به گزارش همشهری آنلاین، نوامبر 1942 میلادی در بیستمین کنفرانس کشورها که با شرکت اعضای سازمان خوار و بار و کشاورزی FAO تشکیل شده بود، ۱۶ اکتبر به نام روز جهانی غذا اعلام و نامگذاری شد. در این روز، بیش از ۱۵۰ کشور برای افزایش آگاهی درباره مسائل غذایی و مربوط به فقر و گرسنگی با یکدیگر متحد شدند. پس از آن رویدادهای روز جهانی غذا در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین شامل نمایشگاه های کشاورزی، مناظره، رقص‌های محلی و مراسم ویژه در مدارس و تحویل بسته‌های غذایی انجام شد.

چنین رویدادهایی یک رشته دیگر را در صنعت گردشگری متولد کرد و آن، گردشگری خوراک بود. گردشگری غذا اولین بار در سال ۲۰۰۱ توسط اتحادیه بین‌المللی توریسم غذا با عنوان «گردشگری خوراک و پختنی‌ها» مطرح شد. گردشگری خوراک به عنوان یکی از انواع گردشگری با هدف آشنایی با فرهنگ غذایی مناطق مختلف، خیلی زود به یکی از مهمترین و پردرآمدترین بخش‌های گردشگری تبدیل شد.

هدف گردشگری

ایران از گذشته ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران با هدف خوراک داشته و. حالا چند سالی است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی میزی تحت عنوان گردشگری خوراک راه‌اندازی کرده. در ایران گردشگری خوراک با هدف توسعه آگاهی اجتماعی و فرهنگی، ارتباط گردشگران با مقصد در سطوح مختلف جامعه، توزیع و ایجاد درآمد اضافه در زنجیره ارزش محصول و ... فعالیت می‌کند. بدین ترتیب، امروزه در صنعت گردشگری ایران، غذا و خوراک جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و قابلیت ایران در زمینه تنوع غذایی را می‌توان متأثر از ویژگی جغرافیای کشور و تنوع قومی و نژادی ایرانیان دانست. به این معنا که به دلیل وجود مراتع و شرایط جوی خاص و امکان پرورش گیاه و دام، آبگوشت‌های شمال‌غرب ایران بی‌نظیر است. در نواحی مرکزی ایران که آب و هوای خشک دارند بیشتر از سبزی‌های خشک استفاده می‌کنند و در جنوب کشور به‌ دلیل وجود دریا و اقیانوس بیشتر غذاهای دریایی و همچنین با وجود نخلستان‌های گسترده، بیشتر خوراک‌هایی با طعم خرما رواج دارد. همچنین در مناطق شرقی کشور به‌دلیل کویری بودن، از ادویه‌جات و گیاهانی چون زعفران، زیره، زرشک و... در خوراک‌ها استفاده می‌شود. در فلات مرکزی ایران نیز به‌دلیل تنوع آب و هوایی و پرورش دام، کباب‌های آن منحصر به‌فرد هستند.

میراث ناملموس

خوراک‌های ایرانی در زمره خوش‌طعم‌ترین غذاهای جهان قرار دارند. بر اساس تحقیقات پژوهشگران بیش از ۲۵۰۰ نوع غذا و ۱۰۹ نوع نوشیدنی و انواع نان و شیرینی در کشور وجود دارد که این تعداد بیش از هر چیز به تنوع فرهنگی، قومی و جغرافیایی این مرز و بوم مرتبط است. همچنین از اینکه مکتب آشپزی ایرانی یکی از سه مکتب اصلی خوراک در کنار مکاتب آشپزی رومی و چینی است نباید غافل شد. تمامی این موارد نشان‌دهنده ظرفیت بالای ایران برای جذب گردشگری خوراک و غذا و فعالیت حرفه‌ای در این بخش است.

برخی از غذاها و خوراک‌های ایرانی شهرت جهانی دارند. تاکنون در فهرست «۱۰۰ غذای مرغ با رتبه برتر در جهان» جوجه‌کباب ایرانی اول شده است. نیویورک‌تایمز نیز دستورپخت بیش از ۱۰ غذای ایرانی را به ‌عنوان خوشمزه ‌ترین خوردنی‌ها در جهان برای مخاطبانش منتشر کرده است. در میراث ناملموس نام غذاهایی بسیاری دیده می‌شود؛ غذاهایی مانند کلم پلو شیرازی، آش کازرون، رسم نان پوش جنوب فارس، میرزا قاسمی، باقلا قاتق، مرغ ترش در گیلان، غذای بریانی اصفهان، قروت خراسان جنوبی، آش ایران شوربا همدان، شیشلیک شاندیز خراسان رضوی و ...

همچنین خوراکی‌هایی مانند انجیر استهبان، انگور ملایر و گردوی تویسرکان به عنوان میراث مهم کشاورزی در سازمان خواروبار جهانی به ثبت رسیده‌اند.

از مزایای گردشگری خوراک می‌توان به توسعه آگاهی اجتماعی و فرهنگی، ارتباط گردشگران با مقصد در سطوح مختلف جامعه، توزیع و ایجاد درآمد اضافه در زنجیره ارزش محصول، ایجاد فرصت برای اقلیت گروه‌های جامعه، افزایش تنوع زیستی و حفظ میراث فرهنگی، اشتغال‌زایی و توسعه کارآفرینی، کاهش مهاجرت روستایی، حفظ آداب و رسوم، تاریخ و سنت‌های جامعه محلی، افزایش پراکندگی حضور گردشگران در نقاط مختلف یک کشور اشاره کرد.