به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در دومین نشست منطقه ای دیپلماسی استانی(حوزه شمال شرق کشور) که عصر امروز(چهارشنبه، ۳۰ مهر ماه ۱۴۰۴) در مشهد مقدس برگزار شد، ضمن قدردانی از وزیر امور خارجه برای برگزاری این نشست، خطاب به حاضران گفت: شما مجاهدان و تلاشگران عرصه صنعتی، اقتصادی و کشاورزی کشور نقش مهمی در حوزه اقتصادی دارید. امروز در شهری گرد آمدهایم که هم قلب تپنده معنویت ایران است و هم دروازه شرق و محور پیوند ملتها.
به روایت خانه ملت، قالیباف در ادامه با بیان اینکه حضور ما در مشهد مقدس تداوم اندیشهای است که از نشست شیراز آغاز شد، گفت: این اندیشه برای بیرون آوردن سیاست خارجی از حصار پایتخت و جاری ساختن آن در زندگی مردم بود و مجلس شورای اسلامی تحولات نشست شیراز را با دقت دنبال کرد و تأکید داشت که استانها باید از حاشیه تصمیمسازی به متن سیاستگذاری بیایند.
رئیس قوه مقننه در ادامه تصریح کرد: مباحث مطرح شده در شیراز نشان داد با همکاری وزارت خارجه، استانداران و بخش خصوصی، می توان دیپلماسی کشور را از تمرکز به تعامل و از تشریفات به پویایی رساند. اکنون مشهد، آغاز مرحلهای تازه است؛ گذار از گفتوگو به اقدام و از ایده به سازوکار. حکمرانی موفق، حکمرانی است که بتواند منابع خود را به ارزش تبدیل کند و با تکیه بر عقلانیت و مشارکت مدنی و مردمی، ثبات درونی و نقطهاثر بیرونی بسازد. این همان چیزی است که ما از آن با عنوان «حکمرانی مولد» یاد میکنیم؛ الگویی که از سطح اداره تا سطح تمدن، کارآمدی را بهعنوان روح حاکم بر تصمیم و اقدام مینشاند.
بروز چهره بینالمللی حکمرانی مولد از طریق تلاقی عقلانیت حکمرانی با میدان عمل دیپلماتیک
وی در ادامه ۴ ویژگی اساسی حکمرانی مولد را هوشمندسازی، شفافسازی، مردمیسازی و کارآمدی دانست و گفت: هوشمندسازی یعنی تصمیمها و فرایندهای اجرایی بر پایه داده، فناوری و علم و باشد. شفافسازی یعنی اعتماد عمومی و پاسخگویی در همه سطوح تقویت شود. مردمیسازی یعنی مردم از تماشاگران سیاست به بازیگران تحول بدل شوند و کارآمدی یعنی خروجی هر سیاست، در نهایت به بهبود واقعی در زندگی مردم منتج شود و همین کارآمدی، جوهره تصمیمسازی در داخل و تعامل در خارج است. این ویژگی ها، در کنار هم موجب تولید چهار دستاورد بنیادین قدرت، ثروت، منزلت و معرفت می شوند که در واقع این چهارگانه ضامن استقلال و منافع ملی کشور هستند.
قالیباف اضافه کرد: قدرت، برای پاسداری از امنیت کشور؛ ثروت، برای رفاه و پویایی اقتصاد؛ منزلت، برای جایگاه ملی و عزت بینالمللی و معرفت، برای آنکه سیاست از حکمت و اخلاق تهی نماند. هرگاه این چهار محور در تعادل باشند، جامعه نهتنها اداره میشود، بلکه به خود میبالد و اثر خود را در همه عرصهها نشان میدهد؛ از سیاست داخلی تا سیاست خارجی که در این میان، دیپلماسی استانی یکی از شاخصهای بیرونی این تعادل است؛ جایی که عقلانیت حکمرانی با میدان عمل دیپلماتیک تلاقی میکند و حکمرانی مولد، چهره خود را در صحنه بینالمللی نشان میدهد.
دیپلماسی استانی، چهره میدانی پارادیپلماسی ملی است
رئیس دستگاه تقنینی کشور در ادامه با بیان اینکه دیپلماسی استانی، یکی از چهرههای بیرونی حکمرانی مولد و صورت میدانیِ پارادیپلماسی ملی است، عنوان کرد: این یعنی ورود هدفمند و هماهنگ استانها به عرصه تعاملات خارجی در چارچوب سیاست ملی.
