حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور، در گفتوگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سوال که آیا معاونت علمی در شرایط حال حاضر که کشور با بحران کم آبی مواجه است، برنامه عملیاتی در دستور کار دارد و یا اینکه نقشی در این شرایط ایفا میکند، اظهار کرد: ستاد آب، انرژی و محیط زیست در معاونت علمی در حال حاضر بر روی پارامترهای مختلف حوزه آب فعالیت میکند؛ این فعالیتها شامل دو بخش اصلی تولید آب و بهینهسازی مصرف آب است.
وی افزود: در بخش تولید، امکان تولید آب با استفاده از فناوری آبشیرینکنها و روشهای نوین وجود دارد. همچنین در حوزه مدیریت و کاهش هدررفت، پروژهای در زمینه نشتیابی غیرمداخلهگر مبتنی بر تصاویر ماهوارهای تعریف شده است.
وی ادامه داد: این فناوری با تحلیل تغییرات بازتاب امواج سطح زمین، نقاط دارای رطوبت غیرعادی و احتمالیِ نشتی یا شکستگی لولهها را شناسایی میکند. مزیت این روش نسبت به روشهای سنتی مانند شنود صوتی و پایش فشار، امکان شناسایی همزمان صدها نقطه مشکوک و اولویتبندی دقیق تعمیرات است. در شیراز، طرح پایلوت نشتیابی شبکه آب با استفاده از تصاویر ماهوارهای راداری (SAR) در حال اجراست.
معاون رئیسجمهور با اشاره به برداشتهای نادرست موجود درباره سهم مصرف آب در کشور گفت: من نکتهای را باید خدمت مردم عزیز عرض کنم. هنگام بررسی برخی گزارشها متوجه شدم که برداشت اشتباهی در جامعه شکل گرفته است. معمولاً گفته میشود — البته بین وزارتخانهها نیز اختلافنظر وجود دارد — که حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد آب در حوزه کشاورزی مصرف میشود، حدود ۷ درصد در صنعت و تنها ۳ درصد در حوزه شرب. بر اساس همین اعداد، برخی میپرسند چرا به مردم گفته میشود صرفهجویی کنند، در حالی که سهم مصرف خانگی بسیار کم است.
وی ادامه داد: مستقل از اینکه این اعداد دقیقاً درست هستند یا خیر، موضوع اصلی این است که کمبود آب دقیقاً در حوزه آب شرب اتفاق میافتد. بهعنوان مثال، اگر تهران را در نظر بگیریم، سهم آب شرب ممکن است حدود ۷۰ درصد باشد، آب صنعت حدود ۱۰ درصد و آب کشاورزی ۲۰ درصد. به همین دلیل گفته میشود مردم در مصرف آب صرفهجویی کنند؛ زیرا مناطقی وجود دارد که برای کشاورزی آب موجود است اما مصرف شرب در آن نواحی محدود و بحرانی است. بنابراین تحلیلهای رایج درباره درصد مصرف، تحلیلهای دقیقی نیستند.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور خاطرنشان کرد: موضوع بعد این است که ما انرژی از نوع برق یا گاز را بسیار راحتتر میتوانیم تأمین کنیم. اگر به تبلیغات سه سال پیش رسانهها نگاه کنید، استفاده از کولرهای گازی جریمه داشت؛ زیرا مصرف برق را افزایش میداد. اما سیاست انرژی و سیاست آب در کشور باید متقارن باشد. ما اتفاقاً باید در شهرها به سمت استفاده از کولرهای گازی حرکت میکردیم، زیرا مصرف آب کولرهای آبی بسیار بالاست و ما با بحران آب مواجه هستیم، در حالی که تأمین گاز برای ما امکانپذیر است.
افشین ادامه داد: در کشور سه نوع سیستم سرمایشی وجود دارد: کولر آبی، چیلر جذبی که با گاز کار میکند و کولرهای گازی که با کمپرسور و برق فعالیت دارند. از نظر عملکرد، بهترین گزینه برای سرمایش خانگی، چیلرهای تراکمی و کولرهای گازی هستند.
وی ضمن تاکید بر اینکه نکته مهمتر این است که برای صرفهجویی در انرژی، ساختمانها باید عایقبندی مناسب داشته باشند، تصریح کرد: معاونت علمی روی این زنجیره کار میکند، زیرا نباید فقط به کاهش مصرف یا تولید آب نگاه کنیم؛ بلکه باید بررسی کنیم جایگزینها چه هستند، چه پیامدهایی دارند و چه اصلاحات ساختاری باید در کشور انجام شود. ما آب، برق و گاز را همگی نوعی انرژی میدانیم و اعتقاد داریم باید بررسی شود در کجاها این منابع قابل تبدیل به یکدیگر هستند و چگونه میتوان از اتلاف انرژی جلوگیری کرد. به همین منظور معاونت در دو بخش اصلی فعالیت میکند
