رئیس انجمن حمایت از مصرف‌کنندگان شهرستان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به نوسانات قیمتی در بازار مواد پروتئینی استان، از ضعف جدی در نظام نظارت و قیمت‌گذاری انتقاد کرد و گفت: متأسفانه دستگاه‌های متولی تنظیم بازار، امروز در وضعیت سکون و انفعال قرار گرفته‌اند.
سید بهادر بهادری اظهار داشت: با وجود تلاش مدیران اقتصادی استان برای تحقق شعار سال و جذب سرمایه‌گذاری در بخش تولید، باید پذیرفت که چرخه قیمت‌گذاری در کشور از قاعده‌ی طبیعی عرضه و تقاضا خارج شده است.
به گفته‌ی بهادری، وزارت صمت در بخشنامه‌های جدید، بخشی از اختیارات نرخ‌گذاری را از کمیسیون‌های نظارت استانی گرفته و این تصمیم خود سبب بروز «شوک روانی» در بازار شده است.
چرخه ناقص تولید تا مصرف مرغ در یزد
رئیس انجمن حمایت از مصرف‌کنندگان یزد، درباره افزایش قیمت گوشت مرغ گفت: قیمت‌گذاری مرغ زنجیره‌ای سه‌مرحله‌ای است؛ از جوجه‌ریزی و خوراک دام تا کشتارگاه و فروشگاه. وقتی در هر حلقه‌ای سود به‌صورت غیرواقعی افزایش یابد، فشار آن به مصرف‌کننده منتقل می‌شود.
وی افزود: به دلیل پایین بودن سود در بازار داخل استان، بخشی از تولید مرغ یزد به استان‌هایی مانند کرمان منتقل می‌شود و این امر باعث کاهش عرضه داخلی و افزایش قیمت می‌گردد.
به گفته بهادری، برخی از پرورش‌دهندگان طیور در گذشته به سودهای کلان از محل واردات نهاده‌های دامی عادت کرده‌اند و حالا حاضر نیستند با سود متعارف ادامه فعالیت دهند.
وی گفت: وام‌های کلان و هزینه‌های سنگین باعث شده برخی سودجویان همواره دنبال سود بالا باشد و حاضر به بازگشت به نقطه تعادل اقتصادی نباشد.
واردات مرغ و توجیه‌های غیرعلمی
بهادری با رد ادعای تفاوت کیفیت مرغ در استان‌های شمالی و مرکزی، گفت: اینکه گفته می‌شود اکسیژن یا رطوبت شمال باعث کیفیت بهتر مرغ شده، از نظر علمی مردود است. در دنیایی که برف مصنوعی در کویر و گلخانه‌های خورشیدی در سیبری ساخته می‌شود، دیگر نمی‌توان بهانه‌ی شرایط اقلیمی آورد. موضوع اصلی، کیفیت نهاده‌ها و مکمل‌های ارگانیک است که در برخی استانها در دسترس‌تر و ارزان‌ترند.
وی همچنین بر لزوم استفاده از فناوری و هوش مصنوعی در صنعت مرغداری تأکید کرد و افزود: نباید اجازه داد سودجویی و عادت به درآمدهای غیرمولد، جای تولید واقعی را بگیرد.
نظارت منفعل و نبود شفافیت در بازار
بهادری تصریح کرد: نظارت در یزد عملاً در حالت سکون است. هم اداره صمت و هم جهاد کشاورزی از وظیفه نظارتی خود فاصله گرفته‌اند. نبود بودجه یا ترس از ناراحتی صنوف، نباید بهانه‌ای برای سستی باشد.
وی با انتقاد صریح از فضای مدیریتی استان گفت: برخی مدیران کل ما تاب شنیدن انتقاد را ندارند. تا وقتی مدیران مربوطه تصوری واقعی از وضعیت بازار نداشته باشند، نمی‌توان توقع اصلاح داشت
تفاوت قیمت‌ها در شهرستان‌ها
وی درباره تفاوت قیمت گوشت قرمز در شهرستان‌های مختلف استان نیز گفت: در مناطقی که دام زنده در دسترس است، قیمت پایین‌تر است. اما در شهر یزد به دلیل وابستگی به واردات دام از فارس، بویراحمد و خراسان جنوبی، قیمت‌ها بالاتر تمام می‌شود.
وی افزود: در برخی شهرستان‌ها هنوز مردم به شیوه سنتی مرغ و خروس پرورش می‌دهند و همین باعث تعدیل قیمت در آن مناطق می‌شود.
پیشنهاد برای کنترل بازار برنج و گوشت
بهادری در ادامه با اشاره به تجربه‌ی موفق برخی استانها در خرید مستقیم محصولات گفت: به‌جای واگذاری بازار به واسطه‌ها، دولت باید خود از طریق تفاهم‌نامه با استان‌های مولد مثل گیلان و مازندران، خرید تضمینی برنج و گوشت را برای یزد انجام دهد. وقتی دولت خریدار عمده شود، واسطه‌ها از میدان خارج و قیمت تثبیت می‌شود.
وی افزود: همان‌طور که برخی امروز دنبال سود غیر متعارف است، دولت هم باید با سیاست‌گذاری دقیق، این سودهای غیرمولد را کنترل کند.
بازار تخم‌مرغ؛ ثبات نسبی اما نیازمند بررسی
رئیس انجمن حمایت از مصرف‌کنندگان یزد درباره بازار تخم‌مرغ نیز گفت: نوسانات این بازار هیچ‌گاه به شدت گوشت و برنج نبوده و معمولاً در بازه‌ی ۴۰ تا ۹۰ هزار تومان در نوسان است. البته برای تحلیل دقیق‌تر باید بررسی میدانی انجام شود تا نقش واسطه‌ها و هزینه‌های تولید مشخص گردد.
به گفته وی، تخم‌مرغ یکی از اقلام اساسی خانوار ایرانی است و باید با سازوکار مشخصی از سوی دولت حمایت شود تا امنیت غذایی خانوار به خطر نیفتد.
فرهنگ مصرف و نقش مردم
بهادری تأکید کرد: همه تقصیرها متوجه دولت نیست. مردم هم باید فرهنگ مصرف خود را اصلاح کنند. در شرایطی که عرضه محدود می‌شود، خرید بیش‌ازاندازه برخی اقلام فقط بحران روانی در بازار ایجاد می‌کند. تجربه کشورهای دیگر نشان داده که همکاری مردم با دولت، بهترین راه کنترل قیمت‌هاست.
وی در پایان گفت: ما به عنوان انجمن حمایت از مصرف‌کنندگان وظیفه داریم صدای مردم باشیم و واقعیت‌ها را بی‌پرده منتقل کنیم. رسانه‌ها نیز در این میان نقشی حیاتی دارند.