وی افزود: در این الگو، طراحی کلان در مرکز انجام میشود، اما این استانداران و فعالان اقتصادی هستند که با شناخت میدانی و ارتباط نزدیک با واقعیتهای مرزی، قطعات جورچین منافع ملی را در جای درست خود قرار میدهند البته باید هوشیار بود که دیپلماسی استانی، در کنار فرصتهای بزرگ، چالشهای مرزی را به فرصت تبدیل کند و از مسیر دیپلماسی استانی، پیوند ملی و امنیت پایدار مرزها را تقویت سازد.
هر استان با توجه به مزیت نسبی خود، نقش مشخصی در دیپلماسی کشور دارد
قالیباف همچنین با بیان اینکه کشوری با موقعیت ژئوپلیتیکی ایران نمیتواند سیاست خارجی خود را به روابط رسمی محدود کند، اظهار داشت: از همین رو، سیاست خارجی باید در دو سطح عمل کند؛ نخست در سطح ملی برای جهتگیری و منافع کلان و دوم در سطح فروملی و استانی برای اجرای میدانی و بهرهگیری از ظرفیتهای محلی.
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان ادامه داد: هماهنگی میان این دو سطح، سیاست خارجی را از حالت واکنشی به ابتکاری بدل میسازد و مستلزم تقسیم کار ملی و فروملی هوشمند است؛ بهگونهای که هر استان با توجه به مزیت نسبی خود، نقش مشخصی در دیپلماسی کشور ایفا کند.
ناکامی آمریکا و اروپاییها در اسنپبک نشانه جهانی نوین است
وی اضافه کرد: تجربه جهانی نیز نشان داده کشورهایی چون چین، ترکیه، هند و برخی کشورهای آسیای میانه با فعالسازی شهرها و ایالتها در دیپلماسی اقتصادی، توانستهاند قدرت ملی خود را چند برابر کنند. ایران نیز با پیشینه تاریخی و موقعیت منحصر به فرد خود، ظرفیت عمل در هر دو سطح ملی و فروملی را دارد و میتواند در همراستایی با چین و روسیه بهعنوان شرکای راهبردی، محور همکاریهای چندجانبه منطقهای و جهانی باشد. چنین همکاریهایی، علاوه بر تقویت پیوندهای اقتصادی و فناورانه، در تقابل با یکجانبهگرایی و ساختارهای سلطهجویانه جهانی معنا پیدا میکند.
قالیباف در ادامه با بیان اینکه نمونه روشن این دگرگونی، بازی تعرفهها و سیاستهای تجاری تبعیضآمیز آمریکاست که با هدف تحمیل اراده بر اقتصاد جهانی دنبال میشود، ابراز کرد: با این حال امروز ملتها دیگر زیر بار این انحصار نمیروند. ناکامی آمریکا و سه کشور اروپایی در فعالسازی غیرقانونی اسنپبک و مقابله رسمی دو عضو دائم شورای امنیت، نشانه جهانی نوین است؛ جهانی که تصمیمهایش دیگر در یک پایتخت نوشته نمیشود.
آمایش سرزمینی بُعدی از دیپلماسی ملی است
رئیس مجلس شورای اسلامی بر همین اساس تصریح کرد: در کنار سیاست خارجی در سطح ملی و جهانی، بخش مهمی از قدرت منطقهای ایران در استانها نهفته است؛ در مرزها، بازارچهها، بندرها، مناطق آزاد و در زائران، گردشگران و کارآفرینانی که در استان ها هر روز در تعامل با جهان هستند. در این نگاه، آمایش سرزمینی تنها یک برنامه توسعهای نیست، بلکه بُعدی از دیپلماسی ملی است. سیاست خارجی باید بر پایه نقشه ظرفیتهای استانی طراحی شود تا هر منطقه، متناسب با مزیت جغرافیایی و فرهنگی خود، بخشی از راهبرد منطقهای ایران را پیش ببرد.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه شناساندن ظرفیت هر استان باید از کارآفرینان و تجار گرفته تا دانشگاهیان و نخبگان فرهنگی باید بهدست خودِ مردم آن استان انجام شود، گفت: آنها با شناخت میدانی میتوانند چهره واقعی توان محلی خود را به سفارتخانهها، بازارهای هدف و افکار عمومی منطقه معرفی کنند و مسیر همکاری را ساده تر و کوتاهتر کنند.
