عصر ایران/ سواد زندگی؛ مریم طرزی- بی شک همه ما آن لحظاتی را تجربه کردهایم که حوصله خودمان و دیگری را نداریم، لحظاتی که زندگی طاقتفرسا می شود و سخت می گذرد. به چشم مان نه چیزی جالب می آید و نه ارزش انجام دادن دارد و نه اصولاً از چیزی لذت می بریم. این احساس، که میتواند چیزی بیش از یک حال و هوای زودگذر باشد، میتواند نشانهای از بیلذتی باشد.
درک و شناخت بیشتر بیلذتی یا anhedonia میتواند در نحوه برخورد شما با آن تفاوت ایجاد کند. با اطلاعات و استراتژیهای مناسب، ممکن است انگیزه بیشتری برای انجام لیست کارهایتان و شروع به لذت بردن از زندگی داشته باشید.
ممکن است کلمه انهدونیا (بیلذتی) پیچیده به نظر برسد، اما در واقع مفهوم سادهای است: زمانی است که علاقه خود را به چیزهایی که معمولاً شما را خوشحال میکنند، از دست میدهید. تصور کنید سرگرمی یا فعالیت مورد علاقهتان دیگر شادی را برای شما به ارمغان نمیآورد - این انهدونیا است.
این احساس میتواند به شما هجوم بیاورد، روزها را بیرنگ جلوه دهد و فعالیتهایی که قبلاً سرگرمکننده بودند، بیهیجان به نظر برسند.
مهم است بدانید که بیلذتی اغلب نشانه یک مشکل بزرگتر است. مانند علامت هشدار دهنده ای که خبر از رخ دادن اتفاق دیگری می دهد. رخدادهایی مانند:
استرس: وقتی استرس دارید، همه چیز میتواند طاقتفرسا به نظر برسد، حتی چیزهایی که قبلاً از آنها لذت میبردید.
اضطراب: نگرانی مداوم میتواند غلبه کند و جای کمی برای لذت باقی بگذارد.
اختلالات سلامت روان: انهدونیا یک تجربه رایج است، به ویژه در افراد مبتلا به افسردگی.
اما، چرا این اتفاق میافتد؟ به طور معمول، مغز ما روش خاصی برای واکنش به چیزهایی که از آنها لذت میبریم، دارد. وقتی کاری سرگرمکننده انجام میدهیم، مغز ما مواد شیمیایی آزاد میکند که باعث میشود احساس خوبی داشته باشیم.
در انهدونیا، یا بیلذتی این فرآیند آنطور که باید کار نمیکند. مغز این مواد شیمیاییِ حس خوب را به شیوهی معمول آزاد نمیکند، بنابراین بسیاری از چیزها کمتر لذتبخش به نظر میرسند.
دانستن اینکه این فقط کمبود تلاش یا علاقه نیست، بلکه یک تغییر واقعی در نحوهی واکنش مغز ما به لذت است، میتواند تسکیندهنده باشد.
اگر این را تجربه میکنید، تقصیر شما نیست - این فقط نشانهای است که ممکن است به حمایت یا مراقبت بیشتری نیاز داشته باشید.
آگاهی از نشانههای بیلذتی میتواند گامی کلیدی در جهت رمزگشایی احساسات شما و یافتن راههایی برای پرداختن به آنها باشد.
این نشانهها میتوانند نامحسوس باشند و همیشه به این معنی نیستند که شما بیلذتی دارید. اما اگر متوجه تغییراتی در خود و احساساتتان میشوید، ارزش دارد که به آنها توجه کنید. تشخیص این نشانهها به معنای برچسب زدن به خودتان نیست، بلکه به معنای مراقبت از سلامت شماست.
1. تحریکپذیری: ممکن است متوجه شوید که راحتتر از حد معمول آزرده میشوید. چیزهایی که قبلاً شما را آزار نمیدادند، ممکن است شروع به آزاردهنده شدن کنند.
۲. تغییرات در الگوهای خواب: ممکن است خواب شما نامنظم باشد. شاید بیشتر از گذشته میخوابید، یا شاید به سختی میتوانید به اندازه کافی بخوابید.
۳. از دست دادن علاقه به سرگرمیها: فعالیتها یا سرگرمیهایی که قبلاً شما را هیجانزده میکردند، دیگر جذاب به نظر نمیرسند. تقریباً به نظر میرسد که شادیای که قبلاً به همراه داشتند، از بین رفته است و شما نمیدانید چرا.
۴. تغییر در اشتها: تغییرات اشتها میتواند به هر دو صورت باشد. ممکن است متوجه شوید که بیشتر یا کمتر از حد معمول غذا میخورید.
۵. خلق و خوی پایین مداوم: داشتن فراز و نشیب طبیعی است، اما با فقدان لذت، ممکن است احساس خلق و خوی پایین مداومی داشته باشید که به نظر نمیرسد از بین برود.
۶. کنارهگیری اجتماعی: کنارهگیری از دوستان و خانواده میتواند نشانه دیگری از فقدان لذت باشد. ممکن است متوجه شوید که از اجتماعات اجتماعی اجتناب میکنید یا نمیخواهید مانند گذشته با افرادی که قبلاً وقت میگذراندید، وقت بگذرانید.
وقتی به دلیل بیلذتی احساس گیر افتادن و بیانگیزگی میکنید، اقدام کردن میتواند سخت به نظر برسد. اما گامهای ساده و عملی وجود دارد که میتوانید برای شروع احساس بهتر بردارید.
هر یک از این نکات بر افزایش جنبههای سلامت روانی و عاطفی شما، که اجزای کلیدی انگیزه هستند، تمرکز دارد.
مدیتیشن میتواند به کاهش استرس و اضطراب، که موانع رایج انگیزه هستند، کمک کند. با آرام کردن ذهن، مدیتیشن میتواند به شما در دستیابی به دیدگاه، تمرکز بهتر و رویکرد به وظایف با ذهنیتی متمرکزتر و با انگیزهتر کمک کند.
دفتر خاطرات راهی برای ابراز افکار و احساسات فراهم میکند. میتواند به شما در پردازش احساسات، کسب وضوح و تعیین اهداف کمک کند. نوشتن افکار روی کاغذ باعث میشود که افکارتان واضحتر به ذهنتان خطور کنند.
نوشتن یک رویکرد متمرکزتر و مستقل نسبت به وظایف خود، در نتیجه افزایش انگیزه.
شنیدن داستان کسانی که بر چالشها غلبه کردهاند و به اهداف خود رسیدهاند، میتواند انگیزهبخش باشد. این میتواند چشمانداز، الهام و ایدههایی در مورد چگونگی نزدیک شدن به چالشها و اهداف شما ارائه دهد.
بیایید با آن روبرو شویم - گاهی اوقات به دلیل اینکه گزینهها خیلی جذاب نیستند، احساس بیانگیزگی میکنید.
با امتحان کردن یک سرگرمی جدید یا یادگیری یک مهارت جدید، با این احساس مقابله کنید. یادگیری چیز جدید میتواند هیجانانگیز و نشاطآور باشد. مغز شما را تحریک میکند، حس موفقیت را به شما میدهد و میتواند علاقه و انگیزه شما را در سایر زمینههای زندگیتان تجدید کند.
با دستیابی به اهداف کوچک، حس موفقیت به شما دست میدهد. احساس موفقیت میتواند شما را برای رسیدن به اهداف بزرگتر ترغیب کند و چرخه مثبتی از موفقیت و انگیزه ایجاد کند.
یک روال، ساختار ایجاد میکند و روز شما را قابل پیشبینیتر و کمتر طاقتفرسا میکند. وقتی برنامه مشخصی دارید، میتواند به شما کمک کند تا احساس کنترل بیشتری داشته باشید و انگیزه بیشتری برای انجام وظایف روزانه داشته باشید.
تمرکز بر جنبههای مثبت زندگی میتواند طرز فکر شما را به سمت خوشبینی بیشتر تغییر دهد. تشخیص و قدردانی از داشتههایتان میتواند خلق و خو و انگیزه شما را تقویت کند و انجام کارها را با اشتیاق آسانتر کند.
