عصرایران ؛ رضا غبیشاوی – در حمله هوایی اسرائیل به منطقه ضاحیه بیروت، هیثم طباطبایی معروف به سیدابوعلی، از رهبران کلیدی حزب الله مورد هدف قرار گرفت و حزب الله هم "شهادت" او را تایید کرد.
عصر یکشنبه یک ساختمان چهارطبقه در محله شیعه نشین "حاره حیک" جنوب بیروت با حمله هوایی ناگهانی روبه رو شد. همزمان مقامات نظامی اسرائیل از حمله به نفر دوم حزب الله خبر دادند. از او به عنوان عالی ترین مقام نظامی حزب الله یاد می شود.
هیثم طباطبایی معروف به ابوعلی و ابوعلی طباطبایی 57 ساله از پدری ایرانی و مادری لبنانی، از چهره های محوری عملیاتی حزب الله به شمار می رفت. مسوولیت های عالی و مهم فرماندهی نظامی را در نیروهای ویژه (رضوان) و جنوب برعهده داشت و در سوریه و عراق و یمن نیز به فعالیت پرداخته بود. وی جایگزین "فواد شُکر" است که در مرداد گذشته در حمله اسرائیل به شهادت رسید.
ابوعلی برای سال های طولانی تحت تعقیب اسرائیل و امریکا بود تا جایی که امریکایی ها هم برای او جایزه 5 میلیون دلاری تعیین کرده بودند. گفته می شود قبلا اسرائیلی ها هم سه بار حملات ناکامی علیه ابوعلی داشتند.
درباره این حمله مهم به 10 نکته می توان اشاره کرد:
2. بازگشت اسرائیل به تنظیمات کارخانه / آتش بس ناقص اسرائیل
با وجود گذشت یک سال از آتش بس میان حزب الله و اسرائیل، تل آویو همچنان به حملات نقطه ای علیه اعضا و مراکز حزب الله، حماس و گروه های فلسطینی در لبنان ادامه می دهد. این در حالی است که با آتش بس، حزب الله همه حملات خرد و کلان علیه اسرائیل را به طور کامل متوقف کرد.
اسرائیل نوعی آتش بس ناقص را علیه حزب الله لبنان دنبال می کند. جنگ به معنی درگیری کامل و مصطلح را متوقف کرده اما حملات ضربه ای را ادامه می دهد. این شیوه از ابعادی، به سود اسرائیل و ضرر حزب الله است. اولا از معایت جنگ مانند درگیری گسترده و حملات حزب الله دور می ماند. ثانیا از فشار افکار عمومی علیه تل آویو خبری نیست. ثالثا از حمایت های پنهان برخی کشورهای منطقه و غربی و امریکا برخوردار است. رابعا حملات کم و کوچک با تاثیرگذاری بالا و بزرگ هستند.
در ابعاد منفی این حملات نیز باید گفت عدم پایبندی اسرائیل به آتش بس را نشان می دهد. اسرائیل با حملات یکطرفه به لبنان، به عنوان عامل بی ثباتی و ناامنی شناخته می شود.
این حملات نشانه ای از بازگشت اسرائیل به حمله به رهبران و فرماندهان ارشد حزب الله است.
در جنگ قبلی که با آتش بس 1403 متوقف شد، اسرائیل برای اولین بار بعد از سال ها، به هدف قراردادن خط اول حزب الله پرداخت. دو دبیرکل و شماری از فرماندهان ارشد نظامی به شهادت رسیدند.
با آتش بس، حملات اسرائیل ادامه یافت اما علیه نیروهای رده های پایین حزب الله بود. حالا بعد از یک سال دوباره اسرائیل به حمله علیه مقامات عالی نظامی حزب الله بازگشته است.
3. اسرائیل و خلع سلاح حزب الله
مقامات اسرائیل در حملات اخیر، بر موضوع خلع سلاح حزب الله تاکید می کنند. این یعنی اگر در گذشته، تل آویو به دنبال مقابله با حملات حزب الله و توقف آنها بود حالا چند گام به جلو گذاشته و برنامه خلع سلاح را اجرا می کند. آیا موفق خواهد بود؟ قطعا نه اما تلاش می کند به بهانه خلع سلاح هم به حملاتش را توجیه کند هم اینکه ضربات و فشار و آسیب حداکثری را بر حزب الله وارد کند.
