خبرگزاری مهر، گروه استانها - خدیجه جعفرپور: کیوی همانند محصولاتی چون فندق و گل‌گاوزبان از جمله تولیدات مهم کشاورزی گیلان به شمار می‌رود که به لحاظ ارزش اقتصادی بالا، سهم بسزایی در معیشت کشاورزان دارد و در صورت رفع مشکلات تولیدکنندگان، می‌تواند در مسیر توسعه پایدار استان نقش آفرینی کند.
با توجه به اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم بالا، فواید زیاد برای سلامت، ارزآوری، بازاریابی و ظرفیت بالای صادراتی، در صورت حمایت دولت از تولیدکنندگان کیوی، می‌توان به شکوفایی و رونق بیشتر کشاورزی در گیلان امیدوار بود.
رودسر دومین قطب تولید کیوی گیلان
شهرستان رودسر با برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب همچون خاک حاصلخیز، نور کافی خورشید و آب‌وهوای معتدل، پس از شهرستان تالش بیشترین میزان تولید کیوی در استان گیلان را به خود اختصاص داده است.
نکته قابل توجه در مورد این محصول، صادراتی بودن آن است؛ به‌گونه‌ای که شاید تنها حدود ۱۵ درصد از تولید کیوی در داخل کشور مصرف می‌شود و بخش اعظم آن به کشورهای آسیای میانه و حوزه خلیج فارس صادر می‌گردد.
با نگاهی به وضعیت زمین‌های کشاورزی شهرستان رودسر می‌توان دریافت که بخش زیادی از زمین‌های شالیزاری و باغات چای، به‌دلیل درآمدزایی بالای این محصول، به باغ‌های کیوی تبدیل شده‌اند و این روند همچنان رو به افزایش است.
روایت باغداران از مشکلات تولید
«الیاس امیرپور» یکی از تولیدکنندگان کیوی در شهرستان رودسر، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مشکلات کیوی‌کاران موضوع تازه‌ای نیست که مسئولان از آن بی‌اطلاع باشند، بلکه سال‌های مدیدی است که این قشر زحمتکش در فرآیند تولید این محصول با دشواری‌های بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
وی افزود: کیوی جزو محصولاتی است که بازارپسندی بالایی در برخی کشورها از جمله حاشیه دریای خزر و کشورهای اروپایی دارد، اما تاکنون در بعد صادراتی، سازوکارها و بسترهای لازم برای تحقق این ظرفیت در منطقه فراهم نشده است.
«رضا محمدی» دیگر کیوی‌کار رودسری نیز به خبرنگار مهر گفت: اگر حمایت‌های لازم و امکانات مناسب برای تولید و صادرات این محصول فراهم شود، بدون شک دسترنج یک‌ساله این قشر مولد و زحمتکش جامعه، یک‌شبه توسط دلالان و واسطه‌ها به یغما نخواهد رفت.
محمدی توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی را یکی از راهکارهای اساسی برای افزایش بهره‌وری و سوددهی در بخش کشاورزی دانست و تصریح کرد: این صنایع با تبدیل محصولات خام به فرآورده‌های متنوع، علاوه بر کاهش ضایعات، ارزش افزوده قابل‌توجهی ایجاد می‌کنند.
وی نبود مراکز عرضه مستقیم کالاهای کشاورزی را از مشکلات اساسی باغداران برشمرد و گفت: فقدان چنین مراکزی باعث می‌شود بیشتر کیوی‌کاران ناگزیر شوند محصولات خود را با پایین‌ترین نرخ به فروش برسانند و بیشترین سود این چرخه نصیب واسطه‌ها و دلالان شود.
«محمد قربانی» دیگر کیوی‌کار رودسری، نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: نگاه سودجویانه برخی واسطه‌ها سبب شده تا کیوی در زمان واقعی برداشت چیده نشود و همین امر موجب افت کیفیت و کاهش قیمت آن در بازار می‌شود.
قربانی به گرانی نهاده‌های کشاورزی و تأثیر آن بر ادامه فعالیت تولیدکنندگان اشاره کرد و گفت: افزایش چند برابری نرخ کودهای شیمیایی، هزینه‌های تولید را به‌شدت بالا برده و مشکلات کیوی‌کاران را دوچندان کرده است.
«علی تقوی» دیگر تولیدکننده رودسری نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: فراهم نبودن امکانات صادراتی، افزایش هزینه‌های تولید، گرانی اجاره‌بها برای نگهداری محصول در سردخانه‌ها، نبود صنایع تبدیلی و بالا بودن هزینه‌های حمل‌ونقل از جمله مهم‌ترین چالش‌های تولیدکنندگان کیوی در این منطقه است.
وی گفت: هماهنگ نبودن سردخانه‌داران با یکدیگر، نبود کنترل کافی بر قیمت‌ها و عدم صادرات به‌موقع محصولات از جمله مشکلات جدی فعالان این حوزه است که موجب زیان کشاورزان می‌شود.
محدودیت صادرات چالش جدی در مسیر توسعه
«جواد جواهر دشتی» عضو هیئت‌مدیره انجمن کیوی گیلان، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه رودسر قطب تولید کیوی گیلان است، گفت: یکی از مشکلات اساسی در حوزه صادرات کیوی، محدودیت زمانی صادرات است که از سال ۱۳۹۶ تا کنون ادامه دارد.
