به گزارش بهداشت نیوز، فاطمه دولت‌خواه در خصوص تشریح مراحل علمی جمع‌آوری، پردازش و نگهداری خون بندناف، اظهار کرد: خون بندناف یکی از ارزشمندترین منابع سلول‌های بنیادی است؛ سلول‌هایی که در حال حاضر در درمان گروهی از بیماری‌های خونی، اختلالات ایمنی و برخی سرطان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و هر سال نیز کاربردهای آن در تحقیقات علمی گسترده‌تر می‌شود.

وی افزود: خانواده‌ها معمولاً در روزهای نزدیک به زایمان مشغله ذهنی زیادی دارند؛ اما آگاهی درباره مزایای ذخیره‌سازی خون بندناف و آشنایی با فرآیند انجام آن می‌تواند در آینده سلامتی فرزند یا حتی اعضای خانواده را تضمین کند. به همین دلیل ما در جهاددانشگاهی استان قزوین تلاش کرده‌ایم فرآیند آگاه‌سازی، ثبت‌نام و جمع‌آوری را برای خانواده‌ها ساده و تسریع کنیم.

مدیر بانک خون بندناف قزوین، درباره نخستین گام در ذخیره‌سازی خون تصریح کرد: خانواده‌هایی که تصمیم به این کار می‌گیرند ابتدا با واحد مشاوره ما تماس می‌گیرند. مشاوران ما درباره مزایا، محدودیت‌ها، شرایط پزشکی مادر و روند کار توضیحات کامل را ارائه می‌دهند. پس از ثبت‌نام، یک کیت مخصوص جمع‌آوری در اختیار خانواده قرار داده می‌شود که باید هنگام مراجعه برای زایمان به بیمارستان همراهشان باشد.

وی با اشاره به کارگیری کادر درمان مجرب و آموزش دیده برای امر خونگیری در بیمارستان‌ها خاطرنشان کرد: نمونه‌گیری در هنگام تولد توسط کارشناسان جهاددانشگاهی انجام می‌شود این امر موجب شده فرآیند جمع‌آوری با دقت بالا و بدون ایجاد اختلال در روند زایمان انجام شود.

جمع‌آوری خون بندناف؛ عملی ساده، سریع و بی‌خطر

دولت‌خواه همچنین به چگونگی جمع‌آوری نمونه اشاره کرد: این کار بلافاصله پس از تولد نوزاد و پس از قطع بندناف انجام می‌شود. کاملاً بدون درد و بدون کوچک‌ترین خطری برای مادر و فرزند است. خون باقی‌مانده در بندناف و جفت، که در حالت عادی دور ریخته می‌شود، در کیسه‌های استریل و استاندارد جمع‌آوری می‌شود.

وی درباره اهمیت سرعت و شرایط انتقال خون بندناف بیان کرد: پس از جمع‌آوری، نمونه باید در کمترین زمان ممکن به مرکز پردازش منتقل شود. ما در قزوین سیستم حمل استاندارد، مجهز به کنترل دما و زمان‌بندی دقیق داریم. تیم ما دائماً وضعیت را رصد می‌کند تا نمونه بدون افت کیفی به آزمایشگاه‌های رویان برسد.

ارزیابی علمی و جداسازی سلول‌های بنیادی

مدیر بانک خون بندناف قزوین با اشاره به مراحل تخصصی‌تر کار عنوان کرد: زمانی که نمونه وارد بانک خون بندناف رویان می‌شود، بررسی‌های دقیق بر روی نمونه از لحاظ کمیت و کیفیت سلول‌ها و کنترل بیماری‌های عفونی و ویروسی انجام می‌شود تا سلامت نمونه از هر نظر تأیید شود.

وی ادامه داد: مرحله بعد، پردازش خون و جداسازی سلول‌های بنیادی است. این کار با تجهیزات پیشرفته و در شرایط کاملاً کنترل‌شده انجام می‌شود. در مرحله جداسازی سلول‌های تک‌هسته‌ای پرتوان که همان سلول‌های بنیادی مد نظر هستند از سایر عناصر خونی جدا می‌شود. 

