به گزارش اقتصادنیوز، بازار سهام گرچه در هفته های اخیر در اکثریت روزها صعودی بوده است اما بعضی کارشناسان معتقدند که بورس مانند سال 1399 شاهد جهش شدیدی نخواهد بود.
سیاوش وکیلی، تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با اقتصادنیوز می‌گوید: شاخص کل احتمالا جهش شارپی نخواهد داشت.
او همچنین می‌گوید: «عاملی که میتواند بورس را تهدید کند، نه هوای سرد است و نه تاترازی‌ها بلکه کسری بودجه میتواند عامل تاثیرگذارتری بر بورس باشد.»
گفتگوی اقتصادنیوز را با سیاوش وکیلی در ادامه می‌خوانید.
*****
*آقای وکیلی! در روزهای اخیر رشد بورس قابل توجه بوده و شاخص کانال سه میلیون را هم پس گرفته است. دلیل این رشد را در چه عواملی می‌دانید؟
دلیل اصلی رشد بورس در روزهای اخیر، کاهش ریسکهای سیاسی مثل مکانیسم ماشه و احتمال وقوع جنگ است. در این مدت که شاخصها و نماگرها کاهش پیدا کردند، قیمت بسیاری از سهم‌ها جذاب شد. اما ریسکهای سیاسی و تهدیداتی که وجود داشت، اجازه نمی‌‌داد فعالان بازار به سمت سرمایه‌‌گذاری بروند. بنابراین یک بخش رشد بورس به این دلیل است.
بخش دیگر علت رشد بورس هم این است که در مقاطعی که به گزارش شرکتها می‌رسیم، در اصطلاح بازار به استقبال می‌‌رود و این اتفاق هم افتاده است. اکنون در حال نزدیک شدن به فصل گزارشگری شرکتها هستیم. مثل گزارش‌های شش ماهه، سه ماهه و 9 ماهه صنایع مختلف که در شهریور ماه ارائه میشود و یک‌سری از سهام جذاب شده‌‌اند.
به طور طبیعی در سایه رکود سایر بازارها از جمله بازار ملک، افزایش نرخ ارز و کاهش فاصله نرخ ارز توافقی با نرخ ارز آزاد که تأثیر آن در صورت‌‌های مالی شرکت‌‌های صادراتی اتفاق می‌‌افتد، دست به دست هم دادند که برخی شرکتها به ویژه شرکت‌‌های صادرات محور با افزایش تقاضا و به طور طبیعی افزایش نرخ و متعاقب آن افزایش شاخصها مواجه شوند.
*از دیدگاه شما شاخص کل بورس تا چه سطح و زمانی میتواند رشد کند؟
این موضوع شبیه پیشگویی است، نه پیشبینی. ما مکانیزم‌‌های محدودکننده در بازار از جمله دامنه نوسان داریم. به همین خاطر نمی‌‌توان پیشگویی موثری کرد که مثلاً شاخص، لجام گسیخته افزایش یابد یا با یک رمپ‌آپ (افزایش تدریجی) رشد پیدا کند. همچنین توجه داشته باشیم طیفی از سرمایه‌‌گذاران به این علت که در سال‌‌های متمادی که بورس نسبت به سایر بازارها عقب بود، به محض اینکه سودی حاصل میشود، آن را شناسایی و خارج می‌‌کنند.
بنابراین، پیشبینی نمیشود که حرکت‌‌ها خیلی شارپ باشد. در هر مقطعی، بسته به اینکه هر سرمایه‌‌گذار در چه مقطعی اقدام به خرید کرده باشد، میزان سود و خروج از سرمایه‌‌گذاری متفاوت است. این موارد باعث میشود حجم عرضه‌ها به شکلی باشد که اتفاقات شارپ رخ ندهد.
*برخی کارشناسان معتقدند ارزش معاملات در این محدوده باید به بالای ۱۵ هزار میلیارد تومان در روز برسد تا شاخص بتواند سقف قبلی را بشکند. از نظر شما وضعیت ارزش معاملات بازار چگونه است؟
ارزش معاملات رو به رشد است و این نشانه خوبی است. بنابراین با این اظهارنظر کاملاً موافقم. پایه بازار باید محکم شود و این محکم شدن با حجم معاملات، اتفاق می‌‌افتد. به مرور اگر شاهد اتفاقات غیرمترقبه دیگری نباشیم و در داخل کشور خبر منفی وجود نداشته باشیم این اتفاق رخ می‌دهد. اگر نگاه کنید، حجم معاملات رو به رشد بود؛ البته به جز هفته گذشته که یکی دو روز شاخصها و نماگرها استراحت داشتند.
* به نظر می‌رسد یک عامل بورس را تهدید خواهد کرد؛ آن هم اینکه با نزدیک شدن به فصل سرد سال و احتمال بروز ناترازی انرژی، آیا این مسئله میتواند تهدیدی برای رشد بورس باشد؟
به نظر من، خیلی بیشتر و موثرتر از این ناترازی‌ها، بحث‌های بودجه‌ای در تهدید بورس اثرگذارتر است. ما به شکل سنتی به آذرماه نزدیک می‌‌شویم و بیشتر از ناترازی انرژی، ناترازی بودجه‌ای داریم که کسری بودجه دولت خود را نشان خواهد داد. علاوه بر این، شاهد بحث‌‌هایی هستیم که کسری بودجه باید در هر صورت جبران شود و این تهدیدی است که پیش روی رشد بازار است. دولت به دلیل این کمبود بودجه، دست به انتشار اوراق بیشتر خواهد زد. این در حالی است که آنچه در بودجه سال ۱۴۰۴ آمده بود، هنوز بیش از نصف آن انجام نشده است.
به شکل سنتی با نزدیک شدن به پایان سال، رشد و سرعت انتشار اوراق بیشتر خواهد شد. این موضوع به خودی خود، مانع کاهش نرخ بهره میشود، زیرا مجبور خواهند شد در نرخ بهره‌‌های بالاتر، این تامین مالی صورت گیرد و نرخ بهره بدون ریسک، یک عامل ضد رشد بورس تلقی میشود.
*باتوجه به رشد شاخصها در شرایط فعلی بازار سرمایه و از سوی دیگر اتفاقاتی که سال 1399 در بورس رخ داد، آیا این امکان وجود دارد رشد بورس مشابه سال 1399 تکرار شود؟
به نظر من نه. چون آن زمان سمت عرضه خیلی ضعیف بود، اما الان سمت عرضه بسیار قوی است. کافی است حرکتی در سهام عدالت رخ دهد. الان حجم بسیار وسیعی از سهام عدالت همچنان قفل است. سمت عرضه به سادگی میتواند تقاضاهایی را که ایجاد شده به راحتی پاسخ دهد. بنابراین آن اتفاق و غافلگیری بعید است رخ دهد، چون آن موقع، رشد ناشی از عدم عرضه بود و اکنون سمت تقاضا بسیار تغییر کرده است. اما الان سمت عرضه تکمیل است و کافی است اراده دولت باشد تا تقاضای موجود را با سیستم‌های عرضه پاسخ دهند.
*اگر قفل سهام عدالت باز شود چه تاثیری روی بازار می‌گذارد؟
بازار کشش این حجم از مطالبات انباشته را ندارد که هم در قالب سهام متمرکز شده و هم امکان فروش ندارد. به طور طبیعی، اگر این حجم در یک بازه زمانی مدیریت نشده باشد، میتواند به رشد بازار آسیب جدی وارد کند.
*در سال 1399 افرادی سهامی را خریدند و هنوز آن را نفروخته‌اند و زیان سنگینی هم کرده‌اند. آیا این افراد می توانند زمانی را در نظر بگیرند که به اصل پولشان برسند؟
با توجه به رشد شاخصها به احتمال زیاد به اصل پولشان می‌رسند، اما آنچه که افکار این افراد را اذیت می‌کند، قیاس با فرصت‌‌های از دست رفته است. این کار سخت است، چون اگر همان سال سرمایه‌‌گذاری در دارایی دیگری انجام می‌‌دادند، تقریباً پوشش آن ضرر بسیار سخت بود و نمی‌‌توان با اطمینان گفت که این زیان‌‌ها با صبر قابل پوشش است. حتی اگر قیمت‌‌ها به سطح اول بازگردد، بحث فرصت‌‌های از دست رفته مطرح خواهد شد که چهار، پنج سال را شامل میشود و این واقعاً اذیت‌‌کننده است.
