فرزانه فراهانی: وقوع حادثه آتش سوزی جنگل الیت در نزدیکی روستایی به همین نام الیت، در بخش مرزن آباد چالوس از عصر روز شنبه گذشته آغاز شد.
آتش سوزی جنگل الیت در فصل پاییز و با وجود شاخ و برگ خشک رخ داده و مسیر این جنگل هم مسیری سخت همراه با شیبی تند است و وزش باد هم کار مهار آتش‌سوزی را دچار مشکل کرده است و این جنگل همچنان در آتش می‌سوزد و خطر سرایت شعله‌های آتش به دیگر نقاط هم وجود دارد.
محمد درویش، فعال و کنشگر محیط‌زیست، درباره چرایی علل وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌های الیت، به خبرآنلاین می‌گوید: ما امسال با یکی از بدترین خشکسالی‌هایمان در پاییز روبرو شدیم و میزان بارندگی تا امروز خیلی کم بوده و من خودم هفته پیش که در منطقه چالوس بودم، پیش‌بینی می‌کردم که احتمال آتش‌سوزی خیلی زیاد است؛ چون هوا خیلی گرم است و جنگل‌ها کاملا خشک هستند و در بخش‌های بزرگی از جنگل‌های شمال هنوز پاییز اتفاق نیفتاده است و معمولا در چنین شرایطی ما با رخداد آتش‌سوزی مواجه می‌شویم.
مشروح گفتگو را در ادامه بخوانید:
منشا وقوع آتش‌سوزی‌های جنگل‌های الیت چه بود؟
انسان در شروع این آتش‌سوزی‌ها مقصر است و مقامات مسئول در استان مازندران هم اعلام کرده‌اند که عامل شروع این آتش انسانی بوده است اما اینکه چرا این آتش اینقدر گسترش پیدا کرده است؛ این بخاطر خشکسالی‌های شدیدی است که اتفاق افتاده است.
متاسفانه گله‌داران ما به بهانه چای و حفاظت از سرما آتش روشن می‌کنند؛ گردشگرانی که وارد منطقه می‌شوند و آنطوری که باید آتش را خاموش نمی‌کنند و از منطقه می‌روند و باز هم متاسفانه این آتش گریبان منطقه را می‌گیرد.
الان هم در برخی مناطق خودم شاهد بوده‌ام که این زباله‌ها را آتش می‌زنند؛ در اطراف شهر رشت اخیرا شاهد آتش‌سوزی عمدی زباله‌ها بودیم و یا برخی باقی‌مانده محصولات کشاورزی را در شمال آتش می‌زنند و این آتش به رویشگاه‌های جنگلی هم سرایت می‌کند.
چرا مهار کردن آتش‌سوزی جنگل‌های الیت سخت است؟
وقتی که آتش در چنین جنگل‌های متراکمی رخ می‌دهد، واقعا اینکه فکر کنیم می‌توانیم با ابزارهای تکنولوژی آتش را مهار کنیم، یک مقداری رؤیاگونه است؛ اگر در «زاگرس» ما می‌توانستیم آتش را با خسارت کمتر مهار کنیم به دلیل این بود که رویشگاه‌های زاگرس خیلی تُنُک هستند و درختان از هم فاصله دارند و می‌توانستیم عملیات نجات‌بخشی را انجام دهیم اما در منطقه «الیت» ما یکی از متراکم‌ترین رویشگاه‌های جنگلی کشور را داریم و متاسفانه الان مهار آتش سخت است، مگر اینکه بارندگی اتفاق بیوفتد تا بتوان امیدوار بود که آتش جنگل‌ها خاموش شود.
آیا آتش‌سوزی‌های جنگل الیت در چالوس موارد مشابه جهانی هم دارند؟
بله این آتش‌سوزی‌ها فقط مختص ایران نیست و سال گذشته دیدید که چه آتش‌سوزی مهیبی در جنگل‌های کالیفرنیا رخداد و بخش بزرگی از شهر لس‌آنجلس را هم نابود کرد.
همچنین در اروپا، در استرالیا، در کانادا، در جنگل‌های سیبری در روسیه هم ما شاهد آتش‌سوزی‌های بسیار فاجعه‌باری بودیم؛ ترکیه در نزدیکی و کنار ما چندین آتش‌سوزی مهیب را در رویشگاه‌های جنگلی خود تجربه کرد و مدام به دلیل بحث جهان‌گرمایی و تغییر اقلیم رخدادهای آتش‌سوزی در حال افزایش است.