وی افزود: از ۱۵ تیر تا ۱۵ مهر هر سال، صادرات کیوی ممنوع می‌شود که در نتیجه حجم زیادی از محصول در انبارها باقی می‌ماند در این مدت، رقبای ما از جمله چین بازارهای صادراتی را در دست می‌گیرند و این امر منجر به افت قیمت محصول ایرانی می‌شود.
جواهر دشتی ادامه داد: طی سال‌های اخیر، زمان آغاز مجدد صادرات از ۱۵ مهر به اول مهر تغییر یافت و امسال به هفتم مهر بازگشت، اما همچنان این محدودیت تأثیر منفی خود را بر بازار گذاشته است. از وزارت جهاد کشاورزی انتظار داریم این ممنوعیت به‌طور کامل برداشته شود.
وی یکی دیگر از مشکلات صادرات را «خروج بی‌رویه محصول از مرزها» عنوان کرد و گفت: به‌محض آزاد شدن صادرات، صادرکنندگان که از قبل کیوی‌ها را بسته‌بندی کرده‌اند، محصولات خود را به‌صورت انبوه صادر می‌کنند و همین مسئله موجب تراکم در بازار مقصد و کاهش قیمت جهانی می‌شود.
عضو هیئت‌مدیره انجمن کیوی گیلان با تأکید بر ضرورت برنامه‌ریزی در صادرات، افزود: صادرات باید با توجه به تقاضای کشورها و به‌صورت تدریجی انجام شود تا هم به نفع عرضه‌کننده باشد و هم تعادل در بازار مقصد حفظ شود.
وی با اشاره به فعالیت ۱۰ سردخانه از مجموع ۱۴ سردخانه فعال در شهرستان رودسر، گفت: حدود ۷۰ درصد از کیوی‌های تولیدی منطقه توسط صادرکنندگان به خارج از کشور ارسال می‌شود.
رشد تعاونی‌ها و ساماندهی بازار
جواهر دشتی همچنین از فعالیت شرکت تعاونی کشاورزی کیوی‌کاران رودسر خبر داد و اضافه کرد: این شرکت در سال ۱۳۹۷ با ۲۲ عضو آغاز به کار کرد و امروز به ۲۱۳ عضو رسیده است. محور اصلی فعالیت آن اطلاع‌رسانی در زمینه کاشت، داشت، برداشت و بازاررسانی کیوی است.
وی تصریح کرد: عمده اعضای این تعاونی را باغداران شهرستان‌های رودسر، آستانه‌اشرفیه، لنگرود و املش تشکیل می‌دهند فعالیت این مجموعه مالی نیست بلکه هدف آن هدایت و توانمندسازی باغداران برای تولید باکیفیت و اقتصادی است.
رئیس هیئت‌مدیره شرکت تعاونی کیوی‌کاران رودسر افزود: هر سال قیمت کیوی سر درخت به باغداران اعلام می‌شود و اگر محصولی به فروش نرفت، امکان انتقال آن بدون پیش‌پرداخت و با کمترین هزینه به سردخانه فراهم می‌شود. این اقدام سبب افزایش درآمد باغداران نسبت به فروش سر درخت خواهد شد.
ارز آوری ۱۰ میلیون دلاری کیوی رودسر برای کشور
«امیر مرادی» فرماندار رودسر در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به کشت کیوی در بیش از هزار و ۲۰۰ هکتار از باغات این شهرستان گفت: کیوی رودسر سال گذشته افزون بر ۱۰ میلیون دلار برای کشور ارزی آوری داشته است.
مرادی به تصمیم دولت برای تقویت بخش اقتصادی گیلان اشاره کرد و گفت: با رویکرد جدید اقتصادی که نماینده عالی دولت در استان در حال پیگیری است در آینده‌ای نزدیک شاهد گسترش ارتباطات و فضای کاری در بخش‌های دریایی و هوایی برای تسهیل صادرات خواهیم بود.
وی با بیان اینکه اینکه کشاورزی شهرستان رودسر به اندازه کافی می‌تواند اشتغال جوانان را تأمین کند، اضافه کرد: متأسفانه ۸۰ درصد محصولات ما به صورت خام فروخته می‌شود بنابراین سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع تبدیلی و ترغیب سرمایه‌گذاران در این بخش، اولویت اصلی است.
فرماندار رودسر با اشاره به محصول کیوی تصریح کرد: زمانی که کیوی به محصولاتی مانند پاستیل یا شکلات تبدیل شود علاوه بر سرمایه، باعث ایجاد اشتغال در شهرستان می‌شود و این افزایش سرمایه، منجر به توسعه پایدار رودسر خواهد شد.
مرادی با اشاره به رفع مشکلات زیرساختی تولیدکنندگان گفت: تاکنون در این زمینه (آب، برق، گاز) اقدامات مؤثری صورت گرفته است.
طلای سبز در گرو برنامه‌ریزی پایدار
کارشناسان کشاورزی بر این باورند که رودسر با ظرفیت بالای تولید، می‌تواند به قطب اصلی صادرات کیوی در شمال کشور تبدیل شود؛ اما تحقق این هدف در گرو برنامه‌ریزی دقیق، حمایت مالی دولت، توسعه صنایع تبدیلی و رفع محدودیت‌های صادراتی است.
بی‌تردید، اگر حمایت مؤثری از تولیدکنندگان و صادرکنندگان این محصول صورت گیرد، «طلای سبز» گیلان می‌تواند ضمن تأمین نیاز بازار داخلی، به یکی از برندهای معتبر صادراتی کشور بدل شود و نقش مؤثری در رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی استان ایفا کند.