ورزش مواد شیمیایی را در مغز شما آزاد میکند که به عنوان بهبود دهندههای طبیعی خلق و خو عمل میکنند. فعالیت بدنی منظم میتواند سطح انرژی و خلق و خوی کلی شما را بهبود بخشد و احساس انگیزه را آسانتر کند. اگر ایجاد انگیزه برای ورزش برایتان سخت است، اشکالی ندارد که آن را آهسته و با ملایمت انجام دهید.
موسیقی میتواند به تغییر خلق و خوی شما کمک کند. گوش دادن به موسیقی نشاطآور میتواند به شما انرژی دهد و محیطی مساعد برای انگیزه و بهرهوری ایجاد کند. سعی کنید با پخش موسیقی مورد علاقه خود در پسزمینه، خانه را تمیز کنید یا لباسهایتان را بشویید. این کار یک کار خستهکننده را بسیار سرگرمکنندهتر میکند!
تعاملات اجتماعی میتواند حمایت عاطفی و دیدگاه متفاوتی از زندگی را فراهم کند. صحبت با عزیزان میتواند روحیه شما را بالا ببرد، دیدگاههای جدیدی ارائه دهد و از طریق تجربیات مشترک و تشویق، انگیزه شما را دوباره زنده کند.
اگر وقت خود را با افرادی میگذرانید که آنها نیز بیانگیزه هستند، احتمالاً نمیتوانید به یکدیگر کمک کنید تا از این وضعیت خارج شوند. بودن در کنار افراد با انگیزه و حامی میتواند روحیه شما را تقویت کند. تشویق و دیدگاه آنها میتواند به شما الهام بخشد و انگیزه خودتان را دوباره زنده کند.
مراقبت از سلامت جسمی و روانی، سلامت کلی شما را بهبود میبخشد. وقتی احساس سلامتی و استراحت میکنید، احتمال بیشتری دارد که انرژی و طرز فکر لازم برای احساس انگیزه را داشته باشید.
محدود کردن استفاده از رسانههای اجتماعی میتواند احساس ناکافی بودن یا مقایسه را که میتواند انگیزه را از بین ببرد، کاهش دهد. تمرکز روی اهداف و دستاوردهای خود، به دور از حواسپرتیهای رسانههای اجتماعی، میتواند به شما کمک کند تا حس پیشرفت و انگیزه شخصی خود را بازیابی کنید.
نگاه به گذشته و آنچه که قبلاً به دست آوردهاید میتواند یک انگیزه قدرتمند باشد. این کار تواناییهای شما را به شما یادآوری میکند و میتواند انگیزه شما را برای دستیابی به دستاوردهای بیشتر برانگیزد.
وقتی همه چیز طاقتفرسا به نظر میرسد، به خودتان اجازه مکث بدهید. یک استراحت کوتاه گاهی اوقات میتواند ذهن شما را تازه کند و دیدگاه جدیدی به شما بدهد. استراحت کردن به ذهن شما اجازه میدهد استراحت کند و دوباره تنظیم شود، که میتواند از فرسودگی شغلی جلوگیری کند.
با مدیتیشن «مکث برای نفس کشیدن» به مدت ۶۰ ثانیه استراحت کنید.
طبیعت اثر آرامشبخشی دارد و میتواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد. بودن در فضای باز و تجربه دنیای طبیعی میتواند حس آرامش و تجدید قوا را فراهم کند و انگیزه شما را هنگام بازگشت به کارهایتان افزایش دهد.
اگر انجام کارها به تنهایی برایتان خیلی سخت است، اشکالی ندارد که درخواست کمک کنید. گاهی اوقات، کمبود انگیزه میتواند به دلیل مشکلات اساسی مانند افسردگی یا اضطراب باشد. یک درمانگر یا مشاور میتواند حمایت و راهنمایی ارائه دهد که منجر به بهبود سلامت روان و بازیابی انگیزه میشود.
کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@