مدیر بانک خون بندناف قزوین مطرح کرد: تیم آزمایشگاهی رویان علاوه بر جداسازی، کیفیت نمونه‌ها را با سنجش تعداد سلول‌های CD۳۴+، شمارش سلول‌های هسته‌دار و آزمون‌های تکثیر بررسی می‌کنند. اگر نتایج نشان دهد که سلول‌ها از نظر تعداد و کیفیت قابل قبول هستند، نمونه برای انجماد آماده می‌شود؛ در غیر این صورت، نمونه فسخ می‌شود و نتیجه نهایی به خانواده اطلاع داده می‌شود. 

انجماد کنترل‌شده؛ ضامن بقای طولانی‌مدت سلول‌ها

وی درباره فرآیند انجماد گفت: برای ذخیره‌سازی خون‌بندناف از روش انجماد کنترل‌شده استفاده می‌کنیم. این روش بسیار دقیق است و دما به‌صورت مرحله‌ای و با سرعت مشخص کاهش پیدا می‌کند تا سلول‌ها آسیب نبینند. در نهایت نمونه در دمای منفی ۱۹۶ درجه سانتی‌گراد و در مخازن نیتروژن مایع نگهداری می‌شود.

دولت‌خواه تصریح کرد: در چنین دمایی، فعالیت سلولی متوقف می‌شود و نمونه‌ها می‌توانند سال‌ها بدون افت کیفیت باقی بمانند. تانک‌های ما مجهز به سیستم هشدار، کنترل خودکار دما هستتند تا هیچ خطری نمونه‌ها را تهدید نکند.

کاربردهای درمانی و امیدهای آینده

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت علمی و درمانی ذخیره‌سازی خون بندناف پرداخت و گفت: امروزه از سلول‌های بنیادی خون بندناف برای درمان بیماری‌هایی مثل تالاسمی، نقص‌های سیستم ایمنی، برخی انواع سرطان خون و اختلالات خونی استفاده می‌شود. در ایران نیز موارد موفق بسیاری از پیوند این سلول‌ها وجود دارد.

مدیر بانک خون بندناف قزوین افزود: تحقیقات در حوزه استفاده از این سلول‌ها برای درمان بیماری‌هایی مانند فلج مغزی، دیابت نوع یک و بیماری‌های قلبی نیز ادامه دارد. بسیاری از خانواده‌ها به همین دلیل تصمیم می‌گیرند فرصت ذخیره‌سازی را از دست ندهند.

آگاهی‌رسانی به مردم، مهم‌ترین مأموریت جهاددانشگاهی

وی با اشاره به رسالت جهاددانشگاهی در حوزه آگاهی‌رسانی اظهار کرد: ما وظیفه داریم که اطلاعات صحیح و علمی را در اختیار مردم قرار دهیم. بسیاری از خانواده‌ها تا قبل از مشاوره، تصور می‌کنند ذخیره‌سازی خون بندناف فرایندی پیچیده یا پرخطر است؛ درحالی‌که این کار بسیار ساده و کم‌هزینه‌تر از بسیاری اقدامات درمانی دیگر است.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط‌عمومی جهاددانشگاهی استان قزوین، در روز ۲۵ آبان، دولت‌خواه تأکید کرد: در سال‌های اخیر و خانواده‌های بیشتری در قزوین با این موضوع آشنا شده‌اند و اعتماد به ذخیره‌سازی خون بندناف افزایش یافته است. تلاش ما این است که این آگاهی به شکل صحیح و مستند منتقل شود تا مردم بتوانند تصمیم‌گیری آگاهانه داشته باشند.

مدیر بانک خون بندناف قزوین در پایان سخنانش با اشاره به ۲۴ آبان روز ذخیره‌سازی خون بندناف یادآور شد: ذخیره‌سازی خون بندناف سرمایه‌گذاری برای آینده سلامت فرزند و خانواده است. از خانواده‌ها می‌خواهم اگر در آستانه تولد فرزند هستند، حتماً یک جلسه مشاوره داشته باشند و با آگاهی کامل درباره این فرصت مهم تصمیم بگیرند.