خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل، حسن شکوهی نسب: در ساعات ابتدایی چهارشنبه اول اکتبر ۲۰۲۵ (نهم مهر)، دولت فدرال آمریکا پس از ناکامی کنگره در تصویب لایحه بودجه، وارد یک تعطیلی گسترده شد که تا امروز حدود ۳ هفته از آن می‌گذرد. این تعطیلی که تاکنون سومین مورد طولانی در تاریخ آمریکا محسوب می‌شود، با تعلیق خدمات دولتی، مرخصی اجباری صدها هزار کارمند فدرال و اختلالات گسترده در عملکرد نهادهای دولتی همراه است.
بسیاری از ناظران و مقامات از جمله «مایک جانسون» رئیس مجلس نمایندگان، هشدار داده‌اند که این می‌تواند به طولانی‌ترین تعطیلی در تاریخ آمریکا تبدیل شود. بر اساس آمارها، رکورد طولانی‌ترین تعطیلی دولت در تاریخ ایالات متحده سال‌ها در اختیار دولت «بیل کلینتون» با ۲۱ روز بود اما در سال ۲۰۱۹-۲۰۱۸ با تعطیلی دولت به مدت ۳۵ روز، ترامپ رکورد تازه‌ای بر جای گذاشت و اینک احتمال شکسته شدن این رکورد در دولت دوم ترامپ دور از ذهن نیست.
علل و ریشه‌های تعطیلی دولت ترامپ
تعطیلی دولت آمریکا در شرایط کنونی در مسائل گوناگونی ریشه دارد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می‌شود؛
بن‌بست سیاسی بر سر بودجه
تعطیلی فعلی دولت آمریکا زمانی آغاز شد که سنا در رای‌گیری‌های متوالی نتوانست دو لایحه بودجه حزبی را تصویب کند. در حالی که مجلس نمایندگان یک قطعنامه موقت تامین بودجه را با رای ۲۱۷ به ۲۱۲ تصویب کرده بود، سنا قادر به توافق نشد و دولت فدرال از نیمه‌شب اول اکتبر وارد مرحله تعطیلی شد. نقطه اصلی اختلاف، اصرار دموکرات‌ها بر تمدید یارانه‌های تقویت‌شده قانون مراقبت‌های مقرون به صرفه (ACA) است که قرار است در پایان سال ۲۰۲۵ منقضی شود. این یارانه‌ها که حدود ۲۲ میلیون آمریکایی از آنها برای کاهش هزینه‌های بیمه درمانی استفاده می‌کنند، تمدید آنها در یک دهه حدود ۱.۵ تریلیون دلار هزینه خواهد داشت.
سیاست‌های کاهش اندازه دولت
دونالد ترامپ که در ژانویه ۲۰۲۵ برای دومین بار به ریاست جمهوری رسیده است، رویکرد تهاجمی نسبت به کاهش اندازه دولت فدرال اتخاذ کرده است. او در بیانیه‌های خود اعلام کرده که از تعطیلی دولت به عنوان فرصتی برای قطع بودجه پروژه‌های چپ‌گرایانه و کوچک‌سازی بوروکراسی فدرال استفاده خواهد کرد. «رأس ووت» مدیر دفتر مدیریت و بودجه کاخ سفید، نقش کلیدی در این استراتژی ایفا می‌کند. او به نمایندگان جمهوری‌خواه گفته است که دولت ممکن است در طول تعطیلی شروع به اخراج کارمندان فدرال کند. «ووت» همچنین اعلام کرده که نزدیک به ۱۰ هزار نفر ممکن است اخطار اخراج دریافت کنند. دولت ترامپ تحت عنوان بهبود کارآیی دولت، اقداماتی را انجام داده که منتقدان آن را هدفمند و سیاسی می‌دانند. طبق گزارش‌ها، تا ماه اوت، دفتر مدیریت پرسنل اعلام کرده بود که حدود ۳۰۰ هزار کارمند فدرال تا پایان سال از دولت خواهند رفت که ۸۰ درصد آنها داوطلبانه بوده است، اما این به معنای اخراج غیرداوطلبانه حدود ۶۰ هزار کارمند است.
