همشهری آنلاین_محمد سرابی: ماه گذشته دانش‌آموزان ایران در «مسابقات جهانی علوم و اختراعات» اندونزی ۳مدال طلا و یک جایزه ویژه به‌دست آوردند. در گفت‌وگو با سرپرست تیم‌های علمی دانش‌آموزی ایران از جزئیات این مسابقات سؤال کردیم.
حضوری بعد از کرونا
مسابقات جهانی علوم و اختراعات International science and invention fair که ایران در آن به رتبه‌های برتر رسید، بخشی از رقابت‌های جهانی علمی است که از سال ۲۰۱۹شروع شد اما در همان سال با شیوع بیماری کرونا به‌صورت غیرحضوری در آمد. مسابقات تا سال ۲۰۲۱هم مجازی بود و از سال ۲۰۲۲نیمه حضوری و بعد از آن حضوری شد. مهدی رشیدی‌جهان، سرپرست تیم‌های علمی دانش‌آموزی ایران در این‌باره به همشهری می‌گوید: «مسابقات به‌صورت فصلی و هر ۳تا ۴ماه اجرا می‌شود و متولیان مختلفی دارد. این رقابت‌ها اغلب از سوی دولت کشور میزبان یا دانشگاه‌های مرجع یا سازمان‌های علمی تحقیقاتی برگزار می‌شود.» او با اشاره به اینکه ایران بیشتر از ۳۴دوره در این مسابقات شرکت کرده است، تأکید می‌کند: «امسال مهم‌ترین مسابقات در دانشگاه ویرجینیا در آمریکا با حمایت گوگل و مایکروسافت استارت‌آپ برگزار شد. همچنین مسابقات اندونزی که در آن شرکت کردیم تحت حمایت سازمان‌های بزرگی از ۲۴کشور جهان بود.»
رقابت با ۸۰۰تیم
در مسابقات جهانی علوم و اختراعات اندونزی ۲۰۲۵ که از ۲۰ تا ۲۴ آبان با حضور بیش از ۸۰۰ تیم از کشورهای ایالات متحده آمریکا، چین، کره‌جنوبی، مکزیک، تایوان، مالزی، کانادا، لوکزامبورگ و ترکیه برگزار شد ایران در رشته‌های زیست‌فناوری، آموزش تکنولوژی و هوش مصنوعی، ریاضیات، فنی و مهندسی، شیمی و نانو شرکت کرد. رامان نفریه در رشته زیست‌فناوری مدال طلا و جایزه ویژه به‌دست آورد. تیم متشکل از رادین عباسی و سام رشیدی در رشته فنی و مهندسی به مدال طلا رسیدند و مدال طلای دیگر هم به متین حیاتی در رشته تکنولوژی و هوش مصنوعی رسید. رشیدی جهان در پاسخ به سؤال همشهری درباره اینکه دانش‌آموزان اعزامی چطور انتخاب می‌شوند، می‌نویسد: «این دانش‌آموزان برگزیدگان رویدادهای داخلی هستند. آنها معمولا از مدارس سمپاد و غیردولتی خاص می‌آیند که در مدارس خودشان پژوهش‌هایی انجام داده‌اند و پروژه‌های آنها توسط اعضای هیأت علمی ارزیابی می‌شود.»
شکوفایی رشته زیست‌شناسی
تنوع رشته‌های مسابقات جهانی علوم و اختراعات زیاد است و شامل انواع شاخه‌های علمی و فناوری می‌شود. شهریور امسال هم دانش‌آموزان ایرانی در مسابقات آمریکا ۳ مدال طلا، ۴ مدال نقره و ۶ مدال برنز در رشته‌های گوناگون از فناوری تفکیک زباله تا دانش تأثیرگذاری روی بیماری سرطان کسب کردند. بیشتر رتبه‌های کسب‌شده در این مسابقات در حوزه زیست‌شناسی قرار داشت و شامل درمان‌های پزشکی بود.
سرپرست تیم‌های علمی دانش‌آموزی ایران در این‌باره می‌گوید: «مسابقات در رشته‌های حوزه علوم مثل زیست فناوری، نانوتکنولوژی، شیمی، فیزیک و همینطور رشته‌های مهندسی مثل مگاترونیک، روباتیک و همچنین حوزه هوش مصنوعی برگزار می‌شود. علوم انسانی، روانشناسی و تجارت هم در این مسابقات حضور دارند.» او درباره نقاط قوت دانش‌آموزان ایرانی هم شرح می‌دهد: «ایرانی‌ها در رشته‌های مختلف فنی مهندسی و هوش مصنوعی تا زیست فناوری پزشکی و نانوتکنولوژی به مدال دست پیدا کرده‌اند.»
از اعتبار جهانی مطمئن شوید
هر سال مسابقه‌های بین‌المللی زیادی در حوزه دانش و اختراعات برگزار می‌شود که هر یک معیارهای جداگانه‌ای دارد. شرکت‌هایی وجود دارند که با تبلیغات فراوان به اولیا، وعده کسب رتبه‌های برتر برای فرزندانشان در این رقابت‌ها را می‌دهند و دانش‌آموزان را برای رسیدن به مدال آماده می‌کنند. جست‌وجو در اینترنت تعدادی از این مسابقات را نشان می‌دهد.
سفر خارجی و فضای بین‌المللی این رویدادها تصور کسب رتبه معتبر جهانی را به‌وجود می‌آورد اما لازم است که اولیا و همینطور مدیران مدارس، از ارزش و اعتبار مسابقات مورد نظر خود و مدارک کسب شده در آنها اطمینان پیدا کنند. ممکن است همه مراحل ظاهری رقابت و داوری، در واقع فقط یک نمایشگاه یا گردهمایی ساده باشد. مدارک کسب‌شده در این رقابت‌ها در مراکز علمی معتبر، ارزشی نخواهند داشت.
