به گزارش همشهری آنلاین، فرهیختگان نوشت: روس‌ها از دوران جنگ سرد دو پایه اصلی برای معامله با غرب داشته‌اند؛ اول سلاح‌های خاص و دوم دیپلماسی قوی. سلاح‌های قدرتمند، آمریکا را در بغرنج‌ترین شرایط ملزم به حفظ روابط با روس‌ها می‌ساخت تا از انفجار اوضاع جلوگیری کند. دیپلماسی مسکو پس از آن وارد می‌شد تا با اهرم‌هایی که در دست داشت، از جمله همان سلاح‌های خاص با غرب معامله کند. سمت‌وسوی این معاملات هدف‌گیری یک جایگاه جهانی برای مسکو بود. امروزه به نظر می‌رسد حمله به اوکراین علاوه بر ابعاد دفاعی قرار است اهرم بزرگ معاملاتی برای گشودن عرصه‌هایی در اروپا و جهان به روی روسیه باشد.
جنگ اوکراین با وجود ابعاد مهمش خود بخشی از یک موضوع کلان‌تر و ابزار دیپلماسی است. موشک کروز بوروستنیک که روز یکشنبه توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه رونمایی شد، برگ برنده جدید روس‌هاست. برد بالا و الگوریتم پروازی پیچیده دو ویژگی اصلی این سلاحند. رونمایی از این موشک تا جایی اهمیت دارد که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا واکنشی عصبی به آن نشان داده و تهدید کرده که یک زیردریایی هسته‌ای کشورش در نزدیکی خاک روسیه قرار گرفته است.
ویژگی‌های موشک جدید
در این بخش ویژگی‌های موشک کروز جدید روسیه موردبررسی قرار گرفته‌اند.
۱- برد
موشک جدید روسیه یک نوآوری قابل‌توجه در جهان است. موشک‌های کروز بردی حداکثر ۲۵۰۰ تا بعضاً ۴ هزار کیلومتر دارند. بااین‌حال حداکثر برد مؤثر همان ۲۵۰۰ کیلومتر است.
برد محدود نسبت به موشک‌های بالستیک که به بردهای ۱۵ تا ۱۸ هزار کیلومتر دست می‌یابند، به ابعاد کوچک و ارتفاع پروازی پایین کروزها مربوط است؛ درحالی‌که موشک‌های بالستیک به دلیل ابعاد بزرگ‌تر و ارتفاع پروازی بالا به برد بلند دست پیدا می‌کنند.
موشک جدید روس‌ها بردی تا ۱۴ هزار کیلومتر را ثبت کرده که ۵.۵ برابر حداکثر برد قبلی کروزهاست. ثبت این برد پس از ۱۵ ساعت پرواز صورت گرفته است.
نکته مهم آنکه کماکان جزئیات بیشتری اعلام نشده‌اند. آیا موشک پس از مدت زمان ۱۵ ساعت به هدفی فرضی در ۱۴ هزارکیلومتری رسیده است؟ یا آنکه برد عبوری‌اش ۱۴ هزار کیلومتر بوده است!
۲- پیشران هسته‌ای
راز افزایش برد موشک کروز جدید روس‌ها پیشرانه هسته‌ای آن است که «توربوجت هسته‌ای» نام‌گذاری یا توصیف شده است. موشک‌ها انرژی خود را از مخلوط‌شدن و احتراق سوخت و اکسیژن به دست می‌آورند. در موتورها اکسیژن از طریق جریان هوا تأمین می‌شود و خبری از منبع جداگانه نیست. در موشک‌های بالستیک امکان استفاده از این روش وجود ندارد؛ اما موشک‌های کروز تقریباً همانند هواپیما عمل کرده و دارای موتوری‌اند که قادر به تأمین اکسیژن از جریان هواست. در موشک جدید روس‌ها یک احتمال به حرکت درآوردن روتورها یا پره‌های موتور توسط انرژی هسته‌ای است؛ اما برد نامحدود آن حکایت از فقرات سوختی دیگر در موشک دارد.
