مشخص نیست شایعات علیه دولت را کدام کانون‌ها با چه اهدافی دنبال می‌کنند و هدف اصلی شایعه‌سازان و هشتگ‌سازان چیست؟ یک روز هشتگ عدم کفایت سیاسی رییس‌جمهور توسط کانون‌های رادیکال راست ترند می‌شود و روز دیگر همین کانون‌ها هشتگ استیضاح وزرای اثرگذار و اصلاح‌طلب کابینه را مطرح می‌کنند. یک روز موضوع محاکمه روحانی- ظریف وایرال می‌شود و فردا روز، تندروها ایده استعفای عارف را به عنوان یکی از نقاط کانونی کابینه مطرح می‌کنند.
به گزارش تابناک به نقل از اعتماد؛ کافی است نگاهی به حجم انبوه بحران‌ها، هشتگ‌ها، شایعات و حاشیه‌سازی‌ها علیه دولت طی یک سال و اندی که از تشکیل کابینه می‌گذرد، بیندازیم تا مشخص شود کابینه چهاردهم با چه دشواری‌های شگرفی برای حل مشکلات مردم و تحقق اهدافش روبه‌رو بوده است.
در آخرین نمونه از یک چنین شایعات بی‌پایه و اساس، دیروز خبر استعفای محمدرضا عارف، معاون اول رییس‌جمهوری در برخی سایت‌ها منتشر شد و بلافاصله با تکذیب دولتی‌ها مواجه شد.
برای تحلیل و واکاوی کانون‌های هشتگ‌ساز باید سیر و غوری در منافع برخی افراد و گروه‌ها و اصلاحات کاربردی دولت داشته باشیم. افراد و گروه‌هایی که به طرز عجیبی منافع و تحرکات آنها با منافع دشمنان بیرونی و اسراییلی‌ها در یک راستاست.
واکاوی ریشه‌های بحران و شایعه علیه دولت
اما این برای نخستین‌بار نیست که دولت چهاردهم با یک چنین حملات، بحران‌ها، شایعات و بداخلاقی‌هایی مواجه می‌شود. دولتی که با شعار تنش‌زدایی و گفت‌وگو و مذاکره برای رفع مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم روی کار آمد، اما از همان روز نخست و مراسم تحلیف رییس‌جمهورش با تهدید، ترور، بحران، شایعه و حاشیه‌سازی مواجه شد.
تیر نخست مشکل آفرینی در مسیر فعالیت‌های دولت را اسراییل شلیک کرد؛ زمانی که اسماعیل هنیه برای مراسم تحلیف رییس‌جمهور راهی تهران شده بود. اما این همه ماجرا نبود؛ در ادامه ترامپ در امریکا روی کار آمد و در یکی از نخستین تصمیماتش، فرمان فشار حداکثری علیه ایران را امضا کرد. اوج بحران‌ها اما در جریان جنگ 12 روزه علیه کشورمان نمایان شد. زمانی که اسراییل با حمایت‌های امریکا به ایران حمله کرد تا به‌زعم خود کار جمهوری اسلامی را برای همیشه یکسره کند.
به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران این هدف اسراییلی‌ها و امریکایی‌ها قابل تحقق بود اگر در داخل کشور، کمبود اقلام اساسی، سوخت و سایر نیازمندی‌های مردم ایجاد می‌شد و دولت مستقر در روند خدمت‌رسانی خللی ایجاد می‌کرد، اما با انسجام و اتحاد میان مردم و دولت و تدابیر اتخاذ شده، دشمن به هیچ کدام از اهدافش دست پیدا نکرد و ایران برای ایرانیان باقی ماند. با آتش‌بس اعمال شده اغلب تحلیلگران خواستار حفاظت از انسجام و اتحاد برآمده از جنگ 12 روزه شدند و دولت نهایت تلاش خود را به کار گرفت که به ابرپروژه مدنظر خود که کاهش مشکلات اقتصادی مردم از طریق رفع تحریم‌ها بود، متمرکز شود. در همان زمان اما برخی تحلیلگران اشاره کردند که پروژه نفوذ را تنها در حوزه‌های نظامی و لجستیکی نباید محدود کرد و محتمل است که برخی نفوذی‌ها در قالب هشتگ‌سازی‌ها و گسترش شایعات به دشمنان کمک کنند .
