به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، پدر یکی از دانشجویان ایرانیِ پزشکی شاغل به تحصیل در خارج از کشور، در گفتوگو با رکنا از شرایط دشوار فرزندش و صدها دانشجوی مشابه سخن میگوید. او توضیح میدهد که فرزندش اکنون در ترم چهارم پزشکی در روسیه تحصیل میکند؛ دانشآموز تیزهوشان بوده و همواره معدل بالای ۱۹ داشته است؛ اما به دلیل اضطراب در جلسه کنکور نتوانست وارد دانشگاههای داخلی شود.
او تاکید میکند که در مدرسه، دانشآموزانی با معدل پایینتر از فرزندش تنها به دلیل توان مالی بهتر، توانستند در کلاسهای گرانقیمت کنکور شرکت کنند، مهارت تستزنی بیاموزند و در نهایت صندلی پزشکی را به دست آورند. به گفته او؛ دانشآموزان بسیاری در کشور وجود دارند که درسخوان و پرتلاش هستند، اما به دلیل ناتوانی مالی در استفاده از خدمات آموزشی تکمیلی، از رقابت کنکور عقب میمانند.
این پدر ادامه میدهد: در نهایت تصمیم گرفتیم فرزندمان در دانشگاههای مورد تایید وزارت بهداشت در خارج از کشور تحصیل کند. خود مسئولان گفته بودند چند دانشگاه معتبر دنیا مورد تایید هستند؛ بروید آنجا درس بخوانید و هنگام بازگشت، ما یک آزمون برگزار میکنیم. همان زمان رئیس سازمان نظام پزشکی رسماً اعلام کرد که این آزمون از کنکور سراسری سختتر است. اکنون این دانشجویان در حال تحصیل هستند و ارز از کشور خارج میشود. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز مصوب کرده بود که افزایش ظرفیت پزشکی باید همراه با توسعه زیرساختها باشد؛ اما چرا وزارت بهداشت طی این سالها زیرساختهای آموزشی و بیمارستانی لازم را ایجاد نکرد؟
او با اشاره به بحران ارزی میگوید: ناگهان نرخ ارز از محدوده ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان به ۱۲۰ هزار تومان جهش یافت؛ جهشی که همه معادلات زندگی خانوادهها را بر هم زد. یک خانواده فرهنگی یا بازنشسته با حقوق ۲۰ میلیون تومانی چگونه میتواند هزینههای خوراک، خوابگاه و شهریه فرزندش در یک کشور دیگر را تامین کند؟
این پدر تاکید میکند: این دانشجویان فرزندان ایران هستند؛ آیا نباید دولت، مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی برای مشکل آنها راهکاری ارائه دهند؟ در حالی که آزمون انتقال داخل، بسیار سختتر از کنکور است و از هر صد نفر تنها دو نفر پذیرش میشوند، این آزمون همزمان با امتحانات پایان ترم دانشگاههای خارجی برگزار میشود و بسیاری از دانشجویان امکان حضور در آن را ندارند. آمار واقعی متقاضیان بازگشت، حدود ۲۰۰ تا ۳۵۰ و نهایتا ۴۰۰ نفر است؛ اما برخی مسئولان وزارت بهداشت در رسانهها این عدد را ۲۰ تا ۴۵ هزار نفر عنوان میکنند که باعث ایجاد هراس و مانعسازی در مسیر حل مشکل میشود.
او ادامه میدهد: ما دو گروه دانشجو در خارج داریم؛ گروه اول در دانشگاههای مورد تایید وزارت بهداشت و گروه دوم در دانشگاههای غیرتایید. مشکل فعلی عمدتا مربوط به گروه نخست است که مطابق ضوابط کشور اعزام شدهاند و اکنون در بحران ارزی گرفتارند. بسیاری از آنها به دلیل ناتوانی مالی در تامین شهریه و هزینههای زندگی، در وضعیت بسیار سختی قرار دارند و حتی ناچار شدهاند برای گذران زندگی به کارهایی دست بزنند که در شأن یک جوان ایرانی نیست. بیشتر دانشجویان دچار بحران نیز در روسیه و چین تحصیل میکنند.
این پدر اشاره میکند که کمیسیون امنیت ملی و برخی نمایندگان مجلس، از جمله سارا فلاحی، نسبت به این وضعیت ابراز نگرانی کردهاند. او میگوید: افزایش ناگهانی نرخ ارز تصمیم خانوادهها نبوده است؛ نتیجه سیاستگذاریهای اقتصادی است و اکنون والدین این دانشجویان در ایران و خود دانشجویان در خارج، در شرایطی بسیار ناگوار قرار گرفتهاند. این دانشجویان دو سال درس خواندهاند؛ نه میتوانند ادامه دهند و نه امکان بازگشت دارند.
