عصر ایران - در میان شکوه بی نظیر آکروپولیس آتن، در سایه شهرت جهانی پارتنون، بنایی ظریف و پیچیده خودنمایی می کند: معبد ارختیون (Erechtheion). این معبد که بین سال های 421 تا 406 پیش از میلاد و در اوج دوران طلایی آتن ساخته شد، به دلیل سبک معماری نامتعارف و اهمیت مذهبی فوق العاده اش، یکی از شگفت انگیزترین آثار باستانی یونان به شمار می رود.
معبد ارختیون نه تنها یک مکان مقدس، بلکه گواهی بر خلاقیت و ذوق هنری یونانیان باستان است.
برخلاف پارتنون که بر اساس تقارن و نظم مطلق دوریسی (Doric) ساخته شده، ارختیون نمونه ای برجسته از سبک ایونی (Ionic) است که با ظرافت و تزئینات فراوان شناخته می شود. با این حال، آنچه ارختیون را خاص می کند، نه تنها سبک، بلکه ساختار نامتقارن آن است.
این معبد روی زمین ناهموار و مقدس آکروپولیس بنا شد؛ جایی که اختلاف ارتفاع قابل توجهی داشت. به همین دلیل، ارختیون از سه بخش مجزا با ارتفاع های متفاوت تشکیل شده و از چهار ایوان متمایز برخوردار است که هر کدام به یک جهت نگاه می کنند. این عدم تقارن، که در معماری کلاسیک یونان نادر است، به معبد هویتی منحصر به فرد بخشیده است.
شاید مشهورترین ویژگی معبد ارختیون، ایوان جنوبی کوچک آن باشد که به ایوان دوشیزگان (Portico of the Caryatids) شهرت دارد. در این بخش، به جای استفاده از ستون های سنگی، شش تندیس زنانه با لباس های پرچین و ظریف (که به کاریاتیدها معروفند) وظیفه نگه داشتن سقف را بر عهده دارند.
کاریاتیدها نماد زنان نجیب و مذهبی بودند که باوقار و استحکام، بار آسمان (سقف) را بر شانه های خود تحمل می کردند.
اهمیت اصلی ارختیون، ریشه در تقدس مکان آن دارد. طبق اساطیر یونان، این معبد در جایی ساخته شد که مهم ترین رویداد مذهبی آتن رخ داد: نبرد آتنا و پوزئیدون برای تصاحب عنوان خدای حامی شهر.
در داخل یا کنار معبد، آثار مقدسی نگهداری می شد که گفته می شد از این نبرد باقی مانده اند: اثر نیزه سه شاخه پوزئیدون روی یک سنگ؛ درخت زیتون مقدس آتنا (که هدیه او به شهر بود).
ارختیون برخلاف دیگر معابد که فقط به یک خدا تقدیم می شدند، به چندین ایزد و قهرمان شامل آتنا (الهه خرد)، پوزئیدون (خدای دریاها) و ارختئوس (پادشاه افسانه ای آتن) تقدیم شده بود.