کانون‌های فشار از داخل
همزمان با افزایش فشارهای خارجی در قالب تهدید، تحریم و جنگ در داخل نیز رقبای انتخاباتی پزشکیان از حال و هوای رقابت‌های انتخاباتی خارج نشدند و مدام بر طبل تخریب و تهدید و حاشیه‌سازی برای دولت کوبیدند. کمتر از 4 ماه پس از تشکیل کابینه وزیر اقتصاد کابینه در مجلس دوازدهم استیضاح و از قطار کابینه پیاده شد. در شرایطی که نرخ ارز حول و حوش 70 هزار تومان بود، گردانندگان نمایش استیضاح که عمدتا از اعضای جبهه پایداری بودند، به مردم و رییس‌جمهور قول دادند که خروج همتی از کابینه، رشد نرخ ارز را کنترل می‌کند و اوضاع اقتصادی بهتر می‌شود! اما نه تنها نرخ ارز تعدیل نشد، بلکه با گسترش شایعات و اخبار فیک بر آتش انتظارات تورمی دمیده شد.
این چهره‌ها روزی نبود که خبر گران شدن بنزین را روی خروجی رسانه‌های خود قرار نداده و هشتگ آن را گرم نکنند. یافته‌های تحلیلی اخیر توسط مراکز تحلیلی داده‌محور نشان می‌دهد، بسیاری از هشتگ‌هایی که علیه چهره‌های دولتی و اصلاح‌طلبان (مثلا طرح عدم کفایت سیاسی رییس‌جمهور یا محاکمه روحانی- ظریف) یا موضوعات تاثیرگذار مانند گرانی ارز و گرانی بنزین و... در فضای مجازی وایرال می‌شود و برای چند روز در صدر ترندهای مجازی قرار می‌گیرد، مردمی نبوده، بلکه در قالب یک پروژه رسانه‌ای سازمان یافته در حلقه بسته‌ای از برخی گروه‌های سیاسی- رسانه‌ای رادیکال سازماندهی شده است.
شواهد کمّی (توزیع محتوا، الگوی تعامل، عدم حضور عمومی در فضای واقعی) و کیفی (روایت‌بندی یک‌سویه، فقدان واکنش نهادی) همگی به این نتیجه‌گیری‌ها اشاره دارند. در این فضاسازی‌های مجازی (مثلا در ماجرای انحلال بانک آینده توسط بانک مرکزی) برای ایجاد یک ارتباط علّی مصنوعی استفاده شده و در روایت پویش، تصمیم مستقل بانک مرکزی را به عقب‌نشینی بانک مرکزی در برابر مطالبه این افراد سناریوسازی شد. این درحالی است که مخاطب عمومی هرگز درگیر این فضاسازی‌های کاذب نشد و حاضر به دنبال کردن این روایت ساختگی نشد.
مجموعه این داده‌ها حاکی از آن است که برخی افراد و گروه‌ها به صورت منسجم در حال پمپاژ شایعه، خبر فیک و هشتگ‌های ساختگی علیه دولت، فعالان اصلاح‌طلب و جامعه مدنی ایران هستند و تلاش می‌کنند این اخبار فیک را به عنوان دیدگاه مردمی و نظرات عمومی بازتاب بدهند!
برخی معتقدند دلیل اصلی این فضاسازی‌ها به تلاش دولت برای اصلاح برخی نارسایی‌ها و کژکارکردی‌ها باز می‌گردد. در یک نمونه، دولت در تلاش برای عملیاتی ساختن روند تخصیص بودجه به دنبال اصلاح ناترازی بودجه و حذف بودجه برخی افراد و نهادهای غیرموثر است. طبیعی است که اصلاح این ناترازی‌ها و نارسایی‌ها برای دولت بدون هزینه نخواهد بود.
رییس‌جمهور و یاران نزدیکش اما بدون توجه به این حواشی تلاش می‌کنند از طریق اصلاح کژکارکردی‌های داخل و بهبود مناسبات ارتباطی در خارج، زمینه بهبود شاخص‌های اقتصادی و کاهش معضلات معیشتی مردم را فراهم سازند. طبیعی است که آگاهی مردم از واقعیت تلاش‌های دولت و تحلیل درست از آنچه در ساختار اجرایی در حال وقوع است، کشور را در برابر این شایعه‌سازی‌ها و هشتگ‌سازی‌ها مصون ساخته و ایمن می‌کند.
