عصر ایران ؛ رسول مجیدی - در سال ۲۰۱۷ ترکیه از طرحی رونمایی کرد که قرار بود کشور را تا چندسال بعد «بدون زباله» کند اما حالا گزارش‌ها می‌گوید که ترکیه تبدیل به «زباله‌دان اروپا» شده و هر ۶ دقیقه یکبار، یک کامیون پلاستیک کهنه از اروپا و بریتانیا به آنجا می‌آید. ترکیه البته از این زباله‌ها درآمد کسب می‌کند اما دیگر نمی‌تواند بگوید می‌خواهد تبدیل به کشوری بدون زباله شود.
ولی انگار در فوتبال ترکیه ماجرا کاملا متفاوت است. ماه پیش یک زلزله اساسی در فوتبال این کشور رخ داد و فدراسیون فوتبال ترکیه اعلام کرد ۳۷۱ نفر از ۵۷۱ داور فعال در فوتبال ترکیه شرط‌بندی می‌کنند.
ابراهیم حاجی‌عثمان‌اوغلو، رییس فدراسیون فوتبال ترکیه که خودش علم مبارزه با فساد را برداشته در کنفرانسی خبری گفت: «در این بین ۱۰ داور هر کدوم بیش از ۱۰ هزار شرط بستن، و یک داور ۱۸۲۷۷ شرط بسته! همچنین ۴۲ داور داریم که بیش از ۱۰۰۰ بار برگه شرط‌بندی پر کردم و البته بسیاری فقط یکبار چنین کاری کرن.»
او سپس اضافه کرد: «برای رسوندن فوتبال ترکیه به جایگاه شایسته‌ش، باید همه کثیفی‌ها رو پاک کنیم. اینجا از باشگاه‌هامون درخواست می‌کنم. همون‌طور که ما، آشغال خودمون رو می‌ذاریم دم در، باشگاه‌ها هم خودشون آستین بالا بزنن.»
اینکه رییس فدراسیون ترکیه به جای کتمان چنین رسوایی گسترده‌ای خودش پیشگام شده حتما باعث خوردن غبطه است و تامل. حاجی عثمان اغلو که البته خودش چندسالی است به این سمت رسیده، قبلا مدیر باشگاه ترابوزان‌اسپور بوده و اتفاقا با داورها سر سازگاری نداشت. یکبار حتی داوران بازی تیمش را ۴ ساعت در رختکن حبس کرد و فقط با تماس اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه آنها را آزاد کرد. او از همان زمان در فکر پاکسازی فوتبال ترکیه از داورهای فاسد بود و وقتی هم برای ریاست فدراسیون فوتبال ترکیه نامزد شد، در راس وعده‌هایش همین موضوع را قرار داد.
حالا ترکیه ۱۲۹ داور که ۲۰ نفری از آنها در سطح سوپرلیگ ترکیه قضاوت می‌کردند را محروم کرده است و در قدمی جسورانه‌تر به سراغ بازیکنان رفته. نه فقط بازیکنان ناشناس و لیگ‌های پایین؛ بلکه سراغ بازیکنان تیم‌های مطرح و حتی ملی‌پوش.
هفته پیش فدراسیون فوتبال ترکیه ۱۰۲۴ بازیکن فوتبال این کشور را تعلیق کرد. ۲۷ تای آنها در سوپرلیگ بازی می‌کردند. پای ۱۴ تیم از ۱۸ تیم سوپرلیگ وسط بود. دو نفر از گالاتاسارای بودند و ۴ نفر از آلانیا اسپور. البته از بشیکتاش و ترابزوان‌اسپور هم نباید گذشت. فدراسیون همچنین لیگ‌های ۳ و ۴ کشور را به مدت ۲ هفته تعلیق کرد که نشان از حجم بالای شرط بندی در این لیگ‌ها دارد.
در بین این ۱۰۲۴ بازیکن البته چندتایی هم حسابی معروف هستند. یکی از آنها
«ارن علمعلی» ۲۵ ساله، مدافع گالاتاسرا است که در این فصل در تمام ۴ بازی لیگ قهرمانان اروپا از جمله پیروزی ۱-۰ مقابل لیورپول حضور داشته. او۲۰ بار برای تیم ملی ترکیه بازی کرده و در فهرست تیم ملی برای بازی‌های مقدماتی جام جهانی مقابل بلغارستان و اسپانیا در این هفته هم بود اما با علنی شدن اتهامات حذف شد.
