خبرگزاری مهر، گروه استانها- محمدرضا بهرامی‌صفت: روزی که باید نماد قدردانی از ایثار و فداکاری باشد، پرستاران همدانی بار دیگر با چشمان خسته، شیفت‌های طولانی و حقوق‌هایی که کفاف زندگی را نمی‌دهد، در مسیر دشوار خدمت ایستاده‌اند.
در بسیاری از مراکز درمانی استان، کمبود نیروی انسانی به حدی است که هر پرستار ناچار است مراقبت از دو تا سه برابر بیماران استاندارد جهانی را برعهده گیرد. این کمبود، نه‌تنها فشار جسمی را دوچندان کرده، بلکه روح و روان آنان را نیز در معرض فرسودگی قرار داده است.
بسیاری از پرستاران همدانی، حالا با غرور و در عین خستگی، از شب‌هایی می‌گویند که ۴۸ ساعت تمام بیدار مانده‌اند تا جان بیماری را از مرگ نجات دهند؛ شب‌هایی که در آنها صدای دستگاه‌ها، نفس‌های بیماران و بغض‌های فروخورده، جای خواب و آرامش را گرفته است.
کارانه‌ای که رنگ پرداخت نمی‌بیند
ندادن کارانه‌ها و پایین بودن سطح حقوق‌ها، از جدی‌ترین مشکلات جامعه پرستاری در همدان به شمار می‌رود. بسیاری از پرستاران می‌گویند شرایط اقتصادی به‌گونه‌ای شده که با وجود سخت‌ترین شیفت‌های کاری، هنوز فاصله‌ای چشمگیر میان حقوق آنان و هزینه‌های ابتدایی زندگی وجود دارد.
تأخیرهای مکرر در پرداخت کارانه، وعده‌های نیمه‌تمام مسئولان و نبود عدالت در نظام پرداخت، صدای اعتراض آرام اما مداوم جامعه پرستاری را بلند کرده است. این در حالی است که فشار کاری سنگین و تعداد بالای بیماران، عملاً پرستاران را از حق استراحت و زندگی طبیعی محروم کرده است.
با این وجود، آنچه این قشر را هنوز سرپا نگه داشته، باور قلبی به ارزش کارشان است. پرستاران، در شرایطی دشوار و زیر فشار کاری طاقت‌فرسا، با روحیه‌ای مثال‌زدنی، میان امید و مسئولیت قدم می‌زنند.
آنان می‌دانند که در هر ثانیه از کارشان، ممکن است نجات یک جان در گرو تصمیمی سریع و دقیق باشد؛ تصمیمی که نیازمند آرامش فکری، تمرکز و نیرویی است که گاه به سختی باقی مانده است.
پرستاری فقط یک شغل نیست؛ نوعی شیوه زیستن با درد و امید بیماران است
مجتبی محبتی از تجربه هشت‌ساله‌اش در حرفه پرستاری اظهار کرد: حرفه‌ای که به باور او، ترکیبی از صبر، فداکاری و ایثار است و هر روز با درد و امید بیماران گره خورده است.
کارشناس پرستاری بیمارستان شهید بهشتی همدان با اشاره به مسیر ورود خود به حوزه پرستاری افزود: در ابتدای انتخاب این رشته شناخت زیادی از پرستاری نداشتم.
وی افزود: اما حالا بعد از هشت سال حضور پیوسته در این مسیر سخت و در عین حال انسانی، به این باور رسیده‌ام که پرستاری یکی از مشاغل فوق‌العاده اثرگذار و حیاتی در جامعه است.
کارشناس ارشد پرستاری بیمارستان شهید بهشتی همدان عنوان کرد: این حرفه احساس ارزشمندی و رضایت عمیقی به من می‌دهد. اینکه بتوانم در لحظه‌های بحرانی، نقش مؤثری در نجات جان یک بیمار داشته باشم، موهبتی است که با هیچ چیز عوضش نمی‌کنم. واقعاً خدا را شاکرم که در عرصه‌ای قدم گذاشتم که در آن می‌توانم مفید باشم.
محبتی در ادامه با اشاره به چالش‌های اصلی این حرفه گفت: باید پذیرفت پرستاری یک شغل حاکمیتی است و بیشتر پرستاران در سیستم دولتی مشغول به کار هستند. همین موضوع باعث می‌شود امکان فعالیت در فضای آزاد یا افزایش درآمد شخصی برایمان وجود نداشته باشد.
هر پرستار وظیفه دو نفر را انجام می‌دهد
کارشناس پرستاری بیمارستان شهید بهشتی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر فشار کاری به قدری زیاد است که عملاً فرصت و نیرویی برای کار جانبی باقی نمی‌ماند؛ تمام توان جسمی و روانی ما در بیمارستان صرف می‌شود.
وی افزود: به همین دلیل، معیشت پرستاران کاملاً وابسته به تصمیمات دولت و سیاست‌های وزارت بهداشت است. متأسفانه در دهه‌های اخیر با وجود سختی و مسئولیت سنگین کار، شرایط حقوق و مزایا تناسبی با حجم مسئولیت‌ها ندارد و این مسئله بدنه پرستاری کشور را با فشار جدی معیشتی مواجه کرده است.
کارشناس پرستاری بیمارستان شهید بهشتی همدان عنوان کرد: همین وضعیت باعث شده نیاز به اقدام فوری در اصلاح نظام پرداخت پرستاران بیش از هر زمان دیگری احساس شود. در مقایسه با دهه‌های گذشته، شرایط دریافتی و مزایا به مرحله بحرانی رسیده است.
