سومین دوره جایزه نوآوری آزاده با تمرکز بر غنای محتوایی در شهریور ماه سال ۱۴۰۵ برگزار خواهد شد. این دوره، علاوه بر رقابت میان تیم‌های جدید، به ارزیابی مسیر رشد و پایداری تیم‌های شرکت‌کننده در دوره‌های پیشین نیز خواهد پرداخت.
به گزارش دیجیاتو، سامیت هم‌آفرینی آزاده با محور مروری بر مسیر رشد، تاب‌آوری و هم‌افزایی میان تیم‌های نوآور، منتورها و داوران، حامیان رویداد و جایزه نوآوری آزاده، امروز (چهارشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۴) در محل صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار شد.
«خدیجه جدا»، مشاور امور زنان معاونت علمی ریاست جمهوری، در این نشست با بیان اینکه آزاده داننده پلی میان اکوسیستم نوآوری و جامعه زنان کارآفرین بود، گفت: «جایزه نوآوری آزاده باید بستری برای شناسایی زنان توانمند و بالقوه‌ای باشد که شاید هنوز شناخته‌شده نیستند، اما ظرفیت نقش‌آفرینی در توسعه نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان کشور را دارند.»
به گفته او، نقش معاونت علمی در کنار جایزه آزاده، حمایتی و سیاست‌گذارانه است و جایزه می‌تواند استعدادهای زنانی را شناسایی کند که معاونت، با اتکا به این شناسایی، نقش حمایتی خود را موثرتر ایفا کند. او همچنین جایزه نوآوری آزاده را «مکانیسمی برای تزریق تنوع جنسیتی به زیست‌بوم کارآفرینی و اقتصاد دانش‌بنیان کشور» توصیف کرد.
جدا به نبود نگاه جنسیتی در قانون جهش تولید دانش‌بنیان نیز اشاره کرد و گفت: «این موضوع در حال بازنگری است تا ابعاد جنسیتی در قوانین آینده لحاظ شود. بر همین اساس، معاونت علمی پروژه‌ای پژوهشی را با همکاری دانشگاه الزهرا آغاز کرده که هدف آن، بررسی وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان با مدیریت زنان و تحلیل چالش‌های آنان در اکوسیستم نوآوری است.»
به گفته مشاور امور زنان معاونت علمی ریاست جمهوری، تمرکز این پژوهش بر شرکت‌هایی است که مدیرعامل زن دارند و قرار است در ادامه، بسته‌هایی از سیاست‌های جنسیتی بر اساس یافته‌های این تحقیق طراحی شود.
او اضافه کرد: «به دنبال در نظر گرفتن برنامه‌هایی ویژه برای زنان، سال گذشته نزدیک به ۱۵۰ میلیارد تومان تسهیلات ویژه برای زنان فعال در حوزه فناوری و نوآوری اختصاص یافت. طبق آمار ارائه‌شده، در حال حاضر بیش از هزار و ۲۰۰ شرکت دانش‌بنیان با مدیریت زنان فعالیت دارند که از این میان، حدود ۱۰۰ شرکت نوپا، ۱۵۰ شرکت نوآور و ۵۰ شرکت فناور هستند. مهم‌ترین چالش این شرکت‌ها تامین مالی و شبکه‌سازی است و معاونت در حال تدوین برنامه‌هایی برای رفع این مشکلات و افزایش پایداری شرکت‌های نوپا است.»
جدا همچنین از طرحی برای حمایت از صنایع خلاق خبر داد و گفت: «پیش‌تر، صندوق نوآوری و شکوفایی تنها از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کرد، اما اکنون در معاونت سیاست‌گذاری تلاش داریم تا صنایع خلاق نیز در ردیف شرکت‌های نوپای دانش‌بنیان قرار گیرند و بتوانند از تسهیلات مشابه بهره‌مند شوند.»
«زهرا رهایی»، دبیر انجمن صنفی زنان کارآفرین، با اشاره به تاثیر تجربه‌های پیشین برگزاری جایزه نوآوری آزاده گفت: «تجربه‌های به‌دست‌آمده از رویدادهای قبلی، زمینه‌ساز بازنگری و بهبود ساختارها در دومین دوره این رویداد شد. یکی از مهم‌ترین تصمیم‌ها در این مسیر، تشکیل کمیته علمی بود. نقش اصلی این کمیته، بازآفرینی ساختار جایزه و ایجاد پشتوانه‌ای پایدار و علمی برای تداوم این جریان است.»
او با اشاره به محورهای اصلی مورد توجه در این بازنگری گفت: «در ابتدا، بازطراحی ساختار انجمن و جایزه آزاده است. به‌گونه‌ای که ضمن حفظ جایگاه خود در انجمن، بتواند در طول یک فرایند دوساله، ارزیابی مستمر و هدفمند داشته باشد. ازسوی دیگر ارزیابی علمی گروه‌های تازه‌وارد به انجمن و هدایت فعالیت آنها بر اساس معیارهای تخصصی و علمی مورد توجه قرار گرفت.»
طبق گفته او، تداوم ارتباط با اکوسیستم نوآوری و کارآفرینی نیز از محورهای اساسی بازنگری بود تا جریان جایزه آزاده از حالت مقطعی خارج شده و درون انجمن، جایگاهی پایدار و اثرگذار بیابد.
رهایی باتاکید بر اینکه اکنون جایزه آزاده به‌طور مشخص تعریف شده و در مسیر شاخص‌سازی و استانداردسازی گام برمی‌دارد گفت: «همچنین تشکیل بخش «مشاوران» که از سال گذشته مطرح بود، در دستور کار کمیته قرار گرفته تا نحوه تبدیل تجربیات این بخش در قالب یک جایزه نیز بررسی شود. کمیته علمی با هدف انتقال تجربه و دانش، می‌کوشد مجموعه‌ای از محتوای آموزشی و راهنمایی‌های تخصصی را برای دوره‌های آینده تدوین کند. در دو سال نخست تمرکز این کمیته بر ساختارسازی و نظم‌بخشی به فرایندها بوده و در سال جاری، تلاش‌ها بر غنای محتوایی و ارتقای کیفیت علمی جایزه آزاده متمرکز شده است.»
«سمیرا کوشکستانی»، رئیس هیات مدیره انجمن ملی زنان کارآفرین هم در این نشست طرح «ترویج و توانمندسازی کارآفرینی زنان» را نقطه عطفی در مسیر فعالیت‌های انجمن زنان کارآفرین دانست و گفت: «این انجمن در دو دهه گذشته با برگزاری کارگاه‌ها، رویدادها و کنفرانس‌های گوناگون در سراسر کشور، تلاش کرده بذر امید و باور به توانایی را در دل زنان بکارد و زمینه رشد و شکوفایی آنان را در عرصه‌های مختلف فراهم کند.»
او با اشاره به ساختار ماتریسی انجمن زنان کارآفرین گفت: «در این انجمن کمیته‌هایی مانند پژوهش، روابط عمومی، عضویت و گروه‌های تخصصی در حوزه‌های تولید و تجارت و فناوری فعالیت می‌کند. اعضا بسته به تخصص و علاقه‌مندی خود می‌توانند به این گروه‌ها بپیوندند، در قالب کارگروه‌های تخصصی همکاری کنند و در مسیر توسعه اکوسیستم کارآفرینی زنان گام بردارند.»
کوشکستانی ادامه داد: «در حوزه فناوری کارگروه استارتاپ‌ها از سال گذشته آغاز به کار کرده است و نقش مهمی در تمرکز بر حوزه نوآوری و فناوری دارد. هدف این کارگروه، شناسایی و معرفی زیست‌بوم علم و فناوری زنان است. چراکه این زیست‌بوم هنوز ظرفیت‌های ناشناخته بسیاری دارد و بخش قابل توجهی از آن را استارتاپ‌های نوپا تشکیل می‌دهند. اعضای این کارگروه در تلاش هستند تا ضمن شناسایی چالش‌های موجود، به جمع‌آوری و ارائه راهکارهای عملی بپردازند و راه‌حل‌های موفق سایر فعالان را در اختیار دیگران قرار دهند. همچنین مسائل حل‌نشده را دسته‌بندی کرده و برای پیگیری در دستور کار قرار می‌دهند.»
طبق گفته رئیس هیات مدیره انجمن ملی زنان کارآفرین عضویت در این کارگروه استارتاپ‌ها نیازمند پرداخت هزینه نیست و تلاش شده مسیر پیوستن و مشارکت برای علاقه‌مندان ساده‌تر و در دسترس‌پذیرتر شود.
«رویا کوهستانی»، مدیر عامل انجمن زنان کارآفرین، هم در این نشست به بیان مختصری از آنچه در این دو دوره برگزاری جایزه آزاده گذشته پرداخت و گفت: «این رویداد با هدف تقویت نقش زنان در اکوسیستم نوآوری و استارتاپی کشور برگزار می‌شود. جایزه نوآوری آزاده به پاس تلاش‌ها و میراث ماندگار آزاده داننده، از پیشگامان فناوری اطلاعات در ایران، شکل گرفت و در دو دوره‌ی متوالی، بستری برای رشد، آموزش و شبکه‌سازی زنان کارآفرین فراهم آورد.»
او در توضیح اولین دوره برگزاری جایزه نوآوری آزاده گفت: «اولین دوره این رویداد در بهمن ۱۴۰۱ با تمرکز بر دو بخش شرکتی و استارتاپی برگزار شد. تمرکززدایی و ارزش‌آفرینی برای زنان در مناطق کمتر دیده‌شده از جمله رویکردهای اصلی این دوره بود. از میان تیم‌های شرکت‌کننده از ۲۳ استان کشور، حدود ۱۶۰ تیم به مرحله اولیه راه یافتند. در این مرحله بیش از ۲۰ کارگاه آموزشی با حضور ۱۸ منتور متخصص به‌صورت آنلاین برگزار شد تا امکان حضور و بهره‌مندی برای تیم‌های سراسر کشور فراهم شود. محورهای این کارگاه‌ها شامل طراحی مدل کسب‌وکار، مدیریت مالی و حقوقی، توسعه محصول، اعتبارسنجی، مهارت ارائه به سرمایه‌گذاران و بازاریابی و فروش بود. در پایان نیز، از میان ۲۵ شرکت فناور و استارتاپ، ۹ تیم برتر موفق به دریافت جایزه نوآوری آزاده شدند.»
طبق گفته کوهستانی دومین دوره این رویداد در ۲۵ مهرماه ۱۴۰۳ برگزار شد و با تکیه بر تجربه‌های دوره نخست و با ساختار بهبود‌یافته، گامی تازه برای تقویت جایگاه زنان در زیست‌بوم استارتاپی ایران برداشت.
او اضافه کرد: «از جمله تفاوت‌های کلیدی این دوره با دوره قبل ایجاد سایت اختصاصی برای اطلاع‌رسانی و ثبت‌نام تیم‌ها، افزودن شاخص نوآوری برای تیم‌هایی که معیارهای خلاقیت و نوآوری را رعایت کرده بودند، توسعه شبکه‌سازی میان تیم‌ها، سرمایه‌گذاران و حامیان مالی، همچنین تمرکز بیشتر بر آموزش و منتورینگ از طریق برگزاری جلسات آموزشی فشرده و پنل‌های مشاوره بوده است.»
به گفته او در دوره دوم جایزه، ۱۳۵ تیم دارای بنیان‌گذار یا هم‌بنیان‌گذار زن در رویداد حضور داشتند که از میان آنها، ۷۷ تیم واجد معیارهای نوآوری و فناوری شناخته شدند. پس از مرحله امتیازدهی، ۶۸ تیم انتخاب شدند و ۵۵ تیم به فاز آموزش و منتورینگ راه یافتند. در نهایت پس از یک ماه آموزش فشرده، ۳۶ تیم به مرحله نهایی رسیدند و از میان آنها ۳۴ تیم در روز برگزاری رویداد به ارائه نهایی پرداختند.
او در ادامه نیز توضیح داد: «مرحله داوری نهایی در صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست‌جمهوری و در سه بخش شرکتی، استارتاپی و جوانه‌ها برگزار شد. تیم‌ها در حضور داوران و سرمایه‌گذاران طرح‌های خود را ارائه دادند و در پایان، تیم‌های برتر هر بخش به‌عنوان برگزیدگان رویداد معرفی و جوایز خود را دریافت کردند.»
طبق گفته «بهار فراهانی»، رئیس کمیته علمی رویداد سوم جایزه آزاده، برای دوره سوم این جایزه، برنامه‌ها با رویکردی تازه و هدفمندتر دنبال خواهند شد. او اضافه کرد: «تمرکز اصلی این دوره همچنان بر رقابت میان تیم‌های جدید است، اما در کنار آن، توجه ویژه‌ای نیز به تیم‌های شرکت‌کننده در دوره‌های گذشته خواهد شد تا مسیر رشد و پایداری آنها مورد بررسی قرار گیرد.»
او در ادامه توضیح داد: «در این چارچوب، بخش جدید «اسکیل‌آپ پیشرفته» برای تیم‌های پیشین در نظر گرفته شده است. در این بخش، ارزیابی‌ها بر پایه شاخص‌هایی چون رشد و بلوغ محصول، جذب مشتریان جدید، تجاری‌سازی، جذب سرمایه و در مجموع، پایداری و مقیاس‌پذیری کسب‌وکارها انجام می‌شود. بر اساس این رویکرد، نوع جوایز نیز نسبت به دوره‌های قبل متفاوت خواهد بود و بیشتر جنبه توسعه‌ای و حمایتی خواهد داشت.»
فراهانی از دیگر برنامه‌های پیش‌بینی‌شده را برپایی نمایشگاهی از محصولات تیم‌های دوره‌های پیشین نام برد و گفت: «این مساله باعث می‌شود تا ضمن بیشتر دیده‌شدن آنها، فرصت جذب مشتریان و سرمایه‌گذاران جدید فراهم شود. همچنین نشست‌هایی برای انتقال تجربه از تیم‌های قدیمی به تیم‌های تازه‌وارد با همکاری کمیته علمی و سایر کمیته‌های انجمن برگزار خواهد شد تا چرخه یادگیری و تجربه در اکوسیستم زنان کارآفرین تداوم یابد.»
«ویدا دیلمی»، نائب رئیس هیات مدیره انجمن زنان کارآفرین، نیز بر اهمیت تداوم همکاری‌ها تاکید کرد و گفت: «امیدواریم در دوره سوم بتوانیم با استفاده اعتماد به وجود آمده و کمک دوستان دغدغه‌مند، نتایج بهتری رقم بزنیم. هرچند که به همراهی حاضران یا معرفی افراد علاقه‌مند نیازمندیم تا شبکه‌ای گسترده‌تر از زنان نوآور شکل گیرد. از برندها و حامیان دعوت می‌شود که در دوره‌های بعدی حضور فعال‌تری داشته باشند، با این امید که در دوره چهارم، شرکت‌کنندگان امروز خود برگزارکنندگان اصلی رویداد باشند.»
در پایان این رویداد نیز تیم‌های دوره‌های پیشین از تهران و شهرستان‌ها، در سامیت هم‌آفرینی آزاده از مسیر طی شده در مدت فعالیت خود و چالش‌های پیش‌رویشان گفتند. از جمله استارتاپ‌های حاضر در این رویداد می‌توان به ایپک گلیم، نوروکید، بلوفیش، اسکین‌آپ، فامون، آرتینا، آی‌تک، مدبی، مام‌کیدز و وشان بودند. طبق گفته تیم‌ها، چالش اصلی مسیر توسعه و مقیاس‌پذیری کسب‌وکارشان، جذب و تامین سرمایه است.
دشواری قوانین تبدیل یک کسب‌وکار به دسته مشاغل دانش‌بنیان، تغییر در ترکیب تیم ناشی از مسائل مالی و مهاجرت از دیگر چالش‌ها و موانع مسیر زنان کارآفرین اکوسیستم فناوری و نوآوری مطرح شد. برخی از استارتاپ‌های حاضر در این رویداد همچنین از چالش‌ها و موانعی گفتند که بعد از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه متحمل شدند. جنگی که درآمد آنها را با چالش‌هایی جدی روبه‌رو کرد و در برخی از استارتاپ‌ها منجر به به وجود آموردن محصولاتی جدید جهت جبران خسارت و احیای دوباره کسب‌وکار بود.