البته دولت ایران هم دارد تلاش خود را می‌کند و به نظر من الان زمان این است که ما از نهادهای بین‌المللی درخواست کمک کنیم و تعجب می‌کنم که چرا تا همین امروز این درخواست را نکرده‌ایم.
از کدام کشورها می‌توان کمک گرفت؟
ترکیه سابقه و تجربه خیلی خوبی در مهار آتش دارد؛ ابزارهای هوایی خیلی خوبی دارد؛ حتی جمهوری آذربایجان، روسیه و کشورهای این چنینی که در جوار ما هستند و کمک خوبی می‌توانند داشته باشند، ایران باید از این کشورها درخواست کمک کند و نشان بدهد که دارد حداکثر تلاش خودش را برای مهار آتش جنگل‌های الیت به‌کار می‌گیرد؛ هر چند که نباید امید واهی بدهیم و فکر کنیم که به طور کامل می‌توان آتش‌سوزی را مهار کنیم ولی به هر حال باید نشان بدهیم که از تمام تلاش خودمان داریم برای مهار آتش استفاده می‌کنیم.
الان موقع درخواست کمک‌های بین‌المللی است تا در واقع بتوانیم با سرعت بیشتری عملیات نجات‌بخشی را انجام بدهیم تا خدایی نکرده این آتش وارد نقاط سکونتگاه‌های روستایی در اطراف مرزن‌آباد نشود و باید از حداکثر تلاش استفاده کنیم تا بتوانیم پیشروی آتش را مهار کنیم و این نیاز به ابزار و تکنولوژی دارد و متاسفانه ایران فاقد آن است و باید از تکنولوژی کشورهای همسایه و به ویژه از روسیه و ترکیه درخواست کمک کنیم.
ما در زمان وقوع حوادث و بلایا، پیشگام ارائه امدادرسانی به دیگر کشورها بوده‌ایم؛ چرا الان خودمان درخواست کمک نمی‌کنیم؟
من هم واقعا تعجب می‌کنم؛ در اینطور مواقع ما باید به داد هم برسیم، چرا ایران سکوت کرده است؟ خودش هم با تعلل و بعد از یک عالمه درخواست و بعد از اینکه ۱۰ روز است این جنگل‌ها می‌سوزند، از ایلوشین و دیگر ابزار و وسایل اطفاء آتش را به اینجا آورده و استفاده کردند؛ واقعا این مسئولین چرا اینقدر تعلل می‌کنند؟ این مطالبه و سوال جدی ما فعالان محیط‌زیست است که اینهمه تععل برای چیست؟
به نظر شما در صورت درخواست از نهادهای بین‌المللی، می‌توان به مهار آتش‌سوزی‌های الیت امیدوار بود؟
بله می‌شود امیدوار بود به اینکه مردم ایران بدانند دولتشان حداکثر تلاش خود را دارد می‌کند؛ هر چند من تا قبل از اینکه یک بارندگی اتفاق بیوفتد، به مهار آتش در این مقطع امیدوار نیستم و متاسفانه پیش‌بینی‌های هواشناسی هم می‌گوید تا ۱۰ روز دیگر خبری از بارندگی آنچنانی در این منطقه نخواهد بود.
پیشنهادتان برای پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی در دیگر جنگل‌های کشور چیست؟
الان باید یگان‌های منابع طبیعی و هلال‌احمر به مردم هشدار بدهند از هر نوع آتش‌افروزی به هر بهانه‌ای باید جلوگیری کنند.
در مناطق حساس باید اردوگاه‌هایی به صورت سیار از نیروگاه‌های کارآمد سازمان جنگل‌ها به وجود بیاید که به مجرد اینکه آتشی شعله‌ور شد، در همان یک‌ساعت اول بتوانند بریزند و آتش را خاموش کنند؛ اگر چه بتوانیم در همان ساعت اولیه به داد آتش برسیم، هرگز این چنین مهیب و غیرقابل مهار نخواهد شد.
الان در بلده شهرستان نور هم گزارش‌ها نشان می‌دهد که آنجا هم آتش گرفته و در گلستان هم گزارش‌هایی از آتش‌سوزی جنگل‌ها در منطقه آزادشهر رسیده است و ممکن است با تداوم خشکسالی در نوار شمالی، این آتش‌سوزی‌ها همه مناطق ما را دربربگیرد و باید دولت و رسانه ملی مدام به مردم هشدار بدهند، شرایط خاص است و همه باید دست به دست هم بدهند؛ حتی انداختن یک ته سیگار در کنار جاده‌های شمالی ممکن است به وقوع یک آتش‌سوزی و خسارت غیرقابل جبران منجر شود.
۴۷۴۷