دیپلماسی استانی به معنای عبور از تمرکز به سمت همافزایی است
دکتر قالیباف ادامه داد: در این چارچوب، هر استان دارای نقش تخصصی و مزیت برجستهای است که در کنار دیگر استانها، می تواند نقشه تقسیم کار ملی و فروملی در سیاست خارجی را شکل دهد. این تعاملات باید در چارچوب هماهنگی وزارت امور خارجه و سیاستهای کلان کشور سامان یابد تا ضمن حفظ انسجام تصمیمسازی، ظرفیتهای بومی نیز بالفعل شوند.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه دیپلماسی استانی را به معنای عبور از تمرکز به سمت همافزایی دانست و افزود: هر استان، بخشی از راهبرد ملی است و با حضور فعال در شبکه همکاریهای منطقهای، میتواند پنجرهای گشوده از ایران به روی جهان باشد؛ پنجرهای که از آن، فرهنگ، اعتماد و همکاری، سیمای حقیقی ملت ایران را به جهانیان نشان میدهد.
مرزها محدودیت نیستند بلکه پلهایی برای تعامل هستند/ مرز باید نقطه آغاز باشد، نه توقف
وی در ادامه با بیان اینکه با عنایت به مرزهای گسترده ایران، هر استان مرزی در حقیقت یک «سفارت زنده» است، عنوان کرد: این نقطه، همان تماس ملت ایران با همسایگانش است. امروز مرزها دیگر خطوط محدودکننده نیستند، بلکه پلهای تعامل و همکاریاند و برای تحقق این معنا باید در ذهن و سیاست ما نیز تغییر رخ دهد؛ مرز باید نقطه آغاز باشد، نه توقف.
دکتر قالیباف در ادامه تأکید کرد: استانهای مرزی باید دروازههای ورود به بازارهای منطقهای باشند، نه ایستگاه آخر بوروکراسی. در این نگاه، مرزها میتوانند به کریدورهای روان و کمهزینه تجارت، گردشگری و تبادلات فرهنگی تبدیل شوند؛ جریانی که امنیت را از دل توسعه و همکاری میرویاند. نگاه صرفاً امنیتی به مرز باید جای خود را به نگاه توسعهمحور و همکاریزا بدهد؛ چراکه امنیت پایدار از دل توسعه در مرز میجوشد.
نقش بنیادین پیوندهای اقتصادی، فرهنگی و تمدنی در مسیر تحقق دیپلماسی استانی
رئیس قوه مقننه در ادامه با بیان اینکه در مسیر تحقق دیپلماسی کارآمد و استانی، پیوندهای اقتصادی، فرهنگی و تمدنی نقش بنیادین دارند، ابراز داشت: روابط پایدار در بستر اعتماد و اشتراک فرهنگی شکل میگیرد و همین پیوندهای تاریخی، مذهبی و زبانی ایران با ملتهای پیرامونی است که چهرهای از ایرانِ متکی بر اخلاق، اعتماد و همکاری متقابل ارائه میکند.
وی همچنین با تأکید بر اینکه دیپلماسی استانی و منطقه ای نباید به اقتصاد و فرهنگ محدود بماند، اظهار کرد: تجربه نشان میدهد پیوندهای پایدار زمانی شکل میگیرند که همکاریها چندبُعدی باشند. بر همین اساس، میتوان پنج حوزه همکاری استراتژیک یعنی حوزه های سیاسی و دیپلماتیک، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، امنیتی و دفاعی، و محیطزیستی را بهصورت همافزا و همراه با هم دنبال کرد.
مأموریت سفیر، خلق فرصت برای ملت ایران است
دکتر قالیباف اضافه کرد: اگر میان ایران و همسایگان و شرکای راهبردیاش درک مشترکی از تهدیداتی چون تروریسم، افراطگرایی، ناامنی غذایی و تغییرات اقلیمی شکل گیرد، منطقه ما نه میدان رقابت و دامن زدن به چالش های بالقوه، بلکه عرصه ای برای استفاده از فرصت های بالفعل می شود و بستر همافزایی و پیشرفت مشترک شکل خواهد گرفت. در مسیر گسترش دیپلماسی استانی و کارآمد، هر یک از ارکان حاکمیت و مردم، نقشی مشخص و مکمل دارند.
رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در همین زمینه ادامه داد: نخست، وزارت امور خارجه و نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، محور اجرا و هماهنگی میدانی هستند. امروز سفیر باید بیش از گذشته، اقتصاددان، جامعهشناس و آیندهنگر باشد؛ مأموریت او تنها دفاع از مواضع کشور نیست، بلکه خلق فرصت برای ملت ایران است. هر سفارتخانه باید به مرکز هماهنگی همکاریهای استانی تبدیل شود. پیشنهاد میشود در ساختار هر سفارتخانه، کارگروههای ویژه همکاری استانی و منطقهای ایجاد شود که بهطور مستمر با استانداران، بخش خصوصی و فعالان اقتصادی در تماس باشند و گزارش پیشرفت پروژهها را ارائه دهند.
سیاست خارجی ابزار توسعه اقتصادی، فرهنگی و ارتقای منزلت ملی برای استانها است
وی در مرحله دوم به نقش استانداران و مدیران استانی اشاره کرد و گفت: سیاست خارجی برای استانها صرفاً بُعد سیاسی ندارد؛ بلکه ابزاری برای توسعه اقتصادی و فرهنگی و ارتقای منزلت ملی است. هرگاه استانی بتواند با کشور همسایه، خط پایدار تجارت، گردشگری سلامت یا تبادل علمی ایجاد کند، عملاً بخشی از منافع ملی را محقق ساخته است. در همین راستا، ایجاد هلدینگهای لجستیکی و مالی میان ایران و کشورهای همسایه میتواند ارتباطات تجاری، بیمهای و مالی را در بستری شفاف، سریع و امن سامان دهد و زنجیره تولید تا تبادل کالا و پول را تضمین و تقویت کند. مجددا تأکید می کنم اگر ما از لجستیک، هلدینگ لجستیک و هلدینگ مالی در شرایط مالی فعلی پشتیبانی نکرده و حمایت همه جانبه از مجاهدان این عرصه اقتصادی نداشته باشیم، راه به جایی نمی بریم.
دکتر قالیباف به سومین موضوع اشاره کرد و گفت: مجلس شورای اسلامی نقش پشتیبان، تسهیلگر و ناظر کلان را بر عهده دارد. مجلس علاوه بر وظیفه قانونگذاری، مسئولیت نظارت بر کارآمدی سیاستها و هماهنگی میان قوا را نیز بر دوش دارد. در حوزه دیپلماسی اقتصادی، مجلس میتواند حلقه پیوند میان دولت، قوه قضاییه و بخش خصوصی باشد تا تصمیمات ملی به نتایج میدانی منجر شود. موفقیت دیپلماسی استانی، بدون همافزایی دولت، مجلس و قوه قضاییه ممکن نیست. مجلس آماده است با دولت در رفع موانع حقوقی و نهادی همکاری کند و در تعامل با قوه قضاییه، بستر امنیت سرمایهگذاری و کاهش بروکراسی اقتصادی را فراهم سازد.
مجلس از تصمیم قانونی دولت برای واگذاری اختیارات به استانها حمایت میکند
رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: در بُعد قانونگذاری نیز، اصلاح قوانین تجارت مرزی، سرمایهگذاری خارجی، تسهیل صادرات و حمایت از شرکتهای دانشبنیان در دستور کار مجلس است تا دیپلماسی اقتصادی از شعار به ساختار تبدیل شود. همزمان، مجلس بر نظارت و شفافیت تأکید دارد؛ زیرا حکمرانی مولد بدون پاسخگویی پایدار نمیماند. ضروری است شاخصهایی برای ارزیابی موفقیت دیپلماسی استانی تعیین شود؛ چند پروژه مشترک آغاز شده؟ چه میزان از ظرفیت هریک از استان ها فعال شده؟ حجم تبادلات فرهنگی، علمی و اقتصدی چقدر افزایش یا کاهش یافته است؟ مجلس میتواند در همکاری با دولت، سازوکاری منظم برای گزارشدهی و ارزیابی این شاخصها طراحی کند.
وی افزود: من نه صرفا امروز بلکه نزدیک به ربع قرن است که بر تمرکززدایی در کشور از بُعد نظری و میدانی تأکید داشته و با تصمیم دولت برای واگذاری اختیارات به استان ها و رده های استانی که طبق برنامه هفتم وظیفه دولت است، موافق بوده و از آن حمایت می کنم اما این کار باید در یک چارچوب مشخص انجام شود. یعنی باید اصل ۱۲۷ رعایت شود و امور واگذار شده مشخص باشد.
تولید خدمات دولتی به معنای تصرف غیرقانونی در بیتالمال است/ دولت باید خرید خدمات کند
دکتر قالیباف ادامه داد: واگذاری به معنای هرج و مرج نیست و هر میزان واگذاری داریم باید مسئولیت آن را هم واگذار کنیم. تصدی گری در هر حجمی نباید با دخالت دولت انجام شود و باید واگذار شود و این واگذاری به معنای واگذاری به استانداران هم نیست بلکه به معنای واگذاری به مردم است. تولید خدمات دولتی در قانون برنامه هفتم ممنوع بوده و به معنای تصرف غیرقانونی در بیت المال است. دولت باید خرید خدمات کند و تولید خدمات بر عهده مردم، تعاونی ها و بخش خصوصی هاست. مجددا تأکید دارم که نباید اختیارات به استانداران واگذار شود، بلکه باید بر اساس قانون برنامه هفتم به مردم برسد.
دکتر قالیباف ادامه داد: نهایتاً، نقش مردم در این فرایند بنیادین است. مردم، در مرزها و شهرهای کوچک، نخستین کنشگران دیپلماسی هستند. هر بازار مرزی فعال، هر جشنواره فرهنگی و هر ارتباط انسانی، بخشی از قدرت نرم ایران را میسازد. همانگونه که امنیت ما مردمی است، دیپلماسی ما نیز باید مردمی باشد. در چنین نگاهی، دیپلماسی کارآمد یعنی پیوند میان دولت و ملت در عرصه جهانی و بازتاب صدای مردم در سیاست خارجی. سیاست خارجیِ مؤثر از بالا به پایین صادر نمیشود، بلکه از متن جامعه به جهان جریان مییابد. ما میخواهیم هر ایرانی، چه در داخل و چه در خارج از کشور، خود را شریک در اعتبار و قدرت ملی ایران بداند.
خراسان بزرگ، گذرگاه طبیعی اتصال ایران با آسیای میانه و شبهقاره است
رئیس قوه مقننه در ادامه با بیان اینکه سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی یکی از پهنههای راهبردی ایران هستند، عنوان کرد: حلقه پیوند شرق و مرکز کشور و گذرگاه طبیعی اتصال ایران با آسیای میانه و شبهقاره. این سه استان که ما آنها را با عنوان خراسان بزرگ می شناسیم، بهسبب همجواری با افغانستان و ترکمنستان و نزدیکی به آسیای مرکزی، محور تبادلات شرقی ایران هستند و ظرفیت دارند به الگوی همکاریهای استانی و مرزی در شرق کشور تبدیل شوند. در این پهنه راهبردی، شهر مشهد جایگاهی ممتاز و چندوجهی دارد؛ شهری که هم مرکز زیارت و معنویت ایرانیان است و هم قطب علمی، دانشگاهی و اقتصادی شرق کشور.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بر اساس آمار رسمی، سالانه بیش از ۲۵ تا ۳۰ میلیون زائر داخلی و نزدیک به سه میلیون زائر غیرایرانی از کشورهای مختلف اسلامی و منطقه به این شهر سفر میکنند، یادآور شد: این حجم عظیم حضور انسانی، سرمایهای فرهنگی و اقتصادی بیبدیل است. مشهد میتواند به گرانیگاه زیارت، دانش و همکاریهای اقتصادی منطقهای تبدیل شود. اگر این ظرفیت با نگاه دیپلماتیک و برنامهریزی اقتصادی مدیریت شود، اقتصاد زیارت و گردشگری فرهنگی نهتنها در خود شهر، بلکه در شبکهای از مقاصد تمدنی ایران فعال خواهد شد.
