جواد قارایی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، از ضرورت حفظ اصالت‌های فرهنگی و معماری بومی کندلوس سخن گفت و هشدار داد که اگر اصالت از کندلوس برود، روح این روستا دیگر بازنخواهد گشت.
قارایی که سال‌هاست در مستندهای خود به معرفی ایران فرهنگی و طبیعی می‌پردازد، با اشاره به ظرفیت‌های کم‌نظیر این روستا اظهار داشت: کندلوس فقط طبیعتی چشم‌نواز نیست؛ ترکیبی است از زیبایی‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی. موزه محلی کندلوس به‌جرأت یکی از زیباترین موزه‌های بومی ایران است؛ گنجینه‌ای از ابزارها، صنایع‌دستی و اسناد تاریخی که هرکدام داستانی از هویت این مردم دارد.
این مستندساز طبیعت با ابراز نگرانی از تغییر سبک زندگی در مناطق روستایی گفت: متأسفانه در سال‌های اخیر، زندگی مردم منطقه دچار دگرگونی شده و همین تغییر باعث شده بسیاری از پیشه‌ها و مهارت‌های سنتی به فراموشی سپرده شود. امیدوارم روزی برسد که این پیشه‌ها دوباره در خانه‌ها جان بگیرند و فرهنگ بومی در زندگی مردم جاری شود.
معماری اصیل، زبان خاموش روستا
قارایی با تأکید بر ضرورت حفظ معماری سنتی کندلوس افزود: در عکس‌های قدیمی روستا، خانه‌ها با چوب، سنگ و کاهگل ساخته شده‌اند؛ ساده اما دل‌نشین. این همان روح کندلوس است. می‌توان زیرساخت‌ها را مقاوم و مدرن ساخت، اما ظاهر خانه‌ها باید همان رنگ و بوی قدیم را داشته باشد. سازه‌هایی که از دل طبیعت می‌آیند، هم زیبا و هم پایدار هستند.
وی ادامه داد: در موزه کندلوس قاشق‌های چوبی زیبایی دیدم که دیگر ساخته نمی‌شوند. این قاشق‌های ساده بخشی از صنایع‌دستی این منطقه بوده‌اند. احیای چنین هنرهایی نه‌تنها اقتصاد محلی را تقویت می‌کند بلکه حافظ هویت فرهنگی منطقه است.
این مستندساز که آثارش همواره نگاهی فرهنگی به گردشگری دارد، خطاب به مسافران گفت: گردشگران باید بدانند مهمان خانه‌ای هستند که میزبانش طبیعت و مردمان اصیل‌اند. احترام به فرهنگ محلی، پرهیز از ریختن زباله و حفظ آرامش روستا کمترین وظیفه ما در برابر چنین مکان‌هایی است. گردشگری واقعی باید همزیستی با طبیعت کند، نه اینکه طبیعت را تخریب کند.
قارایی در پایان با تأکید بر اینکه هویت کندلوس باید حفظ شود، خاطرنشان کرد: کندلوس روستایی است که هنوز در کوچه‌هایش می‌شود صدای گذشته را شنید. هیچ اشکالی ندارد خانه‌ها با فناوری امروز ساخته شوند، اما باید روح قدیمی آن حفظ شود. اگر قرار است این روستا ثبت جهانی شود، باید همان کندلوس اصیل بماند؛ نه تصویری مصنوعی از گذشته.
