به گزارش مشرق، آنگونه که نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین میخائیل اولیانوف اعلام کرد چهارشنبه تا جمعه هفته پیش رو ۱۹ تا ۲۱ نوامبر (۲۸ تا ۳۰ آبان) نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار می‌شود. نشستی که در آستانه آن مدیرکل این نهاد رافائل گروسی اقدام به صدور دو گزارش درباره برنامه هسته‌ای ایران کرد و بخش‌هایی از آن دیشب در رسانه‌ها منتشر شد.
نشست پیش رو در وین در حالی برگزار می‌شود که ششم شهریورماه سال‌جاری شاهد فعال کردن مکانیسم اسنپ‌بک از سوی سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس با همراهی آمریکا بودیم. اقدامی که بارها و بارها به صراحت از سوی مقامات ایرانی به لحاظ حقوقی، سیاسی و راهبردی باطل اعلام شده است. از سوی دیگر شاهد پایان قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۶ مهرماه) هم بودیم. با خاتمه این قطعنامه، مأموریت گزارش‌دهی مدیرکل آژانس درباره راستی آزمایی و نظارت تحت این قطعنامه پایان یافته است و آنگونه که کاظم غریب‌آبادی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه چندی پیش عنوان کرد: مدیرکل هیچ الزام و تعهدی ندارد که موضوع برجام و ارائه گزارشی درباره اجرای تعهدات ایران تحت برجام را در دستورکار شورای حکام آژانس نگهدارد.
در گزارشات اخیر مدیرکل آمده که این نهاد قادر به راستی‌آزمایی وضعیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از زمان جنگ ۱۲ روزه نبوده و وضعیت اورانیوم غنی‌شده ایران «نیاز به رسیدگی فوری دارد.»
در خصوص اورانیوم غنی‌شده‌ای که گروسی به آن اشاره می‌کند، سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه به کرات در گفت‌وگوها اعلام کرد که این مواد در همان جایی مدفون هستند که توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی بمباران شده است. او اخیراً در گفت‌وگویی با شبکه الجزیره درباره اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد بیان کرد: «آنها در همان جایی که هستند که قبل از حمله قرار داشتند. از قبل جنگ ما به آنها دست نزده‌ایم. بیشتر آنها زیر آوارها هستند یا بهتر است بگوییم تقریباً همه آنها زیر آوار هستند و ما قصدی برای خارج کردن آنها از زیر آوار نداریم تا زمانی که شرایطش مهیا شود. البته اطلاعی هم نداریم که از این میزان ۴۰۰ کیلو چه مقدارش سالم است و چه مقدارش از بین رفته است و تا وقتی آنها را از زیر آوار خارج نکنیم، هم اطلاعی نخواهیم داشت.»
اسماعیل بقائی سخنگوی دستگاه دیپلماسی نیز ۱۹ آبان‌ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران عنوان کرد: ما به دلیل اقدام تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و آمریکا با شرایط خاصی مواجهیم و این را آژانس باید درک کند. این شرایط عادی نیست و ما قبل از تجاوز نظامی اخیر به صورت متعارف با آژانس همکاری داشتیم و بعد از توافق قاهره برای همکاری در شرایط جدید به تفاهم دست یافتیم. طرفی که باید سرزنش شود طرف اروپایی است که با سوءاستفاده از سازوکار حل اختلاف برجام سعی کردند تحریم‌ها را برگردانند و کل فرآیندی که با آژانس صورت گرفت را تخریب کردند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا پرونده هسته‌ای ایران جز موضوعات بعدی نشست شورای حکام قرار دارد؟ با بیان اینکه نشست شورای حکام قاعدتاً به مجموعه‌ای از موضوعات فنی در حوزه هسته‌ای خواهد پرداخت و یکی از موضوعات، موضوع هسته‌ای ایران هم خواهد بود و امر عجیبی نیست، گفت: «احتمال می‌دهیم که با توجه به اقدامی که سه کشور اروپایی و آمریکا در سطح شورای امنیت سازمان ملل برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت انجام دادند، در اینجا هم بخواهند یک انطباقی با آن اقدامشان در شورای امنیت انجام دهند.»
وی در عین حال افزود: همکاران من در نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در وین با کشورهای عضو شورای حکام آژانس در ارتباط هستند و تلاش می‌کنیم که به بهترین وجه از منافع کشورمان در نشست آتی هم صیانت کنیم.
در همین خصوص شاهد تحرکاتی در آستانه نشست هفته آینده شورای حکام از سوی ایران، روسیه و چین بودیم. اولیانوف دیداری با گروسی داشت و علاوه بر آن نشستی هم بین نمایندگان ایران، روسیه و چین در وین برگزار و آنگونه که اولیانوف عنوان کرد در این نشست مواضع سه طرف درباره برنامه هسته‌ای ایران هماهنگ شده است. نمایندگان سه کشور همچنین نشستی هم مشترکا با رافائل گروسی داشتند.
نمایندگان ایران، روسیه و چین در آژانس چندی پیش هم مشترکا نامه‌ای به گروسی نوشته بودند. در این نامه ضمن غیرقانونی خواندن اقدام ۳ کشور اروپایی در فعال‌سازی اسنپ‌بک و تأکید بر خاتمه یافتن قطعنامه ٢٢٣١، بر پایان گزارش دهی مدیرکل آژانس درباره راستی آزمایی و نظارت در پرتو قطعنامه ٢٢٣١ و اجرای برجام تأکید شده بود.
گفت‌وگوی تلفنی عراقچی با همتایان روس و چینی
دیروز (چهارشنبه) ۲۱ آبان‌ماه نیز عراقچی و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در گفت‌وگویی تلفنی، درباره همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تبادل نظر کرده و بر تداوم هماهنگی و همکاری بین ایران، روسیه و چین در این زمینه تأکید کردند.
عراقچی قبل از آن و در ۱۴ آبان‌ماه هم با وانگ‌یی همتای چینی تلفنی گفت‌وگو کرده بود. در این گفت‌وگو رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران از مواضع مسئولانه و اصولی چین در غیرقانونی اعلام کردن روند «اسنپ‌بک» قدردانی و وزیر خارجه چین هم بر حقوق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از اعضای اصلی پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) تأکید کرد.
نشست پیش رو در حالی برگزار می‌شود که آنگونه که اسماعیل بقائی در نشست ۱۹ آبان‌ماه با خبرنگاران در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس گفته بود: «چیزی که همیشه از آژانس و شخص مدیرکل مطالبه کردیم این بوده که براساس مسئولیت‌ها و صلاحیت‌های فنی خود درباره موضوع هسته‌ای ایران اعلام نظر کرده و از گمانه زنی‌هایی که هیچ مبنایی ندارد و صرفا ادعاها و حدسیات طرف‌های غربی است، پرهیز کند.»