قابل پیش بینی است حملات اسرئیل علیه حزب الله لبنان ادامه می یابد بدون هیچ چشم اندازی برای توقف.
4. حمایت مخالفان حزب الله
حملات اسرائیل علیه حزب الله لبنان در این کشور با مخالفت دولت و رئیس جمهوری روبه رو شده است اما مخالفان حزب الله در لبنان به صورت پنهان از آن استقبال می کنند. از نگاه آنها، شیوه فعلی ضربات اسرائیل، لبنان را وارد جنگ نمی کند اما همزمان فشار بر حزب الله را ادامه می دهد. گرچه این وضعیت "شرایط جنگی" را برای لبنان نگه می دارد و هر گونه برنامه دولت بیروت برای بازسازی اقتصادی را با مانع جدی یعنی بی ثباتی روبه رو می کند. ضمن اینکه هیچ تضمیمی برای عدم پاسخ حزب الله وجود ندارد و هر آن ممکن است حزب الله پاسخ دهد و با افزایش تنش، دو طرف دوباره وارد جنگ شوند.
5. مشروعیت سلاح حزب الله
حملات اسرائیل علیه لبنان و حزب الله، می تواند از یک سو، مشروعیت سلاح حزب الله لبنان را تقویت کند چرا که در شرایط جنگی و درگیری، نمی توان سلاح را زمین گذاشت.
نکته اینکه دولت لبنان از چند ماه قبل، برنامه خلع سلاح حزب الله را آغاز کرد و بر اجرای این برنامه اصرار و پافشاری دارد.
در مقابل ، حزب الله تاکید کرده تن به خلع سلاح نمی دهد و اگر مجبور شود به گفته دبیرکل جدید آن نعیم قاسم، گزینه کربلایی انتخاب آنان خواهد بود.
حالا اسرائیل در کنار دولت لبنان قرار گرفته و خلع سلاح حزب الله را تکرار می کند.
همزمان، از نگاه مقامات تل آویو، اسرائیل تلاش می کند با برجسته سازی موضوع خلع سلاح حزب الله لبنان به عنوان دلیل حملات، آن را به شرط توقف حملات تبدیل کند. در این صورت از نگاه اسرائیلی ها تلاش می کنند عامل فشار نظامی خارجی را به فشار داخلی علیه حزب الله اضافه کنند.
6. واکنش حزب الله چه خواهد بود؟
بعد از حمله اسرائیل و تایید شهادت ابوعلی طباطبایی، مهمترین سوال این است حزب الله چه واکنشی نشان خواهد داد؟ سکوت می کند یا حمله؟ آیا حمله مستقیم خواهد داشت یا از طریق گروه های هم پیمان در عراق یا یمن یا دیگر کشورها به اسرائیل ضربه می زند؟
پیش بینی می شود گزینه خویشتنداری حزب الله لبنان، قوی تر است. حزب الله فعلا به اسرائیل واکنش نظامی و عملیاتی نخواهد داشت و به خویشتنداری یک ساله خود ادامه خواهد داد.
چرا که از نظر مقامات ارشد حزب الله، واکنش به اسرائیل در شرایط فعلی اولا می تواند بهانه لازم را به اسرائیل برای شدت بخشیدن حملاتش بدهد و ثانیا می تواند لبنان را وارد جنگ کند.
از نگاه حزب الله، در شرایط فعلی خود، لبنان و منطقه، این دو اتفاق به سود حزب الله نیست.
تصمیم گیری های حزب الله لبنان درباره آتش بس با اسرائیل، مذاکرات غیرمستقیم با اسرائیل و خویشتنداری یک ساله اخیر، نشان داد این تصمیمات زیر سایه عقلانیت و منطق و دوراندیشی گرفته شده اند. قطعا تصمیمات بعدی حزب الله نیز در این فضا خواهند بود.
در مقابل اسرائیل نیز با بهره برداری حداکثری از این شرایط، به حملات خود علیه حزب الله ادامه می دهد و گام به گام، شدت حملات و سطح اهداف را بالا می برد. اتفاقی که در یک سال اخیر رخ داد.
