خبرگزاری مهر، گروه استانها: چهارمین همایش بین‌المللی بیابان لوت از امروز (۲۱ آبان ماه ۱۴۰۴) به مدت دو روز در دانشگاه بیرجند برگزار می‌شود.
این همایش با حضور محققان، فعالان گردشگری، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و مسئولان استانی، فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های کمتر شناخته شده بیابان لوت فراهم می‌کند.
بیابان لوت، با مساحتی حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر مربع، در شمال شرقی استان کرمان و در محدوده سه استان کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان گسترده شده است و حدود ۱۰ درصد وسعت کشور را در بر گرفته است.
ثبت جهانی این کویر در سال ۱۳۹۵ (۲۰۱۶ میلادی) به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو، اهمیت آن را در سطح بین‌المللی دوچندان کرده است.
به گفته احمد کاشانی، رئیس انجمن گردشگری پایدار خراسان جنوبی، آثار ثبت‌شده جهانی به نوعی برند گردشگری بین‌المللی محسوب می‌شوند. پس از ثبت جهانی، گردشگران زیادی از سراسر دنیا کویر لوت را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب کردند و این فرصت برای خراسان جنوبی به معنای توسعه اقتصادی و فرهنگی منطقه است.
بازشناسی ویژگی‌های منحصر به فرد لوت
بیابان لوت به سه واحد جغرافیایی تقسیم می‌شود: لوت شمالی که پوشیده از شن و ماسه است، لوت مرکزی با کلوت‌ها و تپه‌های ماسه‌ای و لوت جنوبی که غنی‌ترین پوشش گیاهی را دارد. بخش‌های شاخص خراسان جنوبی از جمله کویر حیدرآباد، بلندترین تپه‌های ماسه‌ای جهان و گرم‌ترین نقطه روی زمین را در خود جای داده است.
حسین شبانی، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نهبندان در گفتگو با مهر، با اشاره به شاخص‌ترین مناطق خراسان جنوبی گفت: تپه‌های حیدرآباد، بزرگترین غول‌های ماسه‌ای جهان را در خود جای داده و ارتفاع بعضی از آن‌ها به بیش از ۴۰۰ متر می‌رسد. این منطقه به دلیل پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری نادر، به یک کویر چشم‌نواز و با قابلیت‌های بالای گردشگری تبدیل شده است.
سابقه تمدنی حاشیه لوت بیش از پنج هزار سال است و کشف حدود سه هزار اثر تاریخی از جمله درفش پنج هزار ساله شهداد، قدیمی‌ترین درفش جهان، این کویر را به یک منطقه بی‌نظیر تاریخی و طبیعی تبدیل کرده است.
تأثیر ثبت جهانی بر اقتصاد و گردشگری خراسان جنوبی
ثبت جهانی بیابان لوت نه تنها اعتبار علمی و طبیعی برای ایران به همراه داشت، بلکه زمینه رشد گردشگری و صنایع دستی در استان‌های هم‌جوار را فراهم کرده است.
جلال دانش، فرماندار نهبندان هم در گفتگو با مهر با اشاره به ورود گردشگران خارجی گفت: در یک دهه‌ای که از ثبت این اثر طبیعی در فهرست آثار جهانی گذشته گردشگران خارجی و داخلی بسیاری به این شهرستان وارد شده‌اند.
به گفته وی این بازدیدها فرصت شغلی برای ساکنان ایجاد کرده و به فروش صنایع دستی کمک کرده است.
وی عنوان کرد: یکی از نمونه‌های موفق این تأثیر، بافت لگوی بازی‌های یورو ۲۰۱۶ در روستای برک نهبندان است که از طریق اینترنت سفارش گرفته و بافته شد، و همین نشان‌دهنده ظرفیت بالای منطقه برای توسعه صنایع دستی و هنر بومی است.
احمد کاشانی، رئیس انجمن گردشگری پایدار خراسان جنوبی نیز در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر تأکید کرد: سهم خراسان جنوبی از اقتصاد لوت هنوز در حد انتظار نیست و لازم است رویدادهای بزرگ گردشگری و رسانه‌ای با محوریت این کویر در استان برگزار شود تا سرمایه‌گذاران و گردشگران بیشتری جذب شوند.
حفاظت از میراث طبیعی و برنامه‌های پژوهشی
یکی از مهم‌ترین محورهای همایش بین‌المللی بیابان لوت، بحث حفاظت و مدیریت پایدار این اثر طبیعی است.
سید احمد برآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار مهر از مرمت و تجهیز پایگاه بیابان لوت خبر داد و گفت: مرمت‌ها و تعمیرات لازم در پایگاه انجام شد تا محیطی مناسب برای بازدید علاقه‌مندان، محققان و گردشگران فراهم شود.
