه‌های زلال، دو غار طبیعی، سنگ‌نگاره تنگل استاد و آداب و رسوم… نشانگر قدمت تاریخی آن هستند که در جذب گردشگران به این روستا بسیار تاثیرگذار بوده‌اند.
وجود ۳۰ واحد مرغداری، زمینه اشتغال جوانان را فراهم کرده و در زمین‌های حاصلخیز آن محصولاتی چون زرشک، گردو، بادام و زعفران کشت می‌شوند.
کلکسیون عجایب و مهد فرهنگ
چنشت، روستای رنگارنگ ایران، یکی از روستاهای بخش مود شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی است. این روستا به علت جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، یکی از روستاهای هدف گردشگری استان است که در فاصله ۶۰ کیلومتری شهرستان بیرجند و ۲۶ کیلومتری بخش مود قرار دارد. در گذشته، به علت وجود چهار رودخانه فصلی، نام این روستا «چند شطه» بوده که در گذر زمان به چنشت تغییر نام پیدا کرده است.
برخی مورخان، چنشت را هم‌وزن بهشت می‌دانند و وجود دامنه‌های سرسبز و رودخانه‌های دائمی در آن، سبب شده است تا در گذشته دامداران بسیاری این منطقه را برای سکونت انتخاب کنند. این روستا امروزه به امکاناتی چون آب، برق و تلفن مجهز است.
لباس زنان و دختران چنشتی از پارچه‌هایی با رنگ‌های شاد و متنوع دوخته می‌شود. این لباس شامل سه قسمت چارقد قرمز یا آبی گلدار، کلاه نقره‌ای و نقره‌دوزی شده و پیراهن‌هایی به رنگ سبز، قرمز و آبی است.
مردم چنشت مراسم عروسی را بسیار باشکوه و با آیین‌های سنتی برگزار می‌کنند و اهالی چنشت بسیار مهمان‌نواز و پایبند عقاید گذشتگان هستند.
این روستای کوهستانی با زمستان‌های سرد و تابستان‌های خنک، سالانه میزبان گردشگران زیادی است که برای دیدن جاذبه‌های آن به این منطقه سفر می‌کنند و بهار و تابستان بهترین فصل‌ها برای سفر به این روستای تاریخی است.
جاذبه‌های تاریخی و گردشگری چنشت
بافت مسکونی روستا با درهایی به رنگ آبی یا سبز، پنجره‌هایی با رنگ‌های شاد و پرده‌هایی غالباً با پارچه‌های گلدار و رنگی، توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
دو غار تاریخی چنشت و چهل چاه نیز از جاذبه‌های تاریخی این روستا هستند. در غار چهل چاه، اجساد ۱۴ مرد، زن و کودک کشف شده است.
دهیار روستای هدف گردشگری چنشت با بیان اینکه این روستا در فاصله ۶۰ کیلومتری از مرکز استان قرار دارد، گفت: روستای چنشت در بخش مود شهرستان سربیشه با ۵۰۰ خانوار ساکن و با حدود هزار و ۵۰۰ نفر جمعیت است و حدود دو هزار نفر از اهالی نیز برای کار به بیرجند در رفت‌وآمد هستند.
مشکلات زیرساختی
امین حسن‌پور با اشاره به اینکه چنشت به دلیل دارا بودن ظرفیت‌های بسیار گردشگری، نیازمند توجه ویژه‌ای است، افزود: در این روستا مشکلات زیرساختی داریم و ورودی امامزاده به دلیل اینکه در بافت جدید روستا قرار دارد و خاکی بودن، بسیار نامناسب است که باید سنگ‌فرش یا آسفالت شود.
وی خاطرنشان کرد: طرح هادی روستا در بافت سنتی چنشت اجرا شده و بافت جدید آن مورد بی‌مهری قرار گرفته است.
حسن‌پور همچنین از مشکل اهالی این روستا در خصوص آرد سخن گفت و ادامه داد: در گذشته که نانوایی در چنشت بود، به هر نفر ۶.۵ کیلو آرد می‌دادند و اکنون که نانوایی روستا تعطیل است، همان مقدار آرد به هر نفر داده می‌شود؛ این در حالی است که در روستاهای دیگر سهمیه هر نفر ۱۰ کیلو آرد است.
