همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: برای اثبات اینکه مغز یک فرد با سرعت بیشتری در حال پیر شدن است، علائم اولیه باید تشخیص داده شوند زیرا مداخله زودهنگام ممکن است در برخی فرایندهای اختلال ایجاد کند. دکتر واسیلی الیوپولوس، پزشک از دانشگاه کرنل، ۵ علامت هشدار دهنده را به اشتراک می‌گذارد که نشان می‌دهد مغز ما سریع‌تر از آنچه باید، پیر می‌شود.
اختلالات خواب و خستگی
یکی از اولین نشانه‌های پیری زودرس مغز، مشکلات مداوم خواب است. با وجود احساس خستگی، ممکن است به سختی به خواب بروید یا در طول شب خواب بمانید. خواب برای ترمیم مغز، تثبیت حافظه و پاکسازی مواد زائد ضروری است. وقتی کیفیت خواب زودتر از موعد کاهش می‌یابد، نشان می‌دهد که مکانیسم‌های مغزی تنظیم‌کننده چرخه‌های خواب ممکن است رو به زوال باشند. تحقیقات موسسه ملی پیری آمریکا نشان می‌دهد که خواب نامنظم یا بی‌کیفیت با زوال شناختی در طول زمان مرتبط است. این امر باعث بروز مشکلاتی مانند فراموشی، مشکل در تمرکز و اختلال روانی می‌شود که با بدتر شدن سلامت مغز، نمایان‌تر می‌شوند.
مشکل در به خاطر آوردن کلمات
فراموش کردن گاهی اوقات کاملا طبیعی است، اما مشکلات مکرر در یادآوری کلمات یا نام‌های خاص می‌تواند هشدار اولیه‌ای از پیری مغز باشند. اگر به خاطر سپردن کلمات ساده یا به یاد آوردن چهره‌های آشنا چالش برانگیز شود، نشان دهنده کوچک شدن یا از دست دادن کارایی در هیپوکامپ و نواحی اطراف مغز است. طبق مطالعاتی که با استفاده از تصویربرداری مغز انجام شده‌اند، التهاب و از دست دادن ماده خاکستری با زوال شناختی اولیه مرتبط هستند. فراموشی اغلب به طور نامحسوس شروع می‌شود، اما در صورت غفلت بدتر می‌شود و در نهایت به زندگی روزمره سرایت می‌کند. به گفته دکتر واسیلی، به آن سندرم «نوک زبان» می‌گویند.
گم شدن در محیط‌ها و فضاهای آشنا
گم شدن در محله یا فراموش کردن مسیرها و مکان‌های آشنا می‌تواند نگران‌کننده باشد. این علامت تا حد زیادی به آسیب هیپوکامپ مربوط می‌شود، زیرا آن بخش از مغز به عنوان سیستم ناوبری و مرکز حافظه عمل می‌کند. استرس مزمن و عدم تحریک ذهنی این وضعیت را بدتر می‌کند. فعال کردن هیپوکامپ از طریق یادگیری چیزهای جدید، حل معما یا تمرین پیدا کردن مسیر یا آشنایی و به خاطر سپردن محیط و فضایی که اکنون در آن قرار دارید می‌تواند مغز را فعال و سالم نگه دارد.
نوسانات رفتاری
حملات ناگهانی تحریک‌پذیری، اضطراب و نوسانات رفتاری و خلقی ممکن است یکی از نشانه‌های مورد پیری زودرس مغز باشد. همچنین، افزایش حساسیت به نور، صدا یا لمس بدون دلیل مشخص، نشان دهنده این واقعیت است که مسیرهای پردازش حسی مغز ممکن است تحت تأثیر قرار گرفته باشند. چنین تغییراتی همراه با سایر علائم اولیه اغلب می‌توانند به عدم تعادل عصبی - شیمیایی یا التهاب نسبت داده شوند که در پیری مغز با سرعتی سریع‌تر از حد معمول رایج است.
افزایش حساسیت به صدا یا نور
دکتر واسیلی تاکید می‌کند که افزایش حساسیت به نور یا صداهای بلند به این معنی است که سیستم عصبی ما بیش از حد تحریک شده است، که اغلب با التهاب در سد مغزی یا مشکلی مرتبط با عدم تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی مرتبط است.
چگونه از مغز خود محافظت کنیم
در حالی که تشخیص زودهنگام مهم است، موثرترین استراتژی، پیشگیری و کاهش سرعت روند پیری مغز خواهد بود. فعالیت بدنی منظم، رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان، تعامل اجتماعی، چالش‌های ذهنی و خواب باکیفیت، استراتژی‌های اثبات‌شده‌ای برای حفظ سلامت مغز هستند. معاینات پزشکی، از جمله ارزیابی‌های شناختی و تصویربرداری از مغز در صورت لزوم، امکان تشخیص علائم هشداردهنده را از قبل فراهم می‌کند. گاهی اوقات ممکن است پزشک دارو یا مکمل نیز تجویز کند.
بیشتر بخوانید:
