پس از انتشار هشدار صریح رئیس‌جمهور درباره ضرورت اصلاح فوری موتور خودروها و کاهش مصرف سوخت، نگاه‌ها بار دیگر به سازندگان داخلی معطوف شد؛ اما آنچه این‌بار جریان صنعت خودرو را از گذشته متمایز می‌کند، قرار گرفتن سایپا در نقطه‌ای است که می‌تواند مسیر تازه‌ای در توسعه قوای محرکه کشور رقم بزند.
مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که اگر خودروسازان در بازه‌ای معقول مصرف سوخت را به سطح قابل‌قبول نرسانند، دولت ناچار به بازنگری در سیاست‌های تخصیص ارز و صدور مجوز تولید خواهد شد. وی تأکید کرد که در صورت نیاز فناوری روز دنیا را خریداری کنید؛ دولت حمایت خواهد کرد.
این موضع‌گیری، بیش از همه صنعت خودرو را وارد دوره جدیدی کرد؛ دوره‌ای که در آن صرف تولید خودرو کافی نیست و محور اصلی، اصلاح ریشه‌ای قوای محرکه است. در چنین فضایی سایپا پیش از سایر خودروسازان با معرفی خانواده جدید موتورهای ملی و رونمایی از خودرو آریا پلاگین‌هیبرید، عملاً پیشتاز پاسخ به مطالبه دولت شده است.
در همایش بین‌المللی موتورهای درون‌سوز و نمایشگاه موتور تهران که اخیرا برگزار شد،سایپا خانواده جدید موتورهای ملی خود را در کنار نمونه اولیه آریا پلاگین‌هیبرید با بُرد ۱۲۰۰ کیلومتر عرضه کرد؛ رخدادی که می‌توان آن را آغازی جدی بر احیای توان داخلی در توسعه قوای محرکه دانست.
این مجموعه موتورها حاصل همکاری مگاموتور و مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا است و قرار است نیاز صنایع خودرو کشور به نسل تازه پیشرانه‌ها را پاسخ دهد. تنوع این خانواده از موتورهای M15K و N20 تا نسخه‌های توربوشارژ و GDI امکان استفاده در خودروهای اقتصادی، میان‌رده و حتی هیبریدی را فراهم می‌کند؛ اتفاقی که طی سال‌های گذشته به دلیل وابستگی به پیشرانه‌های وارداتی امکان‌پذیر نبود.
ضعف تاریخی صنعت خودرو ایران، نه در طراحی بدنه، بلکه در توسعه قوای محرکه بوده است؛ حوزه‌ای که همواره وابستگی خارجی، هزینه‌های ارزی و محدودیت‌های انتقال فناوری را به همراه داشته است.
بنابراین نارنجی پوشان جاده مخصوص با معرفی نسل جدید موتورهای خود، به‌نوعی در حال پر کردن همین خلأ هستند.حرکتی که سال‌ها در صنعت خودرو به تأخیر افتاده بود و اکنون به‌واسطه فشار مصرف سوخت، بحران آلودگی هوا و مطالبه دولت در حال احیا شدن است.
نمونه اولیه آریا پلاگین‌هیبرید که در همایش یاد شده به نمایش درآمد، نخستین خودروی پلاگین‌هیبرید (PHEV) طراحی‌شده در کشور است. این محصول با مصرف سوخت کم و فناوری پاک، پاسخی کاملاً کاربردی به شرایط فعلی کشورمان محسوب می‌شود؛ کشوری که زیرساخت شارژ الکتریکی آن هنوز گسترده نیست، اما بحران بنزین و آلودگی هوا به سطح هشدار رسیده است.
آریا پلاگین‌هیبرید، خودرویی تمام‌برقی نیست که به زیرساخت نیاز داشته باشد و نه وابسته به موتورهای پرمصرف قدیمی. همین ویژگی، آن را می‌تواند در خط مقدم سیاست جدید کاهش مصرف سوخت قرار دهد؛ به خصوص آنکه سایپایی‌ها پیشنهاد دادند این خودرو در زمره تاکسی ملی قرار گیرد.
چندی پیش مهدی رادمنش، قائم‌مدیرعامل سایپا، در پنل تخصصی همایش موتورهای درون‌سوز هم گفت: کشور با چالش‌های جدی در حوزه تأمین سوخت، آلودگی و فرسودگی ناوگان مواجه است.
وی یادآور شد: حدود هشت میلیون خودروی فرسوده در کشور در حال تردد هستند؛ خودروهایی که سهم عمده‌ای در مصرف بنزین و آلودگی هوا دارند و تغییر ساختار مصرف سوخت را ضروری کرده‌اند.
رادمنش تأکید کرد که راهبرد اصلی سایپا، توسعه پلتفرم‌ها و قوای محرکه بومی است؛ مسیری که بر اساس آن نسخه‌های تنفس طبیعی، توربوشارژ و GDI موتورهای جدید در دست توسعه قرار گرفته‌اند و همه این موتورها قابلیت استفاده در خودروهای هیبریدی را نیز دارند.
وی همچنین به موضوع سوخت‌های جایگزین اشاره کرد و گفت موتورهای جدید با CNG سازگار خواهند بود؛ موضوعی که می‌تواند در بحران بنزین نقش کلیدی ایفا کند.
در مجموع باید گفت، در شرایطی که دولت صراحتاً اصلاح موتور و کاهش مصرف سوخت را شرط ادامه حمایت از خودروسازان اعلام کرده، سایپا با رونمایی هم‌زمان از خانواده موتورهای جدید و نخستین پلاگین‌هیبرید طراحی‌شده در کشور، نه‌تنها به این مطالبه پاسخ داده، بلکه جایگاه خود را در مسیر توسعه قوای محرکه تثبیت کرده است. مسیر کاهش مصرف سوخت و بهبود فناوری، از موتور آغاز می‌شود؛ و آنچه سایپا امروز ارائه کرده، آغاز فصل جدیدی است که می‌تواند آینده صنعت خودرو ایران را تحت تأثیر قرار دهد.
