محمد شهاب جلیلوند دبیر هیئت عالی گزینش کشور در گفتگوی تشریحی با خبرنگار مهر، در خصوص «دستنامه کارگزاران گزینش کشور»، اظهار کرد: «دستنامه کارگزاران گزینش کشور» در حقیقت بیانگر وجوه اعتقادی و سیاسی است که باید از مردم پرسیده شود. یعنی اگر در گزینش قرار است احکام از مردم پرسیده شود، باید مشخص شود، تا چه حد این احکام مورد پرسش واقع می‌شود و آنان تا چه اندازه باید نسبت به احکام آگاهی داشته باشند. از این جهت، فکر می‌کنم انتشار این دستنامه که به زودی انجام خواهد شد و مراحل چاپ آن در حال طی شدن است، از دو جهت بسیار اثرگذار خواهد بود.
وی افزود: نخست آنکه، معیار و در حقیقت شاخصی در اختیار همکاران گزینشگر ما قرار می‌دهد، تا خدای نکرده در فرآیند مصاحبه از طرح پرسش‌های بی‌ربط، غیرمنطقی و بی‌اثر در گزینش شایستگان خودداری کنند؛ این اثر نخست است. اثر دوم نیز برای خود مردم است، زیرا با انتشار عمومی آن، داوطلبی که قرار است وارد فرآیند گزینش شود، یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد دغدغه و استرس برای او را از میان برمی‌دارد. یعنی فرد پیش از حضور در مصاحبه، با مطالعه و آگاهی، می‌تواند دریابد که فضای کلی پرسش‌ها در چه حوزه‌هایی خواهد بود.
دبیر هیئت عالی گزینش کشور تصریح کرد: این موضوع هم از نظر قانونی و هم از منظر عدالت و انصاف، حقی طبیعی برای افراد است؛ واقعاً باید فضا به گونه‌ای پیش برود که همدلی میان گزینشگر و گزینش‌شونده ایجاد شود. من به این امر معتقدم که گزینش باید گزینشی دلسوزانه باشد؛ از این منظر که فردی را که در مقابل خود می‌بینیم، همچون فرزند خود تصور کنیم. در آن صورت نوع سوالات، دغدغه‌ها و حتی قضاوت‌هایی که درباره او خواهیم داشت، قطعاً متفاوت خواهد بود از زمانی که او را به عنوان فردی غریبه بنگریم.
سامانه استعلامات برخط شده است
جلیلوند در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر، درباره استفاده از هوش مصنوعی و ابزارهای نوین در گزینش‌ها و دوری از تفسیرپذیری در حوزه علوم انسانی، اظهار کرد: در بهره‌مندی از فناوری اطلاعات و ابزارهای فناورانه، زمانی که بنده مسئولیت گزینش کشور را برعهده گرفتم، واقعاً بسیار عقب بودیم. بسیاری از فرآیندهایی که امروز در دنیا و حتی در کشور خودمان به صورت دیجیتالی انجام می‌شود، در مسیرهای گزینشی ما هنوز به شیوه سنتی و دستی انجام می‌گرفت.
وی افزود: اتفاقات بسیار مهمی را آغاز کرده‌ایم تا مسیر گزینش فناورانه شود. چند طرح نیز به سرانجام رسیده است؛ برای مثال سامانه استعلامات ما که پیش از این دو هفته، سه هفته و گاه تا دو ماه طول می‌کشید، اکنون به صورت برخط انجام می‌شود. همچنین سامانه صدور که قبلاً دو تا سه ماه زمان‌بر بود، اکنون به شکل آنلاین انجام می‌شود. هرچند این اقدامات مثبت بوده است، اما هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم.
جلیلوند عنوان کرد: ما به‌صورت جدی بر آن هستیم که ابزارهای مرتبط با هوش مصنوعی را در خدمت گزینش قرار دهیم. تأکید می‌کنم که در کنار ابزارهای سنتی. مصاحبه، تحقیق و استعلام از ابزارهای سنتی هستند که قانون ما را موظف به استفاده از آن‌ها کرده و نمی‌توان از آن‌ها صرف‌نظر کرد، اما در کنار بهره‌گیری از این ابزارها، می‌توانیم در راستای گزینش شایستگان و جذب نخبگان، از هوش مصنوعی برای احراز شایستگی‌ها و صلاحیت‌های افراد بهره ببریم.
