به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی «نسل زد بازتعریف تحولات فرهنگی» با موضوع بررسی دگرگونی ارزش‌ها سبک زندگی و زیست فرهنگی در مؤسسه تبیان برگزار شد.
فاطمه کریمی دردشتی، پژوهشگر فرهنگ و رسان، در این نشست با انتقاد از رسمیت‌یافتن نام‌گذاری‌هایی همچون «نسل ایکس، ایگرگ، زد، آلفا و بتا» که بر اساس حروف الفبای انگلیسی و مطالعات جامعه‌شناسان غربی شکل گرفته است، تصریح کرد: این شیوه نام‌گذاری مبتنی بر هویت و فرهنگ ایرانی نیست و عملاً نوعی برچسب‌گذاری تحمیلی را به نسل‌های جدید القا می‌کند.
وی با اشاره به تشکیل نهادهایی نظیر «شورای مشاوران نسل» خاطرنشان کرد: این‌گونه اقدامات این پیام را به جوانان منتقل می‌کند که باید واجد ویژگی‌هایی باشند که رسانه‌ها برای این نسل‌ها ترسیم کرده‌اند؛ در حالی که بخشی از این ویژگی‌ها حتی با واقعیت نسل‌های امروز همخوانی ندارد و تعمیمی نادرست به شمار می‌رود.
کریمی دردشتی پیشنهاد کرد پژوهش‌هایی بومی بر اساس ویژگی‌های واقعی نسل‌های دهه هشتاد و نود انجام شود تا نام‌گذاری‌ها و تقسیم‌بندی‌ها بر اساس فرهنگ و جامعه ایران صورت گیرد. او گفت: می‌توان به نسل کنونی عنوان نسل دیجیتال یا نسل کنشگر داد؛ نسلی که در بستر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی پرورش یافته و آگاهی جهانی دارد.
وی اختلاف‌نظرها درباره مرزبندی سنی نسل‌ها را نیز یادآور شد و افزود: برخی تقسیم‌بندی‌ها از سال ۷۵ شروع می‌شود که عملاً با ویژگی‌های مطرح‌شده برای نسل جدید مغایرت دارد. به گفته او این اختلاف‌ها سبب می‌شود ویژگی‌های اقلیتی کوچک (۱۰ تا ۲۰ درصد) به کل نسل تعمیم یافته و اگر جوانی این ویژگی‌ها را در خود نبیند، دچار احساس طردشدگی شود.
این پژوهشگر رسانه ادامه داد: زمانی که نام‌گذاری‌ها قرضی باشد، طبیعی است که سبک زندگی و ارزش‌های مدنظر جامعه دچار دگرگونی شود. رسانه‌ها اغلب تصویری معکوس از واقعیت ارائه می‌کنند؛ نسل جدید را بی‌مسئولیت، عصیانگر و ساختارشکن معرفی می‌کنند، در حالی که ماهیت این نسل، تربیت‌یافتگی در عصر رسانه، دسترسی وسیع به اطلاعات و افزایش خودآگاهی فردی و اجتماعی است.
وی یکی از پیامدهای این وضعیت را کاهش اعتماد به نفس نسل جدید دانست و گفت: مقایسه دائمی با جهان بیرون باعث تضعیف مرجعیت سنتی خانواده و مدرسه شده و آسیب‌های هویتی را تشدید کرده است.
کریمی دردشتی با اشاره به پژوهش‌های انجام‌شده درباره دختران دهه هشتادی اظهار داشت: در این نسل با بحران هویت، کاهش سلامت روان و افزایش میل به تغییر هویت مواجهیم. نقش‌های سنتی زن مسلمان تضعیف شده و تکثر هویت‌های جنسی گسترش یافته است.
به گفته او، رشد در شبکه‌های اجتماعی با سرعتی بالاتر از فرآیند طبیعی فرهنگ‌پذیری رخ داده و همین امر موجب اختلالات هویتی و اجتماعی شده است.
وی از «ابهام در نقش‌های خانوادگی و اجتماعی دختران» و «گسست ارتباط والدین و فرزندان» به‌عنوان پیامدهای مهم این تحولات یاد کرد.
این پژوهشگر فرهنگ و رسانه افزود: «نسل جدید با محتواهایی مواجه می‌شود که بر اساس نیاز آن‌ها تولید نشده و نیازسازی کاذب دارد؛ همین موضوع مسیر زندگی برخی از نوجوانان را حتی برخلاف ارزش‌های شخصی‌شان تغییر می‌دهد.
کریمی دردشتی در پایان تأکید کرد: لازم است با نگاهی متفاوت و واقع‌بینانه به این دوره نسلی، تبعات آسیب‌محور تحمیل‌شده از سوی فضای مجازی و رسانه‌ها را شناسایی کرده و در جهت راهنمایی و توانمندسازی جوانان اقدام کنیم.
