عصر ایران- با پیچیده و چند ساحتیشدن هرچه بیشتر فرهنگها و جوامع انسانی، اندیشیدن به آسیبها و مشکلات و یافتن راهحلهای مناسب که بیشک در آینده باید در تعامل میان انسان و هوشمصنوعی انجام بگیرد، هر روز سختتر میشود.
این سختی، خود نیاز به خلاقیت انسانی و نگاه اندیشمند و ناقد را بیش از پیش افزایش میدهد؛ به ویژه اگر انسان خواسته باشد نه در برابر، بلکه در کنار هوشمصنوعی ارزش اندیشه و هوشمندی خویش را نگه دارد و از این انقلاب جدید فناورانه سالم بیرون بیاید و بتواند از این ابزار جدید برای بهتر کردن هرچه بیشتر زندگی خویش و حیا و هستی همه موجودات دیگر، استفاده کند.
این کار بدون آنکه ما بتوانیم ابتدا ذهنیت خود را هر روز با مفاهیم تازه و بینرشتهای بیشتر آشنا کنیم و به رغم پیچیدگی آنها را بشناسیم و درک کنیم، ممکن نیست.
به همه این دلایل است که تصمیم داریم گامی در این راه، با گشودن این ستون و به صورت منظم برداریم.
در این یادداشتهای کوتاه و فرهنگ-محور، تلاش خواهیم کرد با زبان و رویکردی نسبتا ساده، اما همواره علمی و به دور از عامهگرایی و افسونزدگی، به تشریح آخرین مفاهیم و مباحثی بپردازیم که در زمینه علومانسانی در پیوندشان با علومطبیعی و فناوری پدید آمدهاند.
در هر یک از یادداشتهای خود نیز دستکم به یک یا چند نظریهپرداز و منبع اساسی اشاره خواهیم کرد تا علاقهمندان بتوانند مفهومی را که به نظرشان برای جامعه ما یا برای بهرهبردن خود در برنامههای فکری و پژوهشیشان، مفیدتر، کاراتر وجذابتر میآید را در منابع دیگر دنبال کنند.
این مفاهیم ممکن است در ابتدا به نظر تا اندازهای غریب و به دور از ذهن و یا نه چندان مورد نیاز جامعه ما بیایند، اما باید توجه کنیم همه مواردی که در اینجا به آنها میپردازیم، مفاهیمی کاملا علمی، جا افتاده و مورد بحث در محافل آکادمیک مطرح خواهند شد که در جهان به هم پیوسته کنونی برای همه ضروری به نظر میرسند.
بدون درک و تعمیق شناخت خود نسبت به این مفاهیم جدید که نتیجه رودررویی اندیشمندان با مسائل و مشکلات جدید هستند، قابلیتهای ما برای پیشرفت در تعامل با جهان و مدرنیته متاخر کنونی چندان ممکن به نظر نمیرسد.
انتشار یادداشتها از هفته آینده در وبگاه «عصر ایران» و در مجموعه شبکههای انسانشناسی و فرهنگ و ناصر فکوهی آغاز خواهند شد.