خبرگزاری مهر، گروه استانها: حجاب در جامعه امروز تنها به عنوان یک پوشش تعریف نمیشود، بلکه مفهومی هویتی و چندلایه است که در پیوندی عمیق با باورهای دینی، سنتهای فرهنگی و اراده فردی زنان معنا پیدا میکند. این موضوع در استان گیلان با پیشینه غنی فرهنگی و تنوع اجتماعی ابعاد گستردهتری به خود میگیرد. در سالهای اخیر تحولات فرهنگی، گسترش رسانهها و حضور پررنگ شبکههای اجتماعی سبب شده است که موضوع عفاف و حجاب، از یک امر فردی فراتر رفته و به عرصهای اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی تبدیل شود.
نقش رسانهها، به ویژه فضای مجازی، در شکل دهی به الگو های پوشش انکار ناپذیر است. بازنماییهای تصویری، تبلیغات گسترده، تولید محتوا توسط چهرههای اثرگذار و جریانهای ترویج سبک زندگی، نگاه نسل جوان را نسبت به پوشش تحت تأثیر قرار داده و گاه فاصلهای میان الگوهای بومی و ترند های غالب به وجود آورده است.
این تحولات، چالشهای فرهنگی جدیدی را پیشروی جامعه گیلان قرار میدهد؛ چالشهایی که تنها با رویکردهای گفتگو محور، تولید محتوای اصیل و تقویت سواد رسانهای قابل مدیریت است.
از سوی دیگر، امروز بسیاری از سبکهای پوششی نه محصول صرف انتخاب فردی، بلکه نتیجه بر هم کنش پیچیدهای میان بازار مد، سیاست گذاریهای فرهنگی، جریانهای اقتصادی و فضای مجازی هستند. صنعت پوشاک، تبلیغات برندها، معرفی ترندهای فصلی و رقابت اقتصادی شرکتها نقشی جدی در تغییر ذائقه پوششی نسل جوان ایفا میکنند.
این روند نشان میدهد که موضوع عفاف و حجاب، تنها در حوزه فرهنگ قابل بررسی نیست و باید آن را مسئلهای میان رشتهای در پیوند با اقتصاد، رسانه و سیاست دانست.
در چنین شرایطی، لزوم بازتعریف زیبایی، ارائه الگوهای بهروز و اصیل و همچنین تولید محتوای فرهنگی با کیفیت بیش از گذشته احساس میشود. گیلان با ظرفیتهای فرهنگی گسترده، پیشینه درخشان در حوزه هنر و نقشآفرینی زنان در عرصههای اجتماعی میتواند بستری مناسب برای ارائه الگوهای موفق پوشش باشد؛ الگوهایی که هم با ارزشهای دینی سازگار باشند و هم با نیازهای نسل امروز.
این گزارش تلاش دارد به بررسی وضعیت عفاف و حجاب در گیلان، نقش نهادهای فرهنگی، تأثیر رسانهها و ضرورت بازآفرینی الگوهای پوششی بومی در مواجهه با چالشهای جدید بپردازد.
زن از نظر انقلاب اسلامی تمدن ساز است
«مینا کرم بیجاری» فعال فرهنگی و اجتماعی استان گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت جایگاه زن در اسلام، اظهار کرد: زن از نظر انقلاب اسلامی تمدن ساز است و این نشان از جایگاه والای زنان در اسلام است
وی با بیان اینکه نقشآفرینی زن در مدیریت جامعه و پویایی اجتماع انکار ناپذیر است افزود: اهمیت و نقش آفرینی مؤثر جایگاه زنان در جامعه ما موجب شد تا دشمن آن را مورد هدف خود قرار داده تا با تمام توان خود زن جامعه ساز را از اثرگذاری قطعی اجتماعی دور نگاه دارد.
فعال فرهنگی و اجتماعی استان گیلان با تاکید بر رسالت ذاتی زن در اسلامی مبنی بر تربیت انسان مؤثر در نظام اسلامی افزود: نظام خانواده، یک نهاد اساسی و محوری در جامعه است و به عنوان هسته اولیه زیرساخت واحدهای بزرگ اجتماعی بشری به شمار میرود.
کرم بیجاری با بیان اینکه خانواده، به عنوان بنیادیترین نهاد اجتماعی، نقشی کلیدی در پایداری فرهنگی و اجتماعی جوامع ایفا میکند، افزود: عفاف و حجاب نه تنها مؤلفههایی هویتی در جوامع اسلامیاند، بلکه به عنوان ابزارهایی مؤثر در تنظیم روابط اجتماعی، تحکیم بنیانهای خانوادگی و تقویت اصول اخلاقی و حقوقی نقش آفرینی میکنند.
حجاب خواسته فطری بشر متمرکز بر اسرار است
«طاهره کار ایجاد» فعال فرهنگی حوزه زن و خانواده نیز در این باره در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه حجاب، علاوه بر بُعد دینی و فرهنگی، در راستای حفظ کرامت انسانی، تقویت امنیت اجتماعی و کاهش آسیبهای اخلاقی نیز مؤثر است، افزود: حجاب به عنوان یک خواسته فطری بشر متمرکز بر اسرار و رموز نظام خلقت است گفت: زیبایی، امنیت، رشد و تعالی انسانها ثمره وجودی عفاف و حجاب برای جامعه اسلامی مبتنی بر هویت زن مسلمان است.
فعال فرهنگی حوزه زن و خانواده با تاکید بر تعریف انقلاب اسلامی درباره زن مسلمان بر اساس الگوی سوم زن مسلمان افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران یکی از مسائلی که به شکلی جدی مورد بحث و توجه افکار عمومی ایران و جهان قرار گرفت موضوعِ «زن» بود و با نگاهی نو و تحولآفرین به این موضوع بر اساس هویت زن مسلمان پرداخت.