مشهد فرصت ویژهای برای تعامل میان ملتهای مسلمان است
دکتر قالیباف همچنین تصریح کرد: زائران و مسافران غیرایرانی مشهد، میتوانند پس از زیارت حرم مطهر امام رضا (ع)، از مسیرهایی طراحیشده و همافزا، به دیگر استان های تاریخی و گردشگری کشور همچون اصفهان، فارس، آذربایجان های شرقی و غربی، کردستان، هرمزگان و شمال کشور سفر کنند؛ این پیوند، میتواند زنجیرهای از گردشگری فرهنگی و اقتصادی ایجاد کند که ایران را به کانون(هاب) زیارت و گردشگری تمدنی منطقه بدل میسازد.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مشهد، به دلیل جایگاه مذهبی و فرهنگیاش، فرصت ویژهای برای گفتوگو و تعامل میان ملتهای مسلمان و همفرهنگ فراهم میآورد؛ جایی که ایمان، علم و توسعه میتوانند در کنار یکدیگر معنا یابند. اگر ظرفیتهای دینی، علمی، دانشگاهی و اقتصادی این شهر در چارچوب دیپلماسی استانی و مردمی بهدرستی مدیریت شود، مشهد نهتنها الگوی همکاریهای منطقهای شرق ایران خواهد بود، بلکه میتواند نماد پیوند میان ایمان، عقلانیت و پیشرفت در سیاست خارجی ایران شود.
حکمرانی مولد و دیپلماسی کارآمد، دو جزء از یک کل هستند/ ایران ۱۴۱۴ تصویر واقعی تابآوری، پیشرفت و منزلت ملی خواهد بود
وی با تأکید بر اینکه حکمرانی مولد و دیپلماسی کارآمد، دو جزء از یک کل هستند، گفت: یکی در داخل، قدرت و اعتماد میسازد؛ دیگری در خارج، آن را به اعتبار و فرصت بدل میکند. درون و بیرون کشور نمیتواند دو منطق جدا داشته باشد؛ همان عقلانیتی که در سیاست داخلی بر شفافیت و مردمیسازی تأکید دارد، باید در سیاست خارجی نیز جاری باشد. ما باید این مسیر را در افقی بلند و در یک چارچوب برنامهریزی دقیق ملی ببینیم و باید توجه داشته باشیم که ایران در افق ۱۴۱۴، باید سهم واقعی خود را در اقتصاد و فرهنگ منطقه بازیابد.
دکتر قالیباف ادامه داد: در این مسیر، برنامه هفتم پیشرفت، میثاق ملی میان دولت، مجلس و مردم است؛ برنامهای مسئلهمحور و آیندهنگر که میتواند دهه پیشِرو را به دهه تحقق اهداف چشمانداز ۱۴۱۴ بدل کند. اگر این برنامه با نگاه مردمی و کارآمد اجرا شود، ایران ۱۴۱۴ نه شعاری تبلیغی، بلکه تصویری واقعی از تابآوری، پیشرفت و منزلت ملی خواهد بود.
اجرای دقیق برنامه هفتم توان ملی را در داخل افزایش داده و جایگاه ایران را در دنیا تثبیت میکند
رئیس قوه مقننه ادامه داد: اجرای دقیق و مردمی این برنامه، در واقع نقشه راه دهساله ایران برای حکمرانی مولد و دیپلماسی کارآمد است؛ نقشهای که هم توان ملی را در داخل افزایش میدهد و هم جایگاه ایران را در نظام منطقهای و جهانی تثبیت میکند.
وی افزود: اکنون که در مشهد هستیم، شهری که نامش با امام رضا(ع)، با کرامت، علم و معنویت گره خورده است، از الگویی سخن گفتیم که در آن عقل و ایمان، سیاست و اخلاق، و مردم و دولت در کنار هم معنا مییابند. این همان راهی است که میتواند ایران را از مرزهای جغرافیا به مرزهای تمدن برساند.
رئیس مجلس شورای اسلامی اسلامی در پایان ضمن قدردانی از همه سفرا، استانداران و فعالان اقتصادی و فرهنگی که با حضور و همفکری این مسیر را زنده نگاه داشته اند، خاطرنشان کرد: امیدواریم با قدرت در این مسیر پیش برویم؛ مسیر آینده ما روشن است؛ ایران عزیز ما، با ایمان و عقلانیت، نهتنها در مسیر توسعه، بلکه در مسیر تمدن پیش میرود.