او میافزاید: اگر این دانشجویان پس از بازگشت نتوانند در دانشگاههای داخل پذیرش شوند، عمری از آنها تلف شده و هزینههای سنگینی که خانوادهها پرداخت کردهاند جبرانناپذیر خواهد بود. از طرفی در ایران دانشجو محسوب نمیشوند و همین باعث سرخوردگی و افسردگی آنان میشود.
در توضیح هزینهها نیز میگوید: زمانی که نرخ ارز ۲۰ یا ۳۰ هزار تومان بود، ما میتوانستیم سالانه حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان هزینه تحصیل و زندگی فرزندمان را تامین کنیم؛ اما اکنون هر ترم بین یک تا یکونیم میلیارد تومان هزینه دارد. یک معلم، کارمند یا بازنشسته چگونه ممکن است چنین مبلغی را پرداخت کند؟ برخی میگویند اینها برای گردش و تجربه به خارج رفتهاند، در حالی که این دانشجویان نیز نخبهاند؛ سیستم کنکور و سهمیهها مانع پیشرفتشان شده است. آنها توانستهاند در یک کشور دیگر و با زبان دوم، سختترین رشته تحصیلی را ادامه دهند و این خود نشاندهنده توان علمی و شخصی آنهاست.
او در پایان میگوید: ما مجموعهای از دوازده راهکار عملی را نیز به مجلس، وزارت بهداشت و شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کردهایم و امیدواریم این مسئله با نگاه حمایتی و واقعبینانه حل شود.
چندی پیش محمد رئیسزاده، رئیس سازمان نظام پزشکی، در گفت و گو با رکنا خطاب به خانوادهها هشدار جدی داده و تاکید کرده بود: به هیچ عنوان فرزندتان را برای پزشکشدن، داروساز یا دندانپزشکشدن به خارج از کشور نفرستید. به گفته او، مسیر بازگشت این افراد به کشور «بسیار سخت و دشوار» است و بسیاری از خانوادهها بدون اطلاع از واقعیتهای قانونی و آموزشی، وارد یک مسیر پرهزینه و بنبست میشوند.
رئیسزاده با اشاره به نوسانات شدید نرخ ارز گفت: خانوادهای هفت، هشت سال پیش با دلار ۳۰ هزار تومان فرزندش را به خارج فرستاده، حالا دلار ۱۱۵ هزار تومان شده؛ ادامه این مسیر برایشان غیرممکن است. سه، چهار سال هزینه کردهاند و حالا فکر میکنند حق دارند بچهشان برگردد داخل و ادامه تحصیل بدهد. اما نمیتواند، چون مسیر بازگشت در واقع دور زدن کنکور است.
علیرضا منادی، رئیس کمیسیون آموزش مجلس مهرماه امسال گفته بود: برای دانشجویان رشتههای پزشکی راهکاری فراهم شده است تا در صورت قبولی در آزمونهای ورودی بتوانند در داخل کشور ادامه تحصیل دهند. این برنامه با همکاری دانشگاهها و بیمارستانهای خصوصی امکانپذیر است و بخش قابل توجهی از دانشجویان خارج از کشور میتوانند به کشور بازگردند.
همچنین سیدمحمد مولوی، نایب رئیس کمیسیون آموزش مجلس نیز با اشاره به روند پیگیری مشکلات این دانشجویان اظهار کرد: در حالی که حدود ۵۰۰ دانشجوی ایرانی در دانشگاههای معتبر و مورد تأیید وزارت بهداشت در خارج از کشور خواهان بازگشت هستند، محدودیتهای انتقال، پیچیدگیهای آزمونهای معادلسازی، مشکلات اقتصادی ناشی از جهش نرخ ارز و تطبیق واحدهای درسی، آنان و خانوادههایشان را با چالشهای جدی روبهرو کرده است. با پیگیری نمایندگان مجلس، مصوبه محدودیت دو درصدی پذیرش در آزمون انتقال حذف شده و در گام بعدی، اصلاح نحوه محاسبه حدنصاب علمی در دستور کار قرار دارد اما افزایش نرخ ارز، شرایط این دانشجویان را بغرنج کرده است. افزایش نرخ ارز از ۱۵ هزار تومان در زمان اعزام به بیش از ۱۱۰ هزار تومان در شرایط فعلی، فشار سنگینی را بر خانوادهها تحمیل کرده است. این دانشجویان از نخبگان جمهوری اسلامی ایران هستند که با تحصیل در رشتههای علوم پزشکی قصد خدمت به هموطنان خود را دارند و باید تدبیری اندیشیده شود تا زمینه بازگشت آنان به کشور فراهم شود.
نایب رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی بیان کرد: این کمیسیون همراه با سایر کمیسیونها با قاطعیت در کنار این دانشجویان ایستاده و امیدوار است مشکلات آنان به طور کامل مرتفع شود.
