به گزارش مشرق، انتخابات پارلمانی ۲۰۲۵ عراق یکی از مهم‌ترین مراحل تحولات سیاسی دو دهه اخیر این کشور بود. با حضور بیش از دوره گذشته و طبق اعلام منابع خبری در عراق با بیش از ۵۶ درصد واجدان شرایط، شهروندان عراقی بار دیگر به صندوق رأی اعتماد کردند و نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین مسیر آینده کشور ایفا نمودند.
این مشارکت، افزایش بیش از ۱۴ درصدی نسبت به انتخابات ۲۰۲۱ را نشان می‌دهد و بیانگر بازگشت اعتماد عمومی به فرآیند دموکراتیک و نهادهای رسمی کشور است.
انتخابات ۲۰۲۵ در شرایطی برگزار شد که عراق با چالش‌های امنیتی، اقتصادی و فشارهای منطقه‌ای و بین‌المللی مواجه است. مشارکت مردم، نه تنها پایه مشروعیت پارلمان و دولت آینده را تقویت می‌کند، بلکه پیام روشنی برای ثبات سیاسی داخلی، انسجام تصمیم‌گیری‌های ملی و تقویت جایگاه دولت مرکزی در روابط منطقه‌ای و بین‌المللی دارد.
تحریم انتخابات و شکست جریان صدر
یکی از نکات برجسته این دوره از انتخابات، فراخوان تحریم از سوی جریان صدر و شخص مقتدی صدر بود. این جریان خواستار عدم شرکت حامیان خود در انتخابات شد، اما آمارها نشان می‌دهد که این فراخوان با شکست مواجه شده و مشارکت بیش از ۵۵ درصدی مردم عراق، نسبت به ۴۱ درصد انتخابات ۲۰۲۱، نشان می‌دهد که شهروندان به رغم فشار سیاسی، مسیر قانونی و دموکراتیک را برای تعیین نمایندگان خود انتخاب کردند. ناظران شکست تحریم را نماد بازگشت نقش مردم به فرآیند تصمیم‌گیری سیاسی و تقویت پایه‌های دموکراسی در عراق می‌دانند.
دست بالای ائتلاف‌های شیعی و تغییر موازنه سیاسی
نتایج اولیه انتخابات نشان می‌دهد که ائتلاف «ادارة الدولة» به رهبری محمد شیاع السودانی بیشترین آرا را کسب کرده است. پس از آن، ائتلاف «دولة القانون» به رهبری نوری المالکی با ۳۲ کرسی، ائتلاف «الصادقون» به رهبری شیخ قیس خزعلی با ۱۱ کرسی و سازمان بدر به رهبری هادی العامری در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
این نتایج تثبیت جایگاه جریان‌های شیعی و همسو با دولت مرکزی را نشان می‌دهد و دست بالای این نیروها در پارلمان آینده و تغییر موازنه سیاسی داخلی عراق را رقم می‌زند. این امر همچنین امکان تصمیم‌گیری‌های هماهنگ‌تر و تقویت قدرت دولت در سیاست داخلی و منطقه‌ای را فراهم می‌آورد.
تثبیت گفتمان دولت مقتدر و متحد
پیروزی جریان‌های همسو با دولت السودانی نشان‌دهنده تثبیت گفتمان «دولت مقتدر و متحد» در عراق است. این روند اجازه می‌دهد تصمیم‌گیری‌های ملی با انسجام بیشتری انجام شود و ظرفیت دولت برای بازسازی اقتصادی، اصلاح خدمات عمومی و مدیریت روابط منطقه‌ای افزایش یابد. تثبیت این گفتمان، به‌ویژه در زمینه تأمین ثبات داخلی و حاکمیت ملی، اهمیت بالایی دارد.
پیامدهای امنیتی و نقش نیروهای بومی
افزایش مشارکت و پیروزی جریان‌های نزدیک به دولت، ساختار امنیت داخلی را تقویت می‌کند. نیروهای داوطلب مردمی و سازمان‌های بومی، که نقش کلیدی در امنیت عراق دارند، اکنون از پشتوانه سیاسی بیشتری برخوردارند. از سوی دیگر، دولت آینده باید با تدوین سازوکارهای حقوقی و هماهنگی میان نیروهای رسمی و بومی، هم اصل انحصار سلاح در دست دولت را حفظ کند و هم نقش این نهادها را در مقابله با تهدیدات تروریستی و حفظ ثبات داخلی تقویت نماید.
چشم‌انداز سیاسی و منطقه‌ای: تثبیت محور بغداد – تهران و کاهش نفوذ آمریکا
نتایج انتخابات نشان می‌دهد جریان‌های همسو با دولت می‌توانند در توازن منطقه‌ای عراق تأثیرگذار باشند. همچنانکه تحلیل‌گران پیشتر گفته بودند پیروزی این جریان‌ها به تثبیت محور بغداد – تهران کمک و نقش دولت عراق را در سیاست منطقه‌ای تقویت می‌کند، در حالی که فضای نفوذ مستقیم بازیگران خارجی مانند آمریکا کاهش می‌یابد. دولت آینده با تکیه بر مشروعیت مردمی و انسجام داخلی، می‌تواند سیاست خارجی متوازنی را دنبال کند: کاهش اصطکاک مستقیم با غرب در حوزه اقتصادی و هم‌زمان حفظ استقلال راهبردی عراق و مدیریت روابط با همسایگان و بازیگران منطقه‌ای.
چشم‌انداز عراق پس از انتخابات ۲۰۲۵
انتخابات پارلمانی ۲۰۲۵، نه تنها پایه‌های دموکراسی را در عراق مستحکم کرد، بلکه مسیر تصمیم‌گیری ملی و توازن سیاسی داخلی را نیز شفاف‌تر نمود. با تثبیت جریان‌های شیعی و همسو با دولت، عراق اکنون در موقعیتی قرار گرفته که می‌تواند برنامه‌های اصلاحی اقتصادی و امنیتی خود را با پشتوانه مشروعیت مردمی پیش ببرد.
دولت آینده با مدیریت هوشمندانه نیروهای بومی و نهادهای رسمی، فرصت دارد تهدیدات داخلی و منطقه‌ای را به شکل مؤثرتری کنترل کند و فضای سیاسی کشور را به سوی انسجام و ثبات هدایت نماید.
از منظر منطقه‌ای، نتایج انتخابات، علاوه بر تثبیت جایگاه جریان‌های داخلی، نشانه‌ای از تغییر موازنه در روابط منطقه‌ای است. عراق با پشتوانه پارلمان آینده، قادر خواهد بود استقلال راهبردی خود را در برابر فشارهای خارجی حفظ کند و با طراحی سیاست خارجی متوازن، نقش کلیدی خود را در تحولات منطقه‌ای تثبیت نماید.
در مجموع، انتخابات ۲۰۲۵ عراق با مشارکت بالا و شکست تحریم، نقطه عطفی در تاریخ سیاسی کشور به شمار می‌رود. این رویداد، تثبیت جریان‌های شیعی، تقویت دولت مرکزی و بازتعریف توازن قدرت داخلی را به همراه دارد و به دولت آینده امکان می‌دهد با مشروعیت مردمی، اصلاحات اقتصادی، امنیتی و سیاست خارجی خود را به شکل مستقل و متوازن دنبال کند. عراق اکنون آماده است تا با اتکا به این پایه‌ها، مسیر توسعه و ثبات خود را ادامه دهد و جایگاه خود را در معادلات داخلی و منطقه‌ای تثبیت کند.