نبود بازارچه سنتی
وی نبود بازارچه سنتی در روستا را به عنوان یکی دیگر از مشکلات چنشت دانست و خاطرنشان کرد: به دلیل کوهستانی بودن روستا با محدودیت زمین مواجه هستیم و در صورتی که اعتباری در اختیار دهیاری قرار گیرد، با تعریض پل روی رود، از آن برای ایجاد بازارچه سنتی و محلی برای برگزاری همایش‌ها و جلسات می‌توانیم استفاده کنیم.
حسن‌پور تاکید کرد: اعتبار دهیاری بسیار کم است و به دلیل نداشتن خودروی حمل زباله، در این زمینه مشکل داریم و با این وجود حتی یک نیروی خدماتی نداریم و با توجه به اینکه هر روز باید روستایی به این بزرگی نظافت شود، مدیریت آن کار بسیار سختی است.
وی با بیان اینکه صنایع دستی، لباس‌های محلی و محصولات کشاورزی از جمله ظرفیت‌های موجود در چنشت است و این روستا از نظر ظرفیت‌ها حرفی برای گفتن دارد، افزود: قدمت آداب و رسوم مربوط به عروسی در چنشت به زمان قاجار برمی‌گردد و آئین‌ها، سنت‌ها و لباس‌ها به شکل گذشته حفظ شده‌اند.
وی با یادآوری اینکه در زمان عزاداری، اقوام درجه یک تا چهل روز برای صاحبان عزا، صبحانه، ناهار و شام می‌برند، اظهار کرد: در راستای بررسی پرونده چنشت برای ثبت جهانی، از روستای اصفهک بازدید کرده‌ایم و اقدامات بسیاری توسط دهیاری مانند راه‌اندازی چند کارگاه سبدبافی، عروسک‌سازی، دوخت لباس‌های محلی و چند اقامتگاه بوم‌گردی با همکاری میراث فرهنگی انجام شده است.
درخواست عضو شورای اسلامی روستا
سجادی، عضو شورای اسلامی روستای چنشت، خواستار اختصاص اعتبار برای ایجاد راه دسترسی این روستا به خراشاد شد و گفت: با انجام این کار، فاصله چنشت تا مرکز استان ۲۶ کیلومتر کوتاه‌تر می‌شود.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با بیان اینکه سازمان جهانی گردشگری برای ثبت جهانی روستاها یک سری شاخص‌ها را مشخص کرده است، گفت: با استفاده از تجربه ثبت جهانی روستای اصفهک، جلسات متعددی را با استانداری، فرمانداری سربیشه و اهالی روستا در این خصوص برگزار کرده‌ایم که امیدواریم نتیجه این همدلی و مشارکت در سال آینده، ثبت جهانی روستای چنشت باشد.
محمد عرب خاطرنشان کرد: این روستا بافت تاریخی باارزشی دارد که ثبت ملی آن در حال انجام است و در راستای شاخص‌های سازمان گردشگری جهانی، اقداماتی در این روستا انجام شده است.
ضرورت برنامه‌ریزی
وی تاکید کرد: افزایش مشارکت اجتماعی مردم، روایت‌گری، توجه به قصه‌ها و داستان‌ها، احیای آداب و رسوم، تعریف رویدادها و پایداری اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی از جمله مواردی است که باید در این زمینه برنامه‌ریزی مناسبی انجام شود.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی گفت: چنشت از روستاهای بکر در خصوص پوشش و صنایع دستی است و به زودی کار تکمیل پرونده ثبت جهانی روستای چنشت آغاز خواهد شد.
وی از تسهیل صدور مجوز بوم‌گردی و ایجاد چند بوم‌گردی در چنشت به عنوان دیگر اقدامات انجام شده در این روستا یاد کرد.
معاون امور دهیاری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور هم تاکید کرد: روستای تاریخی و گردشگری چنشت یکی از منحصربه‌فردترین روستاهای ایران است و مردم بسیار خوب آن استحقاق آن را دارند که این روستا جهانی شود.
علی قربانی خاطرنشان کرد: علاوه بر گفت‌وگو با وزیر میراث فرهنگی برای پیگیری جدی در این خصوص، از طریق دهیاری و شورای اسلامی این روستا نیز اقدامات لازم را انجام خواهیم داد تا سال آینده جشن ثبت جهانی چنشت را برگزار کنیم.