کار ایجاد با اشاره به اینکه نگاه انقلاب اسلامی به زن برگرفته از مبانی اسلامی است و پوشش زن مسلمان ایرانی جایگاه حقیقی زن را بر مبنای مهارتها و توانمندیها تعریف و تعبیر میکند، افزود: یکی از مهمترین سبکهای زندگی یک مسلمان، رعایت حجاب و عفاف در گفتار، رفتار، پوشش در راستای اثرگذاری قطعی اجتماعی است.
جایگاه زن از نگاه اسلام مبتنی بر خانواده
«بتول مهرگان» عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر نقش زن را زیربنایی در مهندسی اخلاقی جامعه عنوان کرد و افزود: زن در مسیر تمدن سازی نوین اسلامی و در فرهنگسازی و حفظ ارزشهای دینی ملی و اجتماعی پیشتاز است.
وی با بیان اینکه در نگاه اسلام جایگاه زن مبتنی بر جایگاه متعالی خانواده تعریف و تبیین شده است، افزود: در الگوی سوم زن مسلمان از نگاه انقلاب اسلامی و زن مسلمان میتواند هم مدیر خانواده و نقش پرورش نسل مقاوم را داشته باشد و هم با کنشگری علمی، فرهنگی و اجتماعی اثرگذاری قطعی خود در جامعه را ثبت و حقیقت جایگاه زن در اسلام و انقلاب اسلامی را بازنمایی کند.
فعال فرهنگی و پژوهشگر حوزه زن و خانواده زنان را کنشگران تمدنساز عنوان کرد و افزود: ارتقای سواد رسانهای، خودآگاهی دینی و ملی به نسل جوان توسط اصحاب رسانه و نظام آموزشی از ضروریاتی است که باید به آن توجه ویژه نمود.
حجاب تکریم زن و ایجاد حریم برای اوست
«مهتاب رهنما» مسئول مرکز فرهنگی خانواده سپاه قدس گیلان نیز با بیان اینکه حجاب برای بانوان به معنای حفظ و عصمت است، اظهار کرد: حجاب تکریم زن و ایجاد حریم برای اوست و اینگونه بنیان خانواده محکم و ایستا خواهد بود.
وی با بیان اینکه زن در نگاه غربی ابزاری برای التذاذ و بهرهمندی دیگران تلقی میشود، گفت: در نگاه غربی، بی حجابی در راستای نوازش چشم مرد و برای بهرهوری نامشروع از اوست و اینگونه بر این ظلم آشکار علیه زنان در لوای نام «آزادی» سرپوش گذاشته میشود.
مسئول مرکز فرهنگی خانواده سپاه قدس گیلان با بیان اینکه پوشش اسلامی ایرانی منجر به ایجاد فرصت و بستری برای بروز و ظهور توانمندیها و استعدادهای فردی و اجتماعی زنان میشود، افزود: با حجاب اسلامی ایرانی به بانوان فرصت داده میشود تا نیروها و استعدادهای برجسته و عظیمی که در درون هر انسانی به ودیعه نهاده شده در سطوح مختلف بروز و ظهور پیدا کند و اینگونه احترام بانوان لحاظ میگردد.
انتخابی آگاهانه برای حفظ کرامت انسانی
«حدیث نوربخش» پژوهشگر حوزه زن و خانواده نیز در این باره با اشاره به اهمیت عفاف و حجاب در نگاه اسلامی اظهار کرد: زن مسلمان ایرانی برمبنای مؤلفههای ملی و دینی با پوشش و رعایت عفاف، مانع نگاه جنسی نسبت به خود در جامعه شده و مسیر متعالی و امید بخش اجتماعی را تجربه خواهد نمود.
پژوهشگر حوزه زن و خانواده با بیان اینکه زن مسلمان ایرانی مبتنی بر هویت ملی و دینی متمرکز بر سبک زندگی اسلامی ایرانی مدافع ارزشها، آرمانها و فرهنگ برجای مانده از زنان و مادران نسل گذشته و پیوند دهنده این فرهنگ به نسل آینده است، افزود: یکی از فلسفههای حقیقی وجوب حجاب، حفظ آرامش زن و عمق و معنا بخشیدن به امنیت اجتماعی بوده و ارزش و کرامت حقیقی زن را متمرکز میشود.
نوربخش حجاب را انتخابی آگاهانه برای حفظ کرامت انسانی عنوان کرد و افزود: حجاب به ایجاد و تقویت انگیزه جهت فعالیت هدفدار زن کمک کرده و اثبات قدرت فرهنگی زن در جامعه اسلامی است.
وی با تاکید بر اثرگذاری رسانهها در نهادینه کردن فرهنگ عفاف و حجاب گفت: رسانههای جمعی میتوانند از طریق اطلاع رسانی و آموزشهای سازنده، ترویج مدلها و الگوهای مناسب پوشش، ارزش نهادن به مسئله حجاب، جریان سازی افکار عمومی، فرهنگ اصیل عفاف و حجاب را ترویج و تبیین کنند.
این فعال فرهنگی و رسانهای با تاکید بر ضرورت جامعه پذیری و فرهنگ پذیری، در گسترش فرهنگ حجاب و عفاف زنان افزود: تاکید رسانه بر پوششهای بومی محلی و معرفی آن به نسل جوان حائز اهمیت است از این رو باید گفت که، لباسهای محلی فرهنگهای مختلف از جمله لباس محلی گیلانی از جذاب ترین و زیباترین جاذبههای فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این خطه به شمار رفته و نماد وقار، عفاف و پوشش بانوی مسلمان ایرانی است.