تل آویو تلاش می کند حزب الله لبنان را میان دو گزینه قرار دهد. سکوت یا واکنش. ادامه سکوت به معنی ادامه حملات اسرائیل است. واکنش نیز دست اسرائیل را برای حملات بزرگتر و گسترده تر باز می کند. ضمن اینکه می تواند میان حزب الله و دولت لبنان رویارویی به وجود آورد. در حالی که کشور لبنان در سطح دولت و مردم و جامعه به هیچ عنوان آماده درگیری گسترده و جنگ نیست.
7. ادامه برنامه اسرائیل در منطقه
اسرائیل بعد از حمله 7 اکتبر، برنامه ای را برای مقابله با طرف هایی که آنها را دشمن می داند شروع کرد. حماس در غزه، گروه های مقاومت در کرانه باختری، حزب الله در لبنان، انصارالله / حوثی ها در یمن، گروه های "مقاومت" در عراق، ایران و سوریه.
برنامه جنگی / عملیاتی اسرائیل در برابر حزب الله لبنان همچنان ادامه دارد و با آتش بس آذر 1403 متوقف نشده است. در تل آویو این نگاه جریان دارد که بعد از جنگ و آتش بس، نباید به حزب الله لبنان اجازه بازسازی و تقویت خود را داد و فشار نظامی بر این گروه را باید ادامه داد. در همین چارچوب، می توان پیش بینی کرد اسرائیل به حملات علیه حزب الله لبنان ادامه می دهد. هدف نهایی اسرائیل، خلع سلاح و شکست کامل حزب الله است که البته به این هدف نخواهد رسید.
8. غزه و حزب الله لبنان، برنامه مشابه
اسرائیل نه تنها در برابر حزب الله و لبنان، آتش بس ناقص را اجرا می کند بلکه همین برنامه در غزه هم دیده می شود. با وجود اعلام آتش بس اما ضربات نظامی نقطه ای اسرائیل در غزه و حمله به چهره ها و اعضای مهم حماس در این منطقه ادامه دارد.
9. نقص اطلاعاتی حزب الله
شهادت ابوعلی طباطبایی در حمله هدفمند اسرائیل به ضاحیه بیروت دوباره نقص بزرگ حزب الله در زمینه اطلاعاتی و حفاظت اطلاعات را نشان داد.
این نقص بزرگ قبلا بارها در حملات متعدد علیه رهبران، سران و اعضای کلیدی حزب الله خود را نشان داد وقتی اسرائیل به مقر استقرار سیدحسن نصرالله دبیرکل، سیدهاشم صفی الدین دبیرکل جدید، فواد شکر نفر اول نظامی حزب الله، ابراهیم عقیل فرمانده نیروی ویژه رضوان، علی کرکی فرمانده منطقه جنوب حمله کرد .
نکته اینکه قبل از حملات اسرائیل و اعلام شهادت، برای سال های طولانی، عکس جدیدی از فرماندهان نظامی منتشر نشده بود یعنی آنها در برنامه های عمومی حاضر نمی شدند و هیچ کس نمی دانست چهره کنونی آنها چگونه است. تنها بعد از اعلام شهادت بود که حزب الله عکس های جدیدی از آنان منتشر می کرد. بسیاری از عکس های قبل از شهادت، برای سال های دور و قدیمی بودند.
این یعنی نفوذ اطلاعاتی اسرائیل و شکاف امنیتی حزب الله لبنان هنوز به طور کامل ترمیم نشده است. شهادت ابوعلی طباطبایی در حمله اخیر و شهادت رهبران و فرماندهان ارشد در حملات قبلی بیش از آنکه نتیجه حمله نظامی باشد معلول نفوذ اطلاعاتی اسرائیل بود.
10 . لبنان بی دفاع
لبنان شباهت بسیاری به سوریه دارد. هر دو کشور، دفاع هوایی ندارند. آسمان هر دو کشور در برابر حملات اسرائیل بی پناه و کاملا باز است. اسرائیل برای حملات در این کشورها یا کشور سوم به آسانی و بدون هیچ مانع یا بازخواستی از فضای هوایی آنها استفاده می کند. این بزرگترین نقطه ضعف این دو کشور است.
برای سال های طولانی، قدرت های غربی مانع از شکل گیری نیروی هوایی و دفاع هوایی در لبنان شده اند تا دست اسرائیل کاملا در لبنان باز باشد.