حبیبی خاطرنشان کرد: با وجود تلاش‌های انجام‌شده در یکی، دو سال اخیر از جمله اجرای تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری پس از چندین دهه و تغییر در نحوه محاسبه اضافه‌کار – هنوز راه دراز و پرچالشی تا رسیدن به وضعیت مطلوب باقی است.
این پرستار باسابقه تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین معضلات ما، کمبود نیروی انسانی در مراکز درمانی است. به دلیل کمبود پرستار، حجم کار روی دوش نیروهای موجود چندین برابر شده است. در بسیاری از بیمارستان‌ها هر پرستار باید در یک شیفت به بیماران بیشتری رسیدگی کند که همین مسئله مستقیماً کیفیت خدمات را پایین می‌آورد.
وی ادامه داد: پرستاران بسیاری مجبورند به صورت اجباری اضافه‌کار داشته باشند تا سیستم درمانی از هم نپاشد. این روند طولانی‌مدت آنها را دچار فرسودگی جسمی و روحی می‌کند، اما به دلیل عشق به کار و وجدان حرفه‌ای، همچنان با تمام توان در خدمت بیماران می‌مانند.
وابستگی کامل زندگی پرستاران به تصمیمات دولتی و وزارت بهداشت
محبتی گفت: اگر پرستار به جای چهار بیمار مجبور باشد از هشت یا نه نفر مراقبت کند، طبیعی است که تمرکز و توان رسیدگی کاهش می‌یابد. کاهش نیرو، نه‌تنها فشار مضاعف به پرستار وارد می‌کند، بلکه در مدت زمان طولانی موجب خستگی و کاهش دقت در امور درمانی می‌شود. این موضوع باید از سوی سیاست‌گذاران حوزه سلامت به‌عنوان اولویت اول اصلاح ساختار دیده شود.
وی در ادامه گفتگو به یکی دیگر از مسائل مهم حوزه پرستاری اشاره کرد و افزود: یکی از چالش‌های جدی، نوع تعامل میان مردم و پرستاران است. در اغلب موارد، بیماران یا همراهان از سازوکارهای درمانی اطلاع دقیقی ندارند و تصور می‌کنند پرستار همه تصمیم‌ها را خود می‌گیرد؛ در حالی‌که پرستاران فقط مجری پروتکل‌های ابلاغ‌شده از سوی کمیته‌های علمی و پزشکان هستند.
محبتی افزود: بسیاری از محدودیت‌ها، به‌ویژه در بخش‌های ویژه، با هدف حفظ جان بیمار تعیین شده‌اند اما چون توضیح این موارد برای همراهان دشوار است، گاهی منجر به سوءتفاهم می‌شود. آموزش عمومی درباره وظایف پرستار و آشنایی مردم با پروتکل‌های درمانی می‌تواند این سوءبرداشت‌ها را به حداقل برساند.
کارشناس پرستار شهید بهشتی همدان ادامه داد: رفتار محترمانه و اعتماد بیماران انرژی مضاعفی به کادر پرستاری می‌دهد. در مقابل، بی‌اعتمادی یا شکایت‌های بی‌اساس می‌تواند انگیزه را کاهش دهد. اگر مردم بدانند پرستار تنها فردی است که در تمام طول شبانه‌روز کنار بیمار حضور دارد، نگاهشان قطعاً تغییر خواهد کرد.
این کارشناس پرستاری گفت: پرستاران بیشترین تماس مستقیم را با بیماران دارند و چهره‌ای که مردم از نظام درمان می‌بینند در واقع همان چهره پرستار است. به همین خاطر، در بسیاری از موارد حتی مشکلات مدیریتی یا ساختاری نیز به اشتباه به حساب پرستار گذاشته می‌شود. ما انتظار داریم جامعه با انصاف بیشتری قضاوت کند و بداند پرستاران بخش حیاتی از نظام سلامت هستند که با حداقل امکانات، بیشترین فشار کاری را تحمل می‌کنند.
محبتی با قدردانی از مردم فهیم و نجیب همدان گفت: در شرایط سخت اقتصادی و بحران‌های درمانی همچون کرونا، همکاری و درک مردم از شرایط پرستار، سرمایه بزرگی برای نظام سلامت بود. امروز نیز اگر نگاه جامعه به حرفه پرستاری همراه با احترام و همدلی باشد، بسیاری از چالش‌ها خودبه‌خود رفع می‌شود.
محبتی افزود: پرستاری برای من فقط یک شغل نیست، بلکه مسیری انسانی است که روح مرا شکل داده است. هر روز در برخورد با بیماران می‌بینم که چگونه اندکی مهر و لبخند می‌تواند آرامش را به چهره‌شان برگرداند. همین حس نجات جان انسان‌ها، پاداش حقیقی کار ماست.
محبتی عنوان کرد: من بعد از سال‌ها کار در بیمارستان، هنوز وقتی حال بیماری بهتر می‌شود یا لبخند رضایت بر لب خانواده‌ای می‌نشیند، همان حس روز اول را دارم؛ حس افتخار و رضایت از مفید بودن. برای من، پرستاری فقط خدمت به بیمار نیست، تکرار معنای امید است. خدا را شاکرم که در حرفه‌ای قدم گذاشتم که هر روز یادم می‌آورد انسان بودن یعنی چه.
بی‌توجهی به خواسته‌های به‌حق پرستاران می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور، سلامت عمومی را با بحران جدی روبه‌رو سازد. اگر پرستار آرامش نداشته باشد، بیمار نیز امنیت درمانی نخواهد یافت. روز پرستار نباید تنها در تقویم بماند؛ باید به سیاستی زنده در برنامه‌های سلامت کشور تبدیل شود.
