به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، آیین پایانی یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران و دومین «شب نمایشنامهنویس» جمعه شب پنجم دی ۱۴۰۴ با حضور رضا مردانی مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا گیلوری مدیرعامل خانه تئاتر، سعید اسدی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی، اسماعیل خلج، بهزاد فراهانی، ایرج راد، رضا بابک، عباس جهانگیریان، مجید قناد، بهرام ابراهیمی، شهرام زرگر، داوود کیانیان، رحیم رشیدیتبار دبیر یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران، داوران این رویداد و جمعی از هنرمندان با اجرای فرشید قلیپور در سالن استاد شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
در ابتدای این آیین، کلیپی از فعالیتهای کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانه تئاتر پخش شد.
سپس فرشید قلیپور مجری و عضو هیات مدیره کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانه تئاتر ضمن گرامیداشت زادروز بهرام بیضایی و سالگرد درگذشت اکبر رادی گفت: آیین پایانی یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران همزمان با روز ملی نمایشنامهنویس برگزار میشود.
وی گفت: این رویداد یکی از مهمترین اقدامات کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانه تئاتر است و امسال یازدهمین دوره آن پس از چند سال وقفه به سرانجام رسید. امسال بخشهای عروسکی، کودکان و نوجوان و آکادمی به جشنواره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران اضافه شد و امیدواریم این روند ادامه داشته باشد. تلاش میکنیم این رویداد گسترش پیدا کند و در همه بخشها برگزار شود.
قلیپور افزود: امسال دومین «شب نمایشنامهنویس» را هم گرامی میداریم که از سال گذشته با گرامیداشت یاد بهرام بیضایی و اکبر رادی آغاز شده است.
ایجاد بانک نمایشنامه
در ادامه آرام محضری رییس هیات مدیره کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانه تئاتر اظهار داشت: اعضای این کانون در یک سال گذشته، علاوه بر کار صنفی، در صحنههای تئاتر هم حضور داشتند و آثارشان به روی صحنه رفته است.
محضری گفت: هدف اصلی گردهمایی اعضای کانون، کنار هم بودن، پشتیبانی از یکدیگر و تقویت همکاریهاست، براساس این گردهماییها قرار است بانک نمایشنامه را با همکاری هیات مدیره خانه تئاتر راهاندازی کنیم و به زودی شاهد ثبت حقوقی نمایشنامهها باشیم.
نمایشنامهنویسی ایران، زنده و در حال گسترش است
رحیم رشیدیتبار دبیر یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران نیز با بیان گزارشی از روند برگزاری این رویداد اظهارداشت: پس از اعلام فراخوان یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی، با وقوع جنگ، فراخوان و اخبار مهمترین و موثرترین رویداد نمایشنامهنویسی ایران در لابهلای اخبار جنگ، آتش سوزی و موشک باران سیاستمداران و طرف جنگ گم شد.
وی گفت: تا چند ماه همه چیز غیرعادی بود، نگران شده بودیم آیا در این شرایط بحرانی کسی به برگزاری یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران فکر میکند؟ و ما شگفتزده شدیم نمایشنامهنویسان و مترجمان نمایشنامه، آثارشان را برای دبیرخانه رویداد ارسال میکردند و این دلگرمکننده بود. ما دلگرم بودیم به اینکه آنان به کلمه، باور و اعتماد داشتند.
رشیدیتبار افزود: آثار رسیده بیش از حد انتظار بود و نمایشنامهها گسترهای از دغدغههای فردی و مسائل اجتماعی را دربر گرفته بود و نشان میداد که نمایشنامهنویسی ایران، زنده، پویا و در حال گسترش و پرواز به سوی افقهای تازه است.
دبیر یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران بیان کرد: گروههای داوری این دوره در بخشهای مختلف با دقت و وسواسی مثالزدنی و احترام به تنوع نگاهها کوشیدند تا انتخابهایی در شأن این رویداد داشته باشند. براین اساس، هر انتخاب تنها بخشی از حقیقت را بازتاب میدهد.
وی اظهارداشت: تلاش برگزارکنندگان رویداد بر این بود که عدالت و شفافیت، معیارهای حرفهای این مسیر باشند، به مترجمان نمایشنامه و نمایشنامهنویسان شرکتکننده، چه آنان که نامشان در فهرست برگزیدگان آمده، چه آنان که آثارشان در این دوره بررسی شده و نامشان در لیست نهایی آمده، درود میفرستم، هر اثر ارسال شده به این رویداد بخشی از پیکره ادبیات نمایشی امروز ایران است.
رشیدیتبار گفت: امیدوارم که انتخابهای این دوره انگیزهای برای خلق آثار تازهتر، جسورانهتر و ریشهدارتر باشد؛ آثاری که آینده ادبیات نمایشی ایران را روشنتر کند.
