خبرگزاری مهر -گروه استانها: در عصر تحولات اقلیمی و بحران‌های زیست‌محیطی، انرژی خورشیدی به‌عنوان یکی از پاک‌ترین و پایدارترین منابع انرژی، جایگاه ویژه‌ای در سیاست‌گذاری‌های ملی و منطقه‌ای یافته است؛ در این راستا استان ایلام هم با برخورداری از ۳۰۰ روز آفتابی در سال، تابش مستقیم خورشید و اقلیم گرم و خشک، ظرفیت بالقوه‌ای برای تبدیل شدن به قطب انرژی‌های تجدیدپذیر کشور دارد.
در این خصوص سالهاست با توجه به ضرورت کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حرکت به‌سوی اقتصاد سبز، برنامه‌های متعددی در سطح استان برای توسعه زیرساخت‌های خورشیدی آغاز شده‌اند که این برنامه‌ها شامل احداث نیروگاه‌های کوچک و متوسط، تجهیز ادارات دولتی به پنل‌های خورشیدی و ترغیب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در حوزه انرژی‌های نو هستند.
به رغم اجرای چندین پروژه در حوزه انرژی خورشیدی، از جمله نصب پنل‌های خورشیدی در ساختمان‌های دولتی و بهره‌برداری از نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس، هنوز بخش قابل‌توجهی از ظرفیت خورشیدی استان ایلام مغفول مانده؛ چرا که نبود زیرساخت‌های حمایتی کافی، چالش‌های سرمایه‌گذاری و پراکندگی در سیاست‌گذاری‌ها موجب شده توسعه این حوزه با کندی پیش برود و سهم ایلام از تولید انرژی پاک، کمتر از ظرفیت واقعی آن باشد.
کارشناسان اعتقاد دارند استفاده کامل از ظرفیت خورشیدی ایلام می‌تواند نقش مؤثری در کاهش ناترازی برق، ایجاد اشتغال پایدار و ارتقای تاب‌آوری زیرساخت‌های انرژی ایفا کند؛ همچنین ایلام، با موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد خود می‌تواند نه‌تنها پاسخ‌گوی نیازهای محلی باشد، بلکه در سطح ملی نیز به یکی از بازیگران اصلی حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل شود.
ایلام هنوز به ظرفیت واقعی خود در حوزه انرژی خورشیدی نرسیده است
کارشناس حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: استان ایلام با برخورداری از تابش مستقیم خورشید، یکی از مناطق مستعد کشور برای توسعه انرژی خورشیدی به‌شمار می‌رود؛ اما تاکنون آنگونه که باید، زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری صنعتی از این ظرفیت فراهم نشده است.
ایرج اسماعیلی با اشاره به اجرای برخی پروژه‌ها در سطح استان، افزود: احداث نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس و تجهیز ساختمان‌های دولتی به پنل‌های خورشیدی، اقداماتی مقدماتی محسوب می‌شوند و برای تحقق بهره‌برداری مؤثر، لازم است پروژه‌های بزرگ‌مقیاس با مشارکت بخش خصوصی و حمایت نهادهای دولتی در دستور کار قرار گیرد.
رضایی با تأکید بر ضرورت سیاست‌گذاری منسجم در این حوزه، بیان کرد: نبود ضمانت‌های سرمایه‌گذاری، پیچیدگی‌های اداری و فقدان مشوق‌های مالی، از جمله موانعی هستند که موجب شده سرمایه‌گذاران بخش خصوصی از ورود جدی به حوزه انرژی‌های نو در استان ایلام خودداری کنند.
وی گفت: در صورت تدوین برنامه‌های جامع و تسهیل فرآیندهای اجرایی، استان ایلام می‌تواند طی چند سال آینده به یکی از قطب‌های تولید برق خورشیدی کشور تبدیل شود؛ زیرا این تحول علاوه بر تأمین پایدار انرژی، زمینه اشتغال‌زایی، کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و ارتقای تاب‌آوری شبکه برق را فراهم خواهد کرد.
توسعه نیروگاه‌های خورشیدی از اولویت‌های راهبردی استان ایلام است
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: آفتاب ایلام باید برق بسازد، نه فقط گرما دهد.
عباس میرزاد، توسعه زیرساخت‌های انرژی خورشیدی را از محورهای اصلی برنامه اقتصادی استان دانست و تصریح کرد: ایلام با بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال و میانگین تابش مستقیم بیش از پنج کیلووات ساعت در هر متر مربع در روز، یکی از مناطق طلایی کشور برای تولید برق خورشیدی محسوب می‌شود.
وی افزود: در سال‌های اخیر چندین پروژه نیروگاه‌های خورشیدی در شهرستان‌های ایلام، مهران، دهلران و چرداول وارد فاز اجرایی شده‌اند و مجموع ظرفیت نصب‌شده این واحدها از مرز ۳۰ مگاوات عبور کرده است.
به گفته وی، روند کند سرمایه‌گذاری باعث شده سهم ایلام از ظرفیت ملی انرژی‌های تجدیدپذیر هنوز به زیر یک درصد محدود بماند، رقمی که با پتانسیل استان هیچ همخوانی ندارد.
وی با اشاره به اجرای طرح تجهیز ساختمان‌های دولتی به پنل‌های خورشیدی، گفت: تاکنون ۴۷ اداره دولتی در سطح استان به سامانه‌های تولید برق خورشیدی متصل شده و بیش از ۱۲۰ هزار متر مربع سطح بام ادارات برای نصب پنل‌ها آماده‌سازی شده است.
به‌گفته معاون استانداری ایلام در همکاری با وزارت نیرو و سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر، دستورالعمل جدیدی برای تسهیل فرآیند صدور مجوز نیروگاه‌های تجدیدپذیر تدوین کرده است.
وی از راه‌اندازی پنجره واحد سرمایه‌گذاری انرژی‌های پاک در سال جاری خبر داد که با هدف کاهش زمان صدور مجوز از چند ماه به کمتر از سه هفته طراحی شده است.
وی تأکید کرد: بدون ورود سرمایه‌گذاری صنعتی و بلندمدت، ایلام فقط مصرف‌کننده انرژی باقی خواهد ماند. ما نیاز داریم بخش خصوصی را از پشت دیوارهای بروکراسی عبور دهیم و پروژه‌های ۲۰ تا ۵۰ مگاواتی را به‌صورت جدی کلید بزنیم.
میرزاد در پایان گفت: تحقق ظرفیت‌های خورشیدی ایلام، فقط یک مأموریت زیست‌محیطی نیست بلکه مسیر اقتصادی آینده استان است. ایلام با پشتیبانی فنی داخلی و سرمایه‌گذاری هدفمند، می‌تواند تا سال ۱۴۰۷ به قطب تولید ۲۵۰ مگاوات برق خورشیدی غرب کشور تبدیل شود، اقدامی که به همان اندازه ارزش دارد که یک میدان نفتی جدید در استان کشف شود.
با وجود اجرای طرح‌ها و پروژه‌های پراکنده در حوزه انرژی خورشیدی، ایلام هنوز فاصله زیادی تا استفاده کامل از ظرفیت آفتابی خود دارد.
این استان می‌تواند از یک مصرف‌کننده انرژی به تولیدکننده برق پاک در مقیاس ملی تبدیل شود، اما ضعف زیرساخت‌های حمایتی، کندی جذب سرمایه‌گذار و ناهماهنگی نهادی مانع تحقق این هدف شده است.
آمارها نشان می‌دهد سهم ایلام از ظرفیت ملی تولید انرژی‌های تجدیدپذیر، کمتر از یک درصد است؛ در حالی‌که پتانسیل طبیعی آن چند برابر این رقم است.
تحقق این ظرفیت مستلزم سیاست‌گذاری منسجم، استمرار حمایت‌های ملی و ورود جدی بخش خصوصی است. اگر این مسیر با ثبات و برنامه‌ریزی دنبال شود، ایلام می‌تواند تا پایان دهه پیش‌رو به قطب تولید انرژی خورشیدی غرب کشور تبدیل شود؛ تحولی که نه‌تنها اقتصادی، بلکه زیست‌محیطی و راهبردی خواهد بود.
