به گزارش خبرنگار مهر، سید احمد برآبادی سه‌شنبه شب در جریان بازدید دکتر یانس رانگ، رئیس دفتر یونسکو در تهران، از بناهای تاریخی بیرجند از جمله مدرسه شوکتیه، از برنامه‌ریزی برای احیای جایگاه فرهنگی و هویتی این مدرسه تاریخی خبر داد و گفت: این بنای ارزشمند ظرفیت آن را دارد تا دوباره به‌عنوان تنها موزه وقف کشور فعالیت کرده و نقشی مؤثر در ترویج فرهنگ وقف و آموزش در سطح ملی ایفا کند.
برآبادی با اشاره به پیشینه ۱۲۳ ساله مدرسه شوکتیه گفت: این مدرسه یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی ایران در حوزه آموزش نوین و وقف است که در ابتدا به‌صورت حسینیه ساخته شد و سپس با نگرشی نوگرا، به مدرسه‌ای مدرن و فراگیر تبدیل گردید.
وی با تأکید بر جایگاه ویژه شوکتیه در تاریخ آموزش ایران افزود: در زمانی که آموزش عمومی، به‌ویژه برای دختران، در بسیاری از کشورهای منطقه رایج نبود، در بیرجند، مدرسه شوکتیه با هدف آموزش برابر دختران و پسران فعالیت خود را آغاز کرد
مدیرکل میراث فرهنگی خراسان جنوبی با یادآوری نقش روحانیان منطقه گفت: علمای برجسته‌ای همچون آیت‌الله هادوی از نخستین حامیان این حرکت فرهنگی بودند و حتی دختران ایشان جزو نخستین دانش‌آموزان این مرکز آموزشی به شمار می‌رفتند.
موزه وقف ایران
برآبادی با بیان اینکه از نظر محتوای آموزشی نیز شوکتیه گامی بلند در مسیر نوسازی آموزش کشور بود، افزود: برخلاف مکتب‌خانه‌های سنتی، در این مدرسه زبان فرانسه، ریاضی، علوم طبیعی و علوم انسانی به‌صورت نظام‌مند تدریس می‌شد و بدین ترتیب، این مرکز به پلی میان آموزش سنتی و مدرن ایران تبدیل شد.
وی بیان کرد: طاق اصلی شوکتیه با ابعاد ۱۲ در ۱۲ متر، بدون استفاده از هیچ ابزار فلزی و با دقت هندسی چشمگیر ساخته شده است و شاهکاری کم‌نظیر در معماری ایرانی که از خلاقیت استادکاران زمان حکایت دارد.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی خراسان جنوبی، مدرسه شوکتیه پیش‌تر به‌عنوان موزه وقف ایران شناخته می‌شد و اکنون طرح‌هایی برای احیای دوباره این کاربری فرهنگی با همکاری اداره اوقاف و امور خیریه در دست اجراست.
برآبادی تأکید کرد: هدف از این طرح، بازگرداندن شوکتیه به مرکز ترویج فرهنگ وقف و فعالیت‌های علمی و فرهنگی است تا همان‌گونه که در گذشته منشاء تحول بوده، امروز نیز الهام‌بخش جامعه باشد.
وی بیان کرد: مدرسه شوکتیه نماد پیوند ژرف میان دین، علم، هنر و فرهنگ ایرانی است و احیای آن نه‌تنها موجب حفظ میراث تاریخی کشور خواهد شد، بلکه می‌تواند الگویی موفق برای نقش‌آفرینی وقف در توسعه فرهنگی جامعه معاصر باشد.
روایتگری فرهنگ با تار و پود عروسک‌های بیرجندی
مدیر موزه عروسک‌های بیرجند در این بازدید بیان کرد: عروسک‌های دست‌ساز زنان روستایی خراسان جنوبی، که هر یک داستانی از فرهنگ و آیین‌های این خطه را در دل خود دارند، امروز در موزه عروسک‌های بیرجند، نه تنها خاطره‌ها را زنده می‌کنند، که به بستری برای روایتگری، پژوهش و ترویج صلح بدل شده‌اند.
آمنه سیاری با بیان اینکه این عروسک‌ها که از مواد طبیعی ساخته می‌شوند، آیینه تمام‌نمای فرهنگ، پوشش و باورهای مردم روستاهای مختلف استان هستند، افزود: هر عروسک تنها یک کالا نیست، بلکه روایتگر بخشی از تاریخ، فرهنگ و احساسات مردمانی است که در سکوت تاریخ کم‌بازگو مانده‌اند و این موزه می‌تواند دریچه‌ای به دنیای فرهنگ مادری باشد.
سیاری از برنامه‌های آینده برای معرفی عروسک‌های سایر استانها و پیگیری ثبت جهانی این هنر و موزه خبر داد.
«یانس رانگ»، رئیس دفتر یونسکو در تهران در این بازدید با اشاره به نقش فرامرزی عروسک‌ها گفت: این عروسک‌ها وسیله‌ای برای نشر فرهنگ‌ها هستند و به مرزهای جغرافیایی محدود نمی‌شوند.
