عصر ایران ــ کمیسیون ملی یونسکو در ایران اعلام کرد که این سازمان بینالمللی با ارسال نامههای هشدارآمیز، نسبت به وضعیت حفاظت از تخت جمشید و حریم آن ابراز نگرانی کرده است. «حسن فرطوسی»، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران، در اینباره گفت: «تا جایی که ما متوجه شدیم جای نگرانی وجود داره و به همین خاطر با صدای بلند و به صورت مکتوب این تذکرات رو هم ارائه دادیم.»
به گزارش عصر ایران این کمیسیون تأکید کرد که این نگرانیها به مراجع ذیربط از جمله وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منتقل شده و اقداماتی در این راستا در حال پیگیری است. این نهاد همچنین خواستار برگزاری نشستهای هماندیشی با حضور متخصصان برای بررسی دقیق موضوع و جلوگیری از هرگونه خطر احتمالی برای این میراث جهانی شد.
فیلم پاسخ دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران را اینجا ببینید
به گفته فرطوسی، تعرض به حریم آثار تاریخی از سوی هیچ نهادی، از جمله یونسکو، قابل پذیرش نیست و ایران نیز به هیچ عنوان اجازه چنین اقدامی را نخواهد داد. این نهاد با اشاره به بازدیدهای میدانی از تخت جمشید و دیگر مناطق باستانی، بر نقش تسهیلگری و هماهنگکننده خود تأکید کرد و افزود که از ظرفیتهای کارشناسی یونسکو برای حفاظت از میراث ملموس و ناملموس بهره خواهد برد.
فرطوسی همچنین گفت: از جمله افتخارات مطرحشده، ثبت منشور حقوق بشر کوروش به عنوان میراث ناملموس مشترک با تاجیکستان در کنفرانس عمومی یونسکو در سمرقند است که به زودی به تصویب خواهد رسید. کمیسیون ملی یونسکو از اصحاب رسانه خواست تا با انعکاس این رویداد، نقش تمدنی ایران در جهان را بیش از پیش برجسته کنند.
کمیسیون با تأکید بر اهمیت حفظ میراث نیاکان برای نسلهای آینده، هشدار دادند که نباید اجازه داد مسائل اقتصادی یا سایر عوامل، این گنجینههای فرهنگی را به خطر بیندازد. این نهاد همچنین اعلام کرد که در صورت وجود هرگونه نگرانی، با دعوت از متخصصان و بررسی دقیق موضوع، اقدامات لازم را پیگیری خواهد کرد.
ماجرا از آنجا آغاز شد که اسفندیار عبداللهی، نماینده مردم مرودشت در مجلس، از الحاق ۹۶۰ هکتار به محدوده شهری مرودشت برای توسعه خبر داد و با انتشار نقشهای، موجی از نگرانی را در میان باستانشناسان و دوستداران میراث فرهنگی ایجاد کرد. عبداللهی بعداً این نقشه را جعلی خواند و اعلام کرد که چنین طرحی وجود ندارد.
بررسیهای باستانشناسان نشان داد که حدود ۴۶۰ هکتار از اراضی موردنظر برای توسعه، واقع در شهرک مهدیه مرودشت، با حریم درجه دو تخت جمشید همپوشانی دارد. این محدوده شامل محوطه باستانی فیروزی است که آثار ارزشمند هخامنشی هنوز کاوشنشدهای را در خود جای داده است. با تطبیق نقشه ارائهشده با نقشه باستانشناسی ویلیام سامنر، مشخص شد که این اراضی با محوطه شماره ۵ و حریم حفاظتی تخت جمشید تداخل دارد و توسعه در این منطقه میتواند آثار باستانی مدفون را در معرض خطر جدی قرار دهد.
محمدجواد جعفری، سرپرست پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، با رد هرگونه ساختوساز جدید در حریم درجه دو، تأکید کرد که محدوده شهرک مهدیه تثبیت شده و هیچ پلاک جدیدی اضافه نخواهد شد. او افزود که حتی برخی پلاکهای مسکونی به کاربری گردشگری تغییر خواهند یافت. جعفری همچنین نقشهای ارائه کرد که محدوده شهرک مهدیه را با خط سیاه مشخص کرده و توسعه بیشتر را غیرممکن دانست.
با این حال امروز دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران اعلام کرده که نگران تختجمشید است.
یونسکو پیشتر توسعه شهری مرودشت را تهدیدی برای تخت جمشید خوانده و هشدار داده بود که عدم مدیریت این توسعه میتواند جایگاه تخت جمشید را در فهرست میراث جهانی به خطر بیندازد. اگر نقشه ادعایی اجرایی میشد، محوطه شماره ۵، شامل بنای تاریخی «دروازه آجری» متعلق به دوره کوروش با الهام از دروازه ایشتار بابل، در معرض خطر قرار میگرفت. این بنا و دیگر تپههای باستانی در حریم درجه دو تخت جمشید، حاوی اطلاعات ارزشمندی از دوره هخامنشی هستند که هنوز کاوش نشدهاند.