همشهری آنلاین – گروه سیاسی: براساس آنچه وزارت دفاع بلاروس اعلام کرده، در جریان رایزنی‌های هیات نظامی ایران در مینسک به ریاست امیر حمید واحدی، فرمانده نیروی هوایی ارتش، دوطرف علاوه‌بر بررسی وضعیت روابط دوجانبه، راهکارهایی برای تعمیق همکاری‌ها در حوزه‌های تخصصی نیروی هوایی و پدافند هوایی مطرح کرده‌اند؛ همکاری‌هایی که پیش از این ازسوی مسئولان ارشد دو کشور نیز مورد تاکید قرار گرفته بود.

تلاش‌های مشترک

حدود سیزده روز قبل، یعنی در نخستین روز آبان‌ماه جاری بود که امیر عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع ایران در جریان سفر به بلاروس، با مقام‌های این کشور درباره توسعه همکاری‌های دوجانبه بحث و تبادل‌نظر کرد. رسانه‌های بلاروس در جریان آن سفر با تاکید بر اینکه تهران و مینسک برای همکاری بلندمدت نظامی و فنی چارچوب مشخصی ایجاد کرده‌اند، اعلام کردند مقام‌های دو کشور تفاهم‌نامه‌ای را امضاء کرده‌اند که چشم‌انداز گام‌های پیش رو را ترسیم می‌کند.

در واقع آن سند ضمن ثبت توافق‌های ویژه به‌دست آمده در جریان رایزنی‌های وزیر دفاع در مینسک، مسیرهای جدیدی را برای «تلاش‌های مشترک» تعیین می‌کند.

بلاروس‌ها در جریان سفر وزیر دفاع ایران به مینسک، از تمایل خود برای ارتقای همکاری‌های مشترک در زمینه‌های «تحقیق و توسعه»، «تولید تجهیزات دفاعی» و «تبادل تجربیات صنعتی» خبر دادند. ازسوی دیگر دوطرف آمادگی خود را برای تدوین نقشه راه همکاری‌های آینده و تسریع در اجرای پروژه‌های مشترک و استفاده از ظرفیت‌های دوجانبه و همچنین سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نظیر سازمان همکاری «شانگهای» اعلام کردند.

نقشه راه همکاری‌های دفاعی - نظامی

رایزنی‌های امیر نصیرزاده در مینسک در حالی بود که حدود دو ماه پیش از آن، یعنی در آخرین روزهای مردادماه ۱۴۰۴، در جریان سفر رئیس‌جمهور ایران به بلاروس، دوطرف درباره توسعه همکاری‌های دفاعی – نظامی فی‌مابین نیز تبادل‌نظر کرده بودند و این جمله الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس مبنی بر اینکه «مینسک و تهران آمادگی دارند در همکاری‌های فنی-نظامی شریک هم باشند»، مورد رسانه‌های غربی قرار گرفت.

در آن مقطع خبرگزاری‌های انگلیسی و آمریکایی «رویترز» و «آسوشیتدپرس» در گزارش‌هایی تاکید کردند که در جریان سفر پزشکیان به بلاروس، دوطرف بر سر گسترش همکاری دفاعی به توافق رسیده‌اند؛ توافقی که براساس دو سند همکاری دفاعی دوطرف در ۹ مردادماه ۱۴۰۲ و ۲۲ اسفندماه ۱۴۰۳، چشم‌انداز تازه‌ای پیرامون این حوزه از همکاری‌های دو کشور ترسیم می‌کرد.

نشریه «اوراسیا دیلی مانیتور» وابسته به موسسه «جیمز تاون» نیز از جمله رسانه‌هایی بود که در نخستین روزهای مهرماه گذشته به همکاری‌های دفاعی – نظامی ایران و بلاروس توجه نشان داد و در گزارشی تحلیلی، تاکید کرد که همکاری‌های نظامی دو کشور با امضای تفاهم‌نامه دفاعی در سال ۲۰۲۳ و توافقنامه همکاری دفاعی در مارس ۲۰۲۵، وارد مرحله جدیدی شده‌است.

علاقه بلاروس‌ها به پهپاد ایرانی

همکاری‌های دفاعی – نظامی تهران و مینسک طی ماه‌های اخیر زیر ذره‌بین رسانه‌های بین‌المللی قرار داشته است؛ تا جایی که رسانه اوکراینی «کی‌یف ایندیپندنت» در ۲۹ مردادماه ۱۴۰۴ طی گزارشی به طرح ادعاهایی دراین زمینه پرداخت و به نقل از سرویس اطلاعات خارجی اوکراین مدعی شد که «ایران به‌دنبال کمک بلاروس برای بازسازی سیستم‌های دفاع هوایی و جنگ الکترونیک خود است». این گزارش همچنین مدعی شده بود که بلاروس، به‌دلیل تحریم‌های کمتر در حوزه نظامی-فناوری نسبت به روسیه، می‌تواند کانالی برای تقویت توان دفاعی ایران باشد.

اندیشکده «جیمز تاون» نیز در نخستین روزهای مهرماه در گزارشی، مدعی شده بود که بلاروس به تولید پهپادهای ایرانی شاهد در خاک خود علاقه‌مند است؛ موضوعی که پیش از هر چیز نشان‌دهنده ابعاد استراتژیک همکاری‌های دفاعی – نظامی تهران و مینسک است.