ناهید سبزیان در گفتگو با خبرنگار مهر، با پرداختن به مضامین نورانی سوره مبارکه شمس و با اشاره به اینکه این سوره در فضای تکذیب جمعی کفار نسبت به آیات کلام وحی نازل می‌شود، اظهار کرد: در زمان حیات پیامبر (ص) برخی‌ها آن حضرت را تکذیب کردند و آیات قرآن را زیر سوال بردند و لذا این سوره با قسم‌هایی آغاز می‌شود.
مدرس تدبر در قرآن کریم در چهارمحال و بختیاری با ذکر اینکه بر طبق این سوره برخی‌ها نفس خود را در غبار گناه و تکذیب حقانیت قرآن پنهان کردند، ادامه داد: در این سوره همچنین بخشی از آیات با لحن انذار بیان می‌شود و خداوند این کفار را به عاقبت قوم ثمود هشدار می‌دهد؛ این قوم نیز مصداق کسانی بودند که نفس خودشان را در گناه و معصیت آلوده و دفن کردند.
سبزیان با یادآوری اینکه قوم ثمود حتی بعد از دیدن نشانه روشن الهی یا «ناقة الله» نیز از راه باطل بازنگشتند بلکه طغیان کردند، گفت: آنان به تأکیدات فرستاده خدا توجهی نکرده بلکه او را تکذیب کردند؛ سوره شمس نیز درواقع هشدار به تکذیب‌کنندگان در زمان رسول خدا است که با دلیل و حجت آشکار الهی روبرو هستند اما باز هم تکذیب می‌کنند.
وی بیان کرد: سوره شمس هشدار به کسانی است که تزکیه نفس ندارند لذا آیات الهی را انکار می‌کنند و حجت خدا را نمی‌پذیرند بنابراین به آنان هشدار داده می‌شود به عاقبت قوم ثمود دچار شوند.
پیروی از رسول ظاهری در گرو اطاعت رسول باطنی است
سبزیان با تصریح اینکه انسان در این سوره به تزکیه و پاکسازی نفس دعوت می‌شود، افزود: نفس انسان به اراده الهی قدرت تشخیص فجور از تقوا را دارد و همیشه رسولی در باطن، انسان را هدایت و راهبری می‌کند. در این سوره همچنین تأکید می‌شود که تزکیه امری فردی و اجتماعی بوده و سلامت و سعادت جامعه در گرو تزکیه و اعتدال نفس تک‌تک افراد است.
وی بیان کرد: افراد و جوامعی که ندای رسول باطنی را بر اثر گناهان و آلودگی‌ها خاموش و دفن کنند، لاجرم با رسول ظاهری و حجت روشن خدا نیز به مقابله برمی‌خیزند و عاقبت اینان مانند قوم ثمود خواهد بود و عذاب الهی برای آنان محقق می‌شود.
این بانوی قرآنی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه سوره شمس با چند سوگند آغاز می‌شود، تصریح کرد: رمز سوگند به خورشید و ماه، شب و روز و … نشان از اهمیت موضوع تزکیه و پاکسازی نفس دارد و این پیام را می‌رساند که خداوند متعال همه این نعمت‌های بزرگ و کوچک را مقدمه‌ای قرار داده تا انسان در سایه تزکیه و خودسازی به سعادت برسد همچنان که شاعر می‌گوید: ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند، تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری.
اهمیت تزکیه نفس در قرآن
سبزیان یادآور شد: خالق هستی، نظام عالم را معتدل و منظم آفریده و همه پدیده‌ها را در جایگاهی استوار و هماهنگ با هم قرار داده است. در این سوگندها به ساختار هماهنگ و منظم اجزای نظام هستی اشاره دارد و سیستم شب و روز و ارتباط آن با خورشید و ماه را مطرح و به همه اینها قسم یاد می‌کند.
وی با بیان اینکه خدا همه کشش‌ها و نیروها و ارکان نفس را نیز به صورت منسجم و منظم سامان داده است، افزود: آفریدگاری که پدیده‌های بزرگ نظام آفرینش همچون خورشید و آسمان‌ها و زمین را در تعامل و هماهنگی باهم خلق کرده، جان انسان را نیز هماهنگ در همه ابعاد آفریده و هر چیزی را در جای خود قرار داده است.
وی اظهار کرد: مراد از «فجور» در این سوره گناهان هستند که باعث شکافتن و از هم باز کردن حریم پاکی و شکاف انداختن در تعادل و سامان نفس انسان می‌شوند و هماهنگ خدادادی نفس را در هم می‌ریزند؛ تقوا اما عامل نگهدارنده‌ای است که اعتدال نفس انسان را حفظ می‌کند.
سبزیان با تصریح اینکه انسان به صورت خدادادی می‌داند که چه کارهایی باعث عامل فجور و چه کارهایی عامل تقوا است، افزود: انسانی که دروغ می‌گوید یا غیبت می‌کند، اعتدال الهی در درون او به هم می‌ریزد تا جایی که خودش هم متوجه این شکاف و از هم پاشیدگی می‌شود. انسانی هم که امر الهی را اطاعت می‌کند کاملاً متوجه می‌شود که این کار در جهت اعتدال الهی آفرینش است.
وی با بیان اینکه بر طبق نص صریح آیه «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاهَا» فلاح و رستگاری در پرتو تزکیه نفس حاصل می‌شود، تصریح کرد: تزکیه به معنی رشد دادن از طریق پاکسازی از آلودگی‌ها و گناهانی است که نفس به صورت خدادادی به انسان هشدار می‌دهد. همین گناهان هستند که اعتدال الهی نفس انسان را به هم می‌ریزند، او را از سعادت باز می‌دارند و محکوم و ناکام می‌گذارند.
فلاح و رستگاری در پرتو تزکیه نفس حاصل می‌شود
این مدرس قرآن در چهارمحال و بختیاری بیان کرد: جهان بر اساس اعتدال الهی در حرکت بوده و همیشه این نظم و هماهنگی را حفظ کرده و نمی‌تواند از آن خارج شود و بر همین مبنا، جان انسان نیز جزئی از این هماهنگی است که هر گونه خدشه به آن از طریق خطاها نظام آن را بر هم می‌ریزد.
وی یادآور شد: تفاوت جان انسان با جهان هستی این است که انسان اختیار دارد و مختار است که اعتدال این جان را حفظ یا نابود کند.
سبزیان با تأکید بر اینکه در سوره شمس به سرنوشت قوم ثمود اشاره می‌شود، اضافه کرد: قوم ثمود کسانی بودند که به صورت دسته‌جمعی از یک فرد که به تصریح قرآن، تیره‌بخت‌ترین آنها بود پیروی کردند و به سمت شقاوت و بدبختی سوق یافتند.
وی ادامه داد: این قوم تیره‌بخت سخن نبی خدا را نپذیرفتند و نشانه آشکار الهی را نادیده گرفتند غافل از آنکه پروردگار مقتدر از عذاب آنان هیچ پروایی ندارد لذا اینان دسته‌جمعی نفس خودشان را زیر غبار گناه پنهان کردند و همین باعث عذاب سختشان شد.