اضافه شدن بخش آکادمی نمایشنامهنویسان
سیدحسن حسینی دبیر اجرایی بخش آکادمی نمایشنامهنویسان نیز در ادامه این آیین درباره اضافه شدن این بخش در یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران اظهارداشت: در آیین اختتامیه جشن ادبیات نمایشی، بخش آکادمی نمایشنامهنویسان به عنوان یک مدل نوپا و آکادمیک معرفی شد تا داوری و مشارکت صنفی را با خرد جمعی، استقلال رأی و شفافیت ساختار، محور ارزیابی آثار پیاده کند.
وی گفت: در این دوره، ۴۵ داور از اعضای کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانه تئاتر ایران به صورت داوطلبانه مسئول بررسی ۷۷ اثر نمایشی بودند.
حسینی افزود: تمامی آثار پیش از داوری کدگذاری شدند تا هویت نویسندگان از داوران پنهان بماند و هویت داوران تا پایان فرایند برای دیگران و شرکتکنندگان مشخص نبود. داوران تنها براساس تحلیل مستقل خود نظر کارشناسیشان را ثبت کردند؛ این ویژگی نقطه عطفی در داوری نمایشنامهنویسی محسوب میشود.
دبیر اجرایی بخش آکادمی نمایشنامهنویسان بیان کرد: این مسیر تازه خالی از کاستی نیست و نیازمند بازبینی و بهبود است؛ با این وجود میتواند الگویی صنفی مبتنی بر دانش، مسئولیتپذیری و مشارکت جمعی باشد که در آینده پختهتر شده و به یکی از ارکان کانون تبدیل گردد.
حسینی اظهارداشت: تجربه نشان میدهد که کانون میتواند به چنین الگوهایی افتخار کند و آنها را به عنوان سرمایه ارزشمند برای آینده حفظ کند، از هیات مدیره کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانه تئاتر ایران، دبیر رویداد و ۴۵ داور بخش آکادمی که با حوصله و تعهد آثار را مطالعه و داوری کردند. قدردانی میکنم.
معرفی برگزیدگان
بخش نمایشنامههای کودک و نوجوان
شهرام کرمی، مجتبی مهدی و جعفر مهیاری داوران این بخش بودند. در این بخش از راحله شمسآبادی برای نمایشنامه «افسانه گلهای آبی» تقدیر شد و تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به سجاد طهماسبی برای نمایشنامه «پینوکیو پدر میشود» اهدا شد.
تقدیر ویژه؛ انجمن تئاتر کودک ونوجوان در این بخش از داوود کیانیان نمایشنامهنویس، کارگردان، پژوهشگر تئاتر، مدرس تئاتر کودک و نوجوان به پاس سالها تلاش در خلق آثار برای کودکان و نوجوانان و جدیت در آموزش برای این گونه تئاتر تجلیل کرد و تندیس و لوح افتخار به این هنرمند پیشکسوت اهدا شد.
کیانیان نیز پس از تجلیل گفت: بسیار سپاسگزارم. خیلی خوشحالم که امسال بخش کودک و نوجوان جدی گرفته شد و به این جشنواره اضافه شد. بسیار جای خوشحالی دارد، از هیات داوران هم بسیار سپاسگزارم که با انتخابشان به نوعی و تقدیری که محبت کردند، برای من این احساس را پیش آورد که هنوز کودک درونم زنده است و نمرده است.
بخش نمایشنامههای تئاتر عروسکی
مرتضی مشکات، امیر سلطان احمدی و طلیعه طریقی داوران این بخش بودند. در این بخش از امین رضا ملکمحمودی برای نمایشنامه «عملیات نیموجبیها» و پویا پورحسینلو برای نمایشنامه «خانه من زرد است، خزان میریزد» تقدیر شد.
همچنین در بخش نمایشنامههای تئاتر عروسکی، توسط انجمن نمایشگران عروسکی، تندیس و دیپلم افتخار به شیلان صلاح برای نمایشنامه «لیلی و لباس لولالا» اهدا شد. روزبه حسینی هم برای نمایشنامه «همچون واپسین نفس برهای معصوم» تندیس و دیپلم افتخار جشنواره را دریافت کرد.
نمایشنامههای ترجمهشده منتشرشده
مجید مصطفوی، آبتین گلکار و شهرزاد سلحشور داوران این بخش بودند، در این بخش از ایلناز حقوقی برای نمایشنامه «ارکیده در قیامت» و حمید دشتی برای نمایشنامه «پیچفورک دیزنی» تقدیر شد و تندیس جشنواره به مقداد جاویدسباقیان برای نمایشنامه «اورستس» اهدا شد که او جایزه خود را به دانشجویان ادبیات نمایشی دامغان تقدیم کرد.
