به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان شامگاه سهشنبه در مراسم ختم فرزند حجتالاسلام کاظم صدیقی با اشاره به جایگاه فرهنگ دینی در ساماندهی اجتماع، مجموعهای از آسیبها و تهدیدهای فرهنگی را مورد توجه قرار داد و تبیین جایگاه مقابله با تمسخر در سنت اسلامی را ضروری دانست.
پناهیان، با بیان تجربهای از یکی از اساتید روانشناسی، به نقد دیدگاههای غربگرایانه در حوزه علوم رفتاری پرداخت و توضیح داد: بیتوجهی به فرهنگ، زمینه فروپاشی اخلاق جمعی را فراهم میکند.
وی گفت: برخی محافل علمی نگاه تقلیلگرایانه به فرهنگ دارند و این رویکرد موجب کاستیهای جدی در تربیت اجتماعی میشود.
وی با بیان اینکه نقد فرهنگ غربی حتی در شرق آسیا با ادبیات تند انجام میشود، افزود: در نگاه برخی ملتها نسبت به تمدن غرب، ضربالمثلها و تمثیلهایی دیده میشود که عمق اعتراض فرهنگی را نشان میدهد و این مسئله ثابت میکند فرهنگ یک جامعه ستون اصلی رفتارهای آن است.
پناهیان در ادامه به نمونهای تاریخی در فضای رسانهای ایران اشاره کرد و با بازخوانی گفتوگویی میان یکی از چهرههای روشنفکری و مرحوم کیومرث صابری (گلآقا)، افزود: طنزپردازان اصیل همواره پایبند به حرمتهای فرهنگی جامعه بودند و این موضوع نشان میدهد که حتی در فضای طنز نیز فرهنگ دینی در ایران مرزهای احترام خود را حفظ کرده است.
وی با مقایسه وضعیت ایران با برخی کشورهای منطقه که از الگوهای لائیک پیروی میکنند، بیان کرد: در برخی نظامهای سکولار، تمسخرِ باورهای دینی به شیوه سازمانیافته رواج یافته و این مسئله در تاریخ معاصر نمونههای فراوانی دارد؛ از جمله استفاده هدفمند از شخصیتپردازیهای طنزآمیز برای تخریب روحانیت و باورهای مذهبی.
پناهیان در ادامه با اشاره به آموزههای اسلامی درباره مقابله با استهزا، افزود: در قرآن کریم، تمسخر به عنوان یکی از ابزارهای دشمنی با پیامبران معرفی شده و برخورد با این جریان به صراحت به خداوند نسبت داده شده است.
وی گفت: مسئولیت مقابله با مشرکان، تحمل رنجها و خستگیهای مسیر دعوت بر عهده پیامبر بود، اما مقابله با تمسخرکنندگان را خداوند خود برعهده گرفت و این مسئله اهمیت ویژه این تهدید را نشان میدهد.
این خطیب دینی با مرور روایتهای تاریخی از سرنوشت استهزاگران صدر اسلام، افزود: تمسخر، بزرگترین ابزار تضعیف فرهنگ جامعه است و امروز نیز همان حربه با شکلهای جدید از طریق رسانهها، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی پیگیری میشود.
وی با اشاره به آیات قرآن درباره ویژگیهای مؤمنان در آخرالزمان گفت: در روزگار ما ابزارهای سرزنش و تمسخر بسیار گستردهتر شده و مؤمنان موظفاند در برابر این فشارها ایستادگی کنند.
پناهیان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقش حکمت در تربیت فرهنگی، بر اهمیت محبت و پیوند قلبی با معارف اهلبیت (ع) تأکید کرد و در ادامه گفت: بسیاری از آسیبهایی که در جامعه دیده میشود نتیجه کمتوجهی به تربیت دینی است و این خلأ باید با تعمیق مجالس روضه و معارف اهلبیت (ع) جبران شود.
وی به نقل از برخی بزرگان تأکید کرد: روضهخوانی نه تنها فرصتی برای بیان معارف دینی بلکه عامل تقویت اخلاق و رفتار اجتماعی است.
پناهیان افزود: اگر مجالس روضه به شکل عمیق و آگاهانه تقویت شود، بسیاری از کاستیهای فرهنگی و تربیتی جامعه برطرف خواهد شد.
این استاد حوزه با اشاره به آثار تربیتی روضه و فرهنگ عاشورا بیان کرد: جامعه امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند تقویت هویت دینی است و مجالس روضه در خانهها و محافل عمومی میتواند بخش مهمی از کمبودهای فرهنگی را جبران کند.
پناهیان با بیان اینکه برخی سرزنشها و جریانهای رسانهای به تخریب فرهنگ دینی دامن میزنند، در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: برای مقابله با این آسیبها باید به منابع اصیل دینی بازگشت و از ظرفیت عظیم مجالس اهلبیت (ع) برای ترمیم فرهنگ عمومی بهره گرفت.