تعطیلی دولت چه تاثیر داخلی و خارجی به همراه دارد؟
تعطیلی دولت تاثیر مستقیم و سنگینی بر کارمندان فدرال داشته است. طبق برآوردهای دفتر بودجه کنگره، تا ۷۵۰ هزار کارمند دولتی با مرخصی اجباری روبرو شده‌اند و تا زمان تصویب بودجه، هیچ حقوقی دریافت نخواهند کرد. در همین حال، حدود ۷۰۰ هزار کارمند دیگر که خدماتشان ضروری تلقی می‌شود، بدون دریافت حقوق به کار ادامه می‌دهند. چند روز پیش، برای نخستین بار کارمندان فدرال حقوق خود را دریافت نکردند که این امر فشار مالی شدیدی بر آنها و خانواده‌هایشان وارد کرده است.
تعطیلی دولت باعث اختلال در طیف گسترده‌ای از خدمات عمومی شده است. همچنین کنترل ترافیک هوایی با مشکلات جدی روبرو شده است. انجمن صنایع هوافضا هشدار داده که این تعطیلی برنامه‌های جدید را مختل می‌کند، نوآوری را متوقف می‌سازد و سازمان هواپیمایی فدرال را کند می‌کند. علاوه بر این، صدور پاسپورت و ویزا با تأخیرهای قابل توجهی مواجه شده است.
افزون بر آن، تعطیلی دولت تأثیرات اقتصادی قابل توجهی به همراه دارد. کارشناسان برآورد می‌کنند که این تعطیلی می‌تواند رشد تولید ناخالص داخلی را ۰.۱۵ درصد کاهش دهد. با توجه به اینکه تعطیلی همچنان ادامه دارد، این رقم می‌تواند افزایش یابد. علاوه بر این، کسری بودجه فدرال که در سال مالی ۲۰۲۵ به ۱.۷۷۵ تریلیون دلار رسیده، همچنان نگرانی‌ها را افزایش می‌دهد. دولت ترامپ با اشاره به این رقم، استدلال می‌کند که کاهش هزینه‌ها و کوچک‌سازی دولت ضروری است.
یکی از جنجالی‌ترین جنبه‌های تعطیلی، تصمیم دولت ترامپ برای قطع یا تعلیق بودجه پروژه‌های زیرساختی در شهرهای تحت مدیریت دموکرات‌ها است. در اولین روز تعطیلی، «رأس ووت» اعلام کرد که حدود ۱۸ میلیارد دلار از بودجه پروژه‌های زیرساختی نیویورک از جمله پروژه تونل هادسون و مترو خیابان دوم، تعلیق شده است. همچنین ۸ میلیارد دلار از پروژه‌های مرتبط با آب‌وهوا در ۱۶ ایالتی که در انتخابات ۲۰۲۴ به کامالا هریس رای دادند، قطع شده است. علاوه بر این، ۲.۱ میلیارد دلار بودجه پروژه‌های زیرساختی شیکاگو نیز تعلیق شده است.
تعطیلی دولت تنها تأثیرات داخلی ندارد بلکه بر سیاست خارجی و جایگاه بین‌المللی آمریکا نیز تأثیرگذار است. در میانه این بحران، ترامپ با «ولودیمیر زلنسکی» در کاخ سفید دیدار و با «ولادیمیر پوتین» نیز تماس تلفنی داشته‌است؛ این اقدامات دیپلماتیک در زمانی انجام می‌شود که بخش‌های زیادی از دولت فدرال تعطیل است و کارمندان وزارت امور خارجه در مرخصی اجباری به سر می‌برند.
تعطیلی همچنین بر برنامه‌های کمک خارجی، عملیات نظامی و توانایی آمریکا برای پاسخگویی به بحران‌های بین‌المللی تاثیر منفی می‌گذارد. این امر می‌تواند جایگاه آمریکا را در صحنه جهانی تضعیف کند و اعتماد متحدان را کاهش دهد.