نه رییس‌جمهور در این ماجرا دخالت کرد و نه سرمربی تیم اعتراضی کرد!
بازیکن در گیر دیگر «جلین یوکسل»، هافبک ۲۷ سالهای است که از آکادمی گالاتاسرای بالا آمد اما اکنون برای سامسون‌اسپور بازی می‌کند.
او اتهاماتش را قبول ندارد اما برخورد بالغانه‌ای در اینستاگرامش انجام داده: «به عدالت ترکیه کاملاً ایمان دارم. اتهامات وارد شده به من غیرقانونی است و از اینکه حرفه‌ام به این شکل آسیب دیده، عمیقاً متأسفم. اعلام می‌کنم که حق دفاع از خود را از تمام راه‌های قانونی موجود پیگیری خواهم کرد.»
باشگاه‌ها هم با اینکه از این وضعیت خیلی راضی نیستند اکثرا اعلام کرده‌اند با روند دادرسی همراهی خواهند کرد ولی انتظار عدالت و شفافیت کامل را دارند. نسبتا همه باشگاه‌های ترکیه‌ای در سالهای اخیر به روند داوری‌ها مشکوک بوده‌اند و اعتراضات فراوانی داشته‌اند.معروف‌ترین مورد، در دسامبر ۲۰۲۳، زمانی بود که داوری به نام حلیل اوموت ملردر پایان بازی توسط فاروق کوجا، رئیس باشگاه آنکاراگوجو، با مشت نقش بر زمین شد.. این حادثه منجر به تعلیق سوپرلیگ برای مدتی کوتاه شد.
حالا البته ماجرا فقط فوتبالی نیست و دادستان کل استانبول از اوایل بهار در حال بررسی اتهامات تبانی در بازی‌ها است. تحقیق دیگری که توسط دادستانی آنتالیا هم در حال انجام است. ظاهرا در این بین احضاریه‌های بازداشت حتی برای یکی دو رییس باشگاه هم صادر شده.
به هر حال بنظر می‌رسید فدراسیون فوتبال ترکیه در حال انجام کار بزرگی است. حاجی عثمان‌اغلو دو هفته پیش در مصاحبه با CNN اعلام کرد: «در فوتبال ترکیه یک مشکل اخلاقی وجود دارد. چیزی به نام ساختار وجود ندارد. مشکل اساسی در هسته فوتبال ترکیه، اخلاقی است.»
اینکه او بدون سانسور در رسانه‌ای خارجی حاضر می‌شود چنین حرف‌های را به زبان بیاورد یعنی اینکه فدراسیوت فوتبال ترکیه عزمش را برای مبارزه با فساد و پلیدی به صورت واقعی جزم کرده و اصلا دنبال نمایش نیست. آنها نمی‌خواهند شرایط را عادی و کوچک جلوه دهند. هدف‌شان اصلاح واقعی فوتبال ترکیه است.
کمیته.انضباطی ترکیه پنج‌شنبه اعلام کرد در دور اول جلساتش موفق شده پرونده ۱۰۲ نفر از ۱۰۲۴ نفری که تعلیق شده‌اند را بررسی کند و حکم صادر کند. در این بین بازیکنان با محرومیت‌هایی از ۴۵ روز تا ۱۲ ماه مواجه شده‌اند و در این مدت باشگاه‌ها هم حق دادن حقوق به آنها را ندارند. ارن علمعلی، مدافع گالاتاسرای و ملی پوش ترکیه هم با محرومیتی ۴۵ روزه رو به رو شده ولی هم‌تیمی‌اش متهان بالتاجی با محرومیتی ۹ ماهه رو به رو شده.
تحقیقات در ترکیه ادامه خواهد داشت. دادستانی شاید برخی را به دلیل تبانی آشکار زندانی کند. در روزهای آینده بازیکنان بیشتری با حکم محرومیت رو به رو می‌شوند. ترکیه شاید مجبور شود برای برگزاری بازی‌هایش از خارج داور دعوت کند اما بنظر می‌رسد شرط‌بندی در بین فوتبالیست‌ها و داورها در سالهای آتی به پایین ترین میزان خود برسد. و در این مدل برخورد فدراسیون فوتبال ترکیه، نکته‌های عبرت‌آموز زیادی وجود دارد!