نمایشنامههای تالیفی چاپ شده
کامران شهلایی، مهدی میرباقری و هاله مشتاقینیا داوران این بخش بودند، در این بخش از محمدرضا آریانفر برای نمایشنامه «چند گزارش متغیر از دوسیه چند قتل ثابت»، غلامحسین دولتآبادی برای نمایشنامه «پلاک ۳۶» و مهدی اکبری برای نمایشنامه «به خاموشی خواهم رفت» (به خاطر اولین نمایشنامهای که از او منتشر شده است) تقدیر شد.
تندیس و دیپلم افتخار جشنواره به رضا بهکام برای نمایشنامه «پاریس بیمادر» اهدا شد.
نمایشنامههای تالیفی نوجوان؛ در این بخش از وحید کیارسی تقدیر شد و تندیس و دیپلم افتخار به سعید محسنی برای نمایشنامه «پرتقالفروش پیدا شد» اهدا شد.
نمایشنامههای اجرا شده در سال ۱۴۰۳
امین بهروزی، علی عابدی و نوشین تبریزی داوران این بخش بودند، در این بخش از منصور کامکار برای نمایشنامه «مستبدلیشاه» و کامران شهلایی برای نمایشنامه «فالش» تقدیر شد و تندیس و لوح افتخار جشنواره به کهبد تاراج برای نمایشنامه «غلامرضا لبخندی» اهدا شد. وی پس از دریافت جایزه گفت: نوشتن را از «روزنه آبی» آقای رادی آموختم.
بخش آکادمی نمایشنامهنویسان
۴۵ داور، داوری این بخش را برعهده داشتند. در این بخش از فربد عقیدهمند الهی برای نمایشنامه «لوتوس»، محمدرضا کوهستانی برای نمایشنامه «در همسایگی تزارها» و مهدی همتی برای نمایشنامه «سیاهوشان» تقدیر شد.
تندیس و دیپلم افتخار بخش آکادمی نمایشنامهنویسان به میلاد حسینی برای نمایشنامه «خاندان سورن» اهدا شد.
حسینی گفت: با توجه به شیوه داوری آثار و اهمیت جایزه، این جایزه را به تک تک اعضای کانون نمایشنامهنویسان خانه تئاتر اهدا میکنم.
اهدای تندیس به شهرام زرگر
همچنین در بخش دیگری از این آیین کلیپی برای معرفی شهرام زرگر مترجم، نویسنده، مدرس، بازیگر پخش شد. سپس بهروز محمودی بختیاری عضو هیات علمی دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران و از دوستان شهرام زرگر طی سخنانی اظهارداشت: سپاسگزارم که به احترام تئاتر در این آیین حضور دارید، ۲۰ سال از دوستی من با آقای زرگر میگذرد و در این مدت از دوستی با او لذت بردم و کوچکترین غباری در دوستی ما وجود ندارد. نه همکلاس، نه همکار و نه شاگرد زرگر بودم اما از معاشرت و خواندن نوشتههایش لذت بردم و مثل یک شاگرد از او آموختم. زرگر هنرمندی نازنین و مترجمی بسیار خوب است و خوشحالم که امشب از او تجلیل میشود.
سپس با حضور بهروز محمودی بختیاری، اصغر نوری و شاهد الفت تندیس افتخاری دومین «شب نمایشنامهنویس» کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانه تئاتر ایران به پاس استقامت، پایداری و تداوم تلاش برای خلق آثار مانا در ادبیات نمایشی ایران و ایجاد آشنایی و معرفت میان تئاتریهای ایراننویسان برتر جهان، به شهرام زرگر اهدا شد.
شهرام زرگر نیز پس از دریافت تندیس پس از تجلیل خود اظهارداشت: از تمام کسانی که مرا برای تجلیل شایسته دانستند، تشکر میکنم. دست تکتک عزیزان را میبوسم و بابت این تجلیل سپاسگزارم.
مجید قناد نایب رئیس هیات مدیره خانه تئاتر نیز در این آیین با قدردانی از برگزارکنندگان اظهارداشت: برگزاری این جشن شاید چند ساعت طول کشید اما برای دستاندرکاران چندین ماه زمان برده است. این مکان برای جشن کوچک بود اما در طول روزهای آینده شاهد خبرهای خوب از کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانه تئاتر خواهید بود.
وی گفت: ما که برای کودکان کار میکنیم خیلی قدر این جشنها را میدانیم چون بزرگانمان را قدر میگذاریم. یادمان باشد این روزها دلتنگی در کشورمان زیاد است و تلاش همه بر این است که با رفتن به روی صحنه دلتنگیها را کم کنند. امیدوارم روزی تعداد سالنها افزایