نشست شرمالشیخ که با شعار «توقف خشونت و نجات غیرنظامیان» برگزار شد، امروز پس از شعلهورشدن دوبارهی جنگ در غزه، چهرهی واقعی خود را آشکار کرده است. آنچه در ابتدا بهعنوان گامی برای صلح معرفی شد، اکنون روشن شده که بیش از هر چیز، تلاشی بود برای مدیریت افکار عمومی و نجات چهرهی اسرائیل و حامیان غربیاش از زیر فشار جهانی.
در آن روزها، رسانههای غربی با آب و تاب از تلاش برای «نجات گروگانها» سخن میگفتند، اما حقیقت این بود که مسئلهی گروگانها تنها پوششی اخلاقی برای تعلیق موقت جنگ بود. هدف اصلی، خریدن زمان برای ارتش اسرائیل بود تا بدون تحمل فشار افکار عمومی، خود را بازسازی کند و حملات جدید را برنامهریزی نماید. غرب، بهویژه آمریکا، بهخوبی میدانست که افکار عمومی جهانی دیگر پذیرای تصاویر کودکان کشتهشده و بیمارستانهای ویرانشده نیست؛ بنابراین، با برگزاری نشست شرمالشیخ، کوشیدند جنگ را با چهرهای انسانی ادامه دهند.
اما واقعیت میدانی چیز دیگری بود. نه آتشبسی واقعی برقرار شد، نه روند کمکرسانی به غزه بهبود یافت. در مقابل، نیروهای اسرائیلی با استفاده از همین فرصت، مواضع خود را در مرزها تثبیت کردند و حملات بعدی را آغاز نمودند. بازگشت جنگ پس از چند هفته، نشان داد که شرمالشیخ از ابتدا پروژهای برای تأخیر در بحران بود، نه پایان آن.
این تجربه بار دیگر ثابت کرد که صلحِ تحمیلی و مدیریتشده از سوی قدرتهای خارجی، هیچگاه به آرامش پایدار نمیانجامد. تا زمانی که عدالت در سیاستهای بینالمللی جایی نداشته باشد، هر نشست صلحی تنها یک توقف موقت در مسیر جنگ خواهد بود. ملتی که در برابر اشغال میایستد، با نشست و بیانیه شکست نمیخورد.
امروز، آنچه در غزه جریان دارد نه نتیجهی شکست دیپلماسی، بلکه نتیجهی دیپلماسی فریب است؛ همان دیپلماسیای که با لبخند آغاز میشود اما در پایان، به بمباران ختم میگردد. نشست شرمالشیخ اگر در تاریخ ثبت شود، نه بهعنوان تلاشی برای صلح، بلکه بهعنوان نمونهای از چگونگی سوءاستفاده از نام صلح برای ادامهی جنگ ثبت خواهد شد.
امروز ملتها بیش از هر زمان دیگری حقیقت را میدانند. آنچه در غزه میگذرد، آیینهای است که چهرهی واقعی قدرتهای مدعی انساندوستی را آشکار میکند. مردمی که زیر بمباران ایستادهاند، به دنیا یادآوری میکنند که آزادی را نمیتوان با بیانیه و نشست به دست آورد. صلحِ واقعی نه در شرمالشیخ و نه در اتاقهای شیشهای قدرتهای غربی، بلکه در ارادهی ملتهایی زاده میشود که حاضر نیستند عزت خود را با وعدههای دروغین معامله کنند. جهان اگر بیدار شود، دیگر هیچ شرمالشیخی نمیتواند چهرهی جنگ را با نقاب صلح بپوشاند.