بررسی ۳ سناریوی محتمل و افق پیش‌رو
با گذشت قریب به سه هفته از تعطیلی دولت آمریکا، چند سناریو برای پایان این بحران وجود دارد:
نخست، توافق دوحزبی
محتمل‌ترین راه‌حل این است که یک گروه دوحزبی از سناتورها به توافقی برسند که شامل تامین بودجه موقت و نوعی تضمین برای بحث درباره یارانه‌های تقویت‌شده قانون مراقبت‌های مقرون به صرفه (ACA) باشد. با این حال، تا کنون هیچ پیشرفت قابل توجهی در این زمینه حاصل نشده است.
دوم، عقب‌نشینی یکی از طرفین
اگر فشار افکار عمومی یا تبعات اقتصادی آن‌قدر شدید شود، یکی از طرفین ممکن است مجبور به عقب‌نشینی شود. با توجه به اینکه سنا ۱۰ بار در تلاش برای تصویب لایحه بودجه شکست خورده، این احتمال کم است.
سوم، ادامه تعطیلی
در صورت ادامه بن‌بست، تعطیلی می‌تواند به رکورد طولانی‌ترین تعطیلی دولت آمریکا (۳۵ روز در ۲۰۱۹-۲۰۱۸) نزدیک شود یا حتی آن را بشکند. در مجموع، وضعیت فعلی نشان‌دهنده یک شکاف عمیق سیاسی در آمریکاست که فراتر از مسائل بودجه‌ای است. تعطیلی دولت نمادی از ناتوانی دو حزب اصلی برای یافتن زمین مشترک و اولویت دادن منافع ملی بر منافع حزبی است.
دولت ترامپ با استفاده از تعطیلی به عنوان اهرمی برای پیشبرد اهداف خود در کاهش اندازه دولت، نشان داده که حاضر است هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی سنگینی را بپردازد. قطع بودجه پروژه‌های زیرساختی در شهرهای دموکرات، اخراج گسترده کارمندان فدرال و تعلیق خدمات عمومی، همگی بخشی از این استراتژی هستند.
از سوی دیگر، دموکرات‌ها با اصرار بر تمدید یارانه‌های قانون مراقبت‌های مقرون به صرفه، نشان داده‌اند که حاضر نیستند در مورد موضوعی که میلیون‌ها آمریکایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، عقب‌نشینی کنند. آنها استدلال می‌کنند که این یارانه‌ها برای محافظت از سلامت شهروندان ضروری است و نمی‌توان آنها را قربانی بازی‌های سیاسی کرد.
در نتیجه، این تعطیلی تبعات بلندمدتی از لحاظ اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و بین‌المللی برای آمریکا خواهد داشت.
از نظر اقتصادی، هر چه تعطیلی طولانی‌تر شود، تاثیر آن بر رشد اقتصادی بیشتر می‌شود. کاهش رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)، اختلال در خدمات دولتی و کاهش اعتماد عمومی می‌تواند تبعات ماندگاری داشته باشد.
از نظر سیاسی، این بحران می‌تواند بر انتخابات میان‌دوره‌ای و حتی انتخابات ریاست جمهوری بعدی تأثیرگذار باشد. تاریخ نشان داده که حزبی که مسئول تعطیلی دولت تلقی می‌شود، معمولاً در انتخابات بعدی ضربه می‌خورد.
از نظر اجتماعی نیز فشار بر کارمندان فدرال، اختلال در خدمات عمومی و قطع کمک‌های اجتماعی، می‌تواند نارضایتی عمومی را افزایش دهد و اعتماد مردم به نهادهای دولتی را کاهش دهد.
از منظر بین‌المللی هم تعطیلی دولت آمریکا می‌تواند بیش از پیش اعتماد متحدان واشنگتن را کاهش دهد و رقبا را به بهره‌برداری از این وضعیت تشویق کند.