بودجه بندی عملیاتی منجر به تضییع حقوق استخدامی افراد نخواهد شد
وی در پاسخ به پرسش دیگر در خصوص تلاش‌های سازمان گزینش برای افرادی که گزینش شده و پذیرفته شده‌اند و نباید در جریان تغییر ساختارها، اصلاح بودجه و ادغام برخی سازمان‌ها دچار بی‌ثباتی شغلی نشوند، گفت: یکی از اعضای سازمان گزینش کشور، شخص رئیس اداره استخدامی کشور، آقای دکتر رفیع‌زاده است. ایشان مستمرا در جلسات حضور دارند و به همان اندازه که بنده دغدغه افراد گزینش‌شونده را دارم، بلکه بیش از آن، دغدغه کارمندان فعلی دولت را دارند. همچنین آقای دکتر پزشکان و آقای دکتر قائم پناه نیز که در این تصمیمات نقش دارند، در مسیر مربوطه همراه هستند.
وی افزود: مطمئن باشید و به یقین عرض می‌کنم که هر تصمیمی که اتخاذ شود، در راستای بودجه‌بندی عملیاتی و پرداخت‌های مبتنی بر عملکرد خواهد بود. این تصمیمات که امروز زمزمه‌های آن شنیده می‌شود، حتماً با رعایت حقوق استخدامی افراد اتخاذ خواهد شد. حقوق استخدامی کارکنان در مجموعه قوانین ما مشخص است و قابل عدول نیست.
جلیلوند بیان کرد: بحث بودجه‌بندی عملیاتی مبتنی بر عملکرد، وظیفه دولت بوده و در قانون برنامه پنج‌ساله نیز به صراحت ذکر شده است. در سه برنامه توسعه قبلی نیز این تکلیف وجود داشت اما اجرایی نشد. دولت کنونی با رویکردی سخاوتمندانه و شجاعانه درصدد اجرای آن است تا برای نخستین بار در قالب برنامه هفتم توسعه عملیاتی شود. مطمئن باشید هیچ اتفاقی که منجر به تضییع حقوق استخدامی افراد شود، رخ نخواهد داد. این اطمینان را به مردم عزیز می‌دهیم که هیچ مشکلی از این جهت ایجاد نخواهد شد؛ البته پرداخت‌ها به کارمندان دولت، پرداخت‌هایی هوشمندانه، منصفانه و عادلانه خواهد بود که قطعاً از مطالبات مردم شریف است.
گزینش دیگر پشت درهای بسته نیست
جلیلوند در پاسخ به سوال پایانی درباره اطلاع‌رسانی به مردم و شفاف‌سازی در خصوص گزینش‌ها و لزوم منصفانه و عادلانه بودن فرآیند گزینش، اظهار کرد: من واقعاً معتقد به فعالیت رسانه‌ای هستم و همواره در رسانه‌ها حضور داشته‌ام. صفحه شخصی‌ام در فضای مجازی برای مخاطبان باز است تا ما را مورد نقد و ارزیابی قرار دهند. از اداره کل بازرسی و رسیدگی به شکایات تا درگاه‌های مجازی ایجادشده برای دریافت شکایات مردم، همواره خود را در معرض نقد قرار داده‌ایم و با آغوش باز پذیرای نقدهای منصفانه مردم هستیم.
وی افزود: تا جایی که ممکن است، به شکایات افراد پاسخ داده‌ایم، البته شکایاتی که مبتنی بر قانون و منصفانه باشند. من معتقدم میزان پاسخگویی که در دولت چهاردهم برای نهاد گزینش ایجاد شده، در گذشته وجود نداشته است. گزینش در گذشته پشت درهای بسته بوده است، اما انصافاً در ۱۱ ماه گذشته چنین نبوده و این نهاد خود را در معرض دید مردم قرار داده و با گوش جان، شنونده نقدها بوده است.
۲۰ گزینشگر به دلیل عملکرد سلیقه‌ای رد صلاحیت شدند
وی در پاسخ به پرسش دیگر درباره آمار و مصادیق گزینشگرانی که دچار خطا شده‌اند، بیان کرد: در یک سال گذشته، با بازرسی‌های مستمری که همکاران ما در ادارات سراسر کشور انجام داده‌اند، حدود ۲۰ نفر از همکاران گزینشگر به دلیل عملکرد مغرضانه یا سلیقه‌ای و نیز تنگ‌نظری یا تندخویی در فرآیند گزینش، صلاحیتشان لغو و کد گزینشگری آنان ابطال شده است.
