همشهری آنلاین - محمد سرابی: اکنون در شروع فصل بارش برف، ریزش کوه و سقوط بهمن هستیم و به فاصله یکی دو هفته، از بحران کمبود آب به بحران شدت بارندگی رسیدهایم. مسئولان به رانندگان هشدار میدهند که زنجیر چرخ همراه داشته باشند و از جادههای برفگرفته و یخزده عبور نکنند. پلیس راه هم جادههای خطرناک را میبندد اما جاده زیاد بسته نمیماند، زیرا در همان نقطه نیروهای راهداری مشغول کار هستند. سازمان راهداری و حملونقل جادهای یک سازمان دولتی زیرمجموعه وزارت راه و شهرسازی و متولی نگهداری از جادههاست. به بهانه هفته حملونقل با این سازمان تماس گرفتیم و سرپرست دفتر امور عملیات، بخشی از فعالیتهای راهداری را برای همشهری شرح داد.
هر سال ۱۰ راهدار کشته میشوند
هرسال تعدادی از راهداران بر اثر حوادثی مانند تصادف با خودروها یا یخزدگی، جان خود را از دست میدهند. حبیب جمشیدی، سرپرست دفتر امور عملیات راهداری، ماشینآلات و مدیریت بحران در اینباره به همشهری میگوید: «سالانه حدود ۱۰راهدار فوت میکنند و بین ۲۰ تا ۳۰نفر هم آسیب جدی میبینند. همکارانی داریم که در حادثه دست و پای خود را از دست دادهاند. بیشتر حوادث در گردنهها و در فصل سرد رخ میدهد. وقتی بحران برف پیش بیاید نه فقط نیروهای عملیاتی بلکه مدیران هم در محل حضور دارند.» او درباره سختترین محورهای عملیاتی بیان میکند: «جادههای کوهستانی در مازندران، آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، لرستان، کرمانشاه، زنجان، همدان و... برفگیر هستند و باید همیشه مراقبت شوند.»
راهدارخانه هیچ وقت خالی نیست
زمستانها در برخی گردنههای کوهستانی، مدتها دمای هوا سردتر از منفی ۱۰درجه باقی میماند. خطر یخزدگی و در نتیجه احتمال تصادف خودروها یا پرتشدن آنها به دره همیشگی است، برای همین راهدارخانه هیچ وقت نباید خالی بماند. سازماندهی راهدارها به این شکل است که در اول و آخر ساعت کاری، تعدادی از نیروها به راهدارخانه میروند و تعدادی به خانه برمیگردند اما تعداد نیروهای درون راهدارخانه باید ثابت بماند. جمشیدی میگوید: «نفرات ما محدود است و نمیتوان آنها را به شیفتهای اداری ۸ساعته یا آنطور که در برخی سازمانها مرسوم است، ۴۸ساعته ۲۴ساعته تقسیمبندی کرد. برای همین هر حوزه برای حضور دائمی نیروهایش برنامهریزی میکند.»
۷۲ کار متفاوت
راهدارها ۲فصل کاری دارند: سرما و گرما. زمانی که سرما شدت میگیرد باید مراقب بستهنشدن راهها باشند، برف را از سطح جاده پاک کنند، ماسه بریزند و جلوی حرکت و تخریب سیل را بگیرند. زمانی که گرما شروع شود، باید آسفالت را ترمیم و پلها بازسازی و حاشیه راهها را ایمنسازی کنند. در فصل گرما نیوجرسیهای میانه جاده مرمت و جابهجا میشوند، فضای زیر پلها لایروبی میشود، علائم و تابلوها شسته و ترمیم میشوند، ترکها و دیوارههای سستشده با بتنریزی مستحکم میشوند و... تا جایی که فهرست اقدامات فصل گرم به ۷۲مورد میرسد. رانندگان معمولا کارکنان راهداری را که در کنار جاده مشغول کار هستند، میبینند درحالیکه نیروهای عملیاتی چندبرابر این تعداد است و در بخشهای پشتیبانی و تامین ماشینآلات فعالیت میکنند.
۲هزار پایگاه راهداری
۱۲ هزار نفر: عوامل انسانی راهداری کل کشور
۱۹۰۰ راهدارخانه: پایگاههای بینراهی در جادهها
۴۵۰ مرکز: بهعنوان راهدارخانهها و مراکز شهری
آمادهباش در شرایط اضطراری
فعالیت راهدارخانهها به ۳دسته تقسیم میشود: روزانه، دورهای و اضطراری. فعالیت روزانه شامل پرکردن چالههای کوچک و صافکردن تابلوهای جاده است. فعالیت دورهای در زمانهای مشخص انجام میشود مانند بازدید از پلها و تونلها. کاری که در فصل سرد انجام میشود، یعنی برفروبی و شنپاشی جادهها در گروه فعالیتهای اضطراری قرار دارد تا ترافیک جادهای روان بماند. وقوع سیل و زلزله هم در گروه فعالیتهای اضطراری قرار میگیرد و باعث اعلام آمادهباش به راهدارخانهها میشود.