وی افزود: مطالعات پژوهشی متعددی در زمینه شناسایی داشته‌های گیاهی، جانوری و زمین‌شناختی بیابان لوت انجام شده و جدیدترین مطالعات در سال ۱۴۰۴ با همکاری محققان دانشگاه بیرجند صورت گرفت تا ظرفیت‌های کمتر شناخته شده این منطقه شناسایی شوند.
فرصت سرمایه‌گذاری در بیابان لوت
چهارمین همایش بین‌المللی بیابان لوت، علاوه بر جنبه‌های علمی و گردشگری، با رویکرد سرمایه‌گذاری برگزار می‌شود.
احمد کاشانی، رئیس انجمن گردشگری پایدار خراسان جنوبی تأکید کرد: رویدادهای این همایش فرصت مناسبی برای معرفی ظرفیت‌های زمین‌شناسی، گردشگری و سرمایه‌گذاری استان فراهم می‌کند و مسیر ورود گردشگران از شرق کشور را تقویت می‌کند.
وی همچنین افزود: از آسبادهای خان‌شرف نهبندان که در انتظار ثبت جهانی است تا کوه‌های مینیاتوری، ریگ یلان با ارتفاع بیش از ۴۰۰ متر و گرم‌ترین نقطه کره زمین، همه این ظرفیت‌ها می‌توانند هم گردشگر جذب کنند و هم فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایجاد نمایند.
استقبال بین‌المللی و مشارکت جهانی
بیابان لوت به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد طبیعی و زمین‌شناسی، حمایت کشورهای متعدد را در هنگام ثبت جهانی دریافت کرد. کشورهای فیلیپین، پرتغال، اندونزی، قزاقستان، ترکیه، تونس، کویت، کره جنوبی و بسیاری دیگر از ثبت جهانی این اثر طبیعی حمایت کردند و آن را به عنوان میراث مشترک جهانی پذیرفتند.
همایش کویر لوت، فرصتی برای ایجاد تعاملات بین‌المللی در حوزه گردشگری و پژوهش فراهم می‌کند و چشم‌انداز خراسان جنوبی را به عنوان یک مقصد علمی و گردشگری جهانی معرفی خواهد کرد.
یکی از مهم‌ترین اهداف این همایش، ترویج گردشگری مسئولانه و حفاظت از محیط زیست است.
احمد برآبادی گفت: هدف از مطالعات و برنامه‌های حفاظت، شناسایی ظرفیت‌های کمتر شناخته‌شده و کمک به توسعه پایدار منطقه است. هرگونه تغییر کاربری یا فعالیت غیرمجاز می‌تواند اثر طبیعی کویر لوت را تهدید کند و حساسیت حفاظت از آن بسیار بالا است.
حفظ طبیعی بودن کویر، آموزش راهنمایان محلی، ایجاد مسیرهای مناسب گردشگری و اطلاع‌رسانی به بازدیدکنندگان، از جمله اقداماتی است که در دستور کار اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان قرار دارد.
پیامدهای فرهنگی و اجتماعی
همایش بین‌المللی لوت علاوه بر جنبه‌های علمی و اقتصادی، پیامدهای فرهنگی و اجتماعی نیز دارد. گردشگران داخلی و خارجی با فرهنگ، هنر و صنایع دستی بومی آشنا می‌شوند، و این امر سبب رونق بازارهای محلی و افزایش درآمد خانوارهای منطقه می‌شود.
جلال دانش، فرماندار نهبندان در این زمینه اظهار داشت: زمانی که اثری در فهرست جهانی به ثبت می‌رسد، مالکیت معنوی آن متعلق به تمام دنیاست. اما مزیت جهانی شدن آن این است که منطقه تبدیل به قطب گردشگری می‌شود و اشتغال و درآمد محلی افزایش پیدا می‌کند.
چهارمین همایش بین‌المللی بیابان لوت فرصتی کم‌نظیر برای معرفی، حفاظت و سرمایه‌گذاری در یکی از ارزشمندترین مناطق طبیعی و تاریخی ایران است. از بلندترین تپه‌های شنی جهان تا گرم‌ترین نقطه کره زمین، از آثار تاریخی پنج هزار ساله تا صنایع دستی زنده و پویا، لوت خراسان جنوبی ترکیبی بی‌نظیر از علم، طبیعت و فرهنگ است.
این همایش نه تنها محلی برای تبادل علمی و پژوهشی است، بلکه مسیری برای توسعه پایدار گردشگری و اقتصاد منطقه فراهم می‌آورد و خراسان جنوبی را به عنوان دروازه‌ای جهانی برای بیابان لوت معرفی می‌کند.