۳- نوع حرکت
در ترکیبی از ارتفاع، سرعت، مانور مداوم، ابعاد و مواد جاذب راداری، کمتر سیستمی است که قادر به دفع آن باشد. روی موشک‌های کروز دو دفاع زمین‌پایه و هواپایه قابل به‌کارگیری‌اند. جنگنده‌ها می‌توانند موشک‌های کروز زیر صوت را تعقیب کنند. همچنین سامانه‌های زمین‌پایه هنگامی که موشک کروز به‌اندازه کافی به آن‌ها نزدیک شد قادر به کشف و رهگیری آن می‌شوند؛ اما اگر موشک جهت‌های خود را پی‌درپی تغییر دهد، انهدامش دشوار خواهد بود. موشک‌های کروز به دلیل برد محدود، دایره تغییر جهت و مانور زیادی ندارند؛ اما موشک بورِوِستنیک با اتکا به برد نامحدود خود می‌تواند بارها تغییر جهت داده یا مسیرها را دور بزند.
۷- سلاح ویژه
بوروستنیک، اورشنیک، آوانگارد اچ‌جی‌وی، موشک مافوق‌صوت دریایی زیرکون، موشک هواپرتاب کینژال، زیردریایی بدون سرنشین پوزیدون و موشک بالستیک قاره‌پیمای سنگین سارمات، هفت سلاح ویژه روس‌ها برای مقابله با غربند. موشک سارمات با کلاهک‌های هسته‌ای و زیردریایی بدون سرنشین پوزیدون حامل سلاح‌های هسته‌ای، هر دو سلاح‌هایی آخرالزمانی بوده و برای انهدام وسیع و کامل به‌صورت نامتعارف به کار می‌روند.
بااین‌حال پنج سلاح دیگر قابلیت استفاده به‌عنوان سلاح‌های متعارف را دارند. موشک کینژال و زیرکون در موارد متعددی در اوکراین به کار رفته‌اند و هدف از استفاده از آن‌ها، قابلیتشان در عبور از تور پدافندی و دقت بوده است؛ اهداف عملیاتی مورد اصابت قرار گرفته نیز بیشتر تأسیسات مهم، محل اقامت افسران ناتو یا نقاط استقرار سامانه‌های پاتریوت بوده‌اند.
در این میان اما تردیدهایی درباره اورشنیک و بوروستنیک وجود دارد. پوتین پیش‌ازاین در توصیف بورشنیک گفته بود استفاده از تنها چند موشک از این نوع معادل یک سلاح هسته‌ای آسیب وارد می‌کند، بدون آنکه آسیب‌های زیست‌محیطی چنین سلاح‌هایی را برجای بگذارد. همچنین موشک بوروستنیک دارای بخش‌های هسته‌ای است که حتی اگر بدون کلاهک هسته‌ای پرتاب شود، در صورت اصابت به هدف می‌تواند مانند بمب کثیف عمل کرده و محیط را آلوده به رادیواکتیو کند.
نکات
۱- روس‌ها پیش‌ازاین، موشک بالستیک اورشنیک را آزمایش کرده‌اند. تخمین زده می‌شود برد این موشک به پنج هزار کیلومتر می‌رسد. مسکو آن را علیه اوکراین به کار برد؛ اما گفته می‌شود کلاهک‌های اصابت کرده فاقد مواد منفجره بودند. اهمیت این پرتاب، عبور بی‌دردسر از تور پدافند موشکی اوکراین بود که بر پاتریوت استوار است.
۲- روسیه قصد داشت پیش‌ازاین با موشک هایپرسونیک زیرکون معادلات را تغییر دهد؛ اما حالا به سیستم‌های جدیدی رسیده است. زیرکون پیش از این در حملات علیه اوکراین علی‌رغم عبور راحت‌تر از سامانه‌های پدافندی، در مواردی توسط پاتریوت شکار شد.
۳- اورشنیک موشکی غیرهسته‌ای است و از طریق سرعت و حرارت بالا اهداف را نابود می‌کند. روس‌ها در سلاح‌های بازدارندگی خود به سمت انعطاف رفته‌اند تا به سه‌گانه هسته‌ای، شیمیایی و بیولوژیکی وابسته نباشند.
۴- غرب روی سیستم‌های تسلیحاتی نوین روس‌ها تمرکز کرده و تاکنون جاسوس‌هایی در این زمینه دستگیر شده‌اند.
۵- رونمایی موشکی روسیه در زمانی صورت گرفته که آمریکا هم‌زمان با تحریم روسیه احتمال دارد فرایند مسلح‌سازی اوکراین به موشک‌های کروز تاماهاک را آغاز کند.
