همشهری آنلاین، فرخنده رفائی: در میانه قرن بیستم که جهان در تب رقابت هسته‌ای میان ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی می‌سوخت، تصوری آرمان‌گرایانه از «عصر اتم» شکل گرفت و مهندسان و دانشمندان با خوش‌بینی، از هواپیما و خودرو تا تانک و پروژه‌های عمرانی را با سوخت اتمی بازطراحی کردند. اما بیشتر این رویاها پیش از تحقق، در برابر واقعیت‌های فنی و مخاطرات زیست‌محیطی فرو ریختند.
اینترستینگ اینجینیرینگ، ۹ ایده ناکام هسته ای قرن بیستم را که به دلایل انسانی و زیست‌محیطی از مرحله آزمایش فراتر نرفتند، مرور کرده است.
بمب‌افکنی که هرگز پرواز نکرد
هواپیمای آزمایشی NB-۳۶H که از بمب‌افکن B-۳۶ «پیس‌میکر» مشتق شده بود، نخستین تلاش آمریکا برای آزمایش پرواز با راکتور هسته‌ای به شمار می‌رفت. این هواپیما مجهز به راکتوری کوچک بود که هرگز موتورهایش را به‌طور مستقیم تغذیه نکرد، بلکه برای بررسی میزان تابش و روش‌های محافظت از خدمه استفاده می‌شد. کابین آن با ۱۲ تن سرب و لاستیک پوشانده شده بود. پس از ۴۷ پرواز آزمایشی، خطر سقوط و انتشار مواد رادیواکتیو باعث توقف پروژه در سال ۱۹۵۷ شد.
ایده سفر فضایی با انفجارهای اتمی
«پروژه اوریون» جاه‌طلبانه‌ترین طرح فضایی دوران جنگ سرد بود. ایده‌ی آن، پیش‌رانش فضاپیما با انفجارهای متوالی بمب‌های اتمی در پشت صفحه‌ای شوک‌گیر بود. این پروژه که به رهبری فیزیکدان فریمن دایسون پیش می‌رفت، حتی امکان سفر به مریخ در چند هفته و رسیدن به آلفاقنطورس در طول عمر انسان را در نظر داشت. اما معاهده منع آزمایش‌های هسته‌ای در سال ۱۹۶۳ به رؤیای اوریون پایان داد.
خودروی شخصی با سوخت اتمی
در اوج خوش‌بینی دهه ۱۹۵۰، شرکت فورد خودرویی مفهومی به نام «نوکلئون» طراحی کرد که قرار بود با یک راکتور کوچک در بخش عقب تا ۸ هزار کیلومتر بدون سوخت‌گیری حرکت کند. طراحی آیرودینامیک و کابین جلو، برای کاهش تابش به سرنشینان در نظر گرفته شده بود. اما محدودیت فناوری و ترس عمومی از تشعشع، این خودرو را به نمادی از آرزوهای محقق‌نشده عصر اتم بدل کرد.
تانک اتمی که روی کاغذ ماند
در میانه دهه ۵۰، شرکت کرایسلر تانکی مفهومی با طراحی آینده‌نگرانه معرفی کرد که قرار بود تمام سامانه‌های آن، از موتور تا توپ اصلی، در یک برجک کپسولی شکل جای گیرد. در نسخه‌های پیشرفته‌تر Chrysler TV-۸ حتی راکتور هسته‌ای جایگزین موتور دیزلی می‌شد. اما پیچیدگی بیش‌ازحد و عدم برتری نسبت به تانک‌های معمولی، سبب کنار گذاشتن طرح در سال ۱۹۵۶ شد.
بیشتر بخوانید:
- حیرت دانشمندان از پدیده‌ای عجیب در چرنوبیل
- پدیده‌ای اسرارآمیز در سواحل آمریکا | راز یوفوهای شناور چیست؟
- میلیاردرهای فناوری از چه چیزی وحشت دارند؟ | راز خانه‌های امن ثروتمندان
توپ گلف رادیواکتیو
در دهه ۵۰، یک محقق شرکت B.F. Goodrich توپی طراحی کرد که با مقادیر ناچیز مواد رادیواکتیو قابل ردیابی با شمارشگر گایگر بود. این ایده به‌دلیل کارایی پایین، نیاز به نزدیک شدن زیاد برای شناسایی با شمارشگر گایگر و هزینه بالای دستگاه نسبت به خود توپ‌ها، خیلی زود کنار گذاشته شد.
«دیوی کراکت»؛ توپ هسته ای
در دوران اوج جنگ سرد، ارتش آمریکا سلاحی به نام «دیوی کراکت» ساخت؛ توپ کوچکی که گلوله‌ی هسته‌ای با قدرتی معادل ۲۰ تن TNT شلیک می‌کرد و برای مقابله با تانک‌های شوروی در اروپا طراحی شده بود.
انفجارهای هسته‌ای صلح‌آمیز
پروژه «Plowshare» در دهه ۱۹۵۰ و ۶۰ میلادی بخشی از برنامه‌ی «اتم‌ها برای صلح» آمریکا بود که هدف از آن استفاده از انفجارهای کنترل‌شده هسته‌ای برای کارهای عمرانی، مانند حفر کانال، ساخت بندر و استخراج منابع طبیعی بود. هرچند از نظر فنی موفقیت‌هایی به‌دست آمد، اما آزمایش‌ها حجم زیادی از مواد رادیواکتیو در محیط پخش کردند و در نهایت نگرانی‌های زیست‌محیطی و مخالفت افکار عمومی باعث تعطیلی کامل این پروژه شد.
مین‌های اتمی
همچنین مین‌های هسته‌ای قابل‌حمل موسوم به SADM ساخته شدند که سربازان می‌توانستند آنها را در گذرگاه‌ها یا پل‌ها کار بگذارند. خطر بالا و احتمال نابودی نیروهای خودی باعث توقف استفاده از این سلاح‌ها شد.
تصویر :یک قبضه اسلحه M-۳۸۸ Davy Crockett که بر روی سه پایه به یک تفنگ بدون لگد متصل شده است، مارس ۱۹۶۱
موشک‌های بالستیک قاره‌پیما
در دهه ۷۰، آمریکا ایده پرتاب موشک‌های قاره‌پیما از هواپیماهای غول‌پیکر مانند C-۵ Galaxy را آزمایش کرد. این برنامه موسوم به Air Mobile Feasibility Program توانست یک موشک «مینت‌من» را با موفقیت از ارتفاع بالا پرتاب کند، اما هزینه و خطر آن باعث شد پروژه عملی نشود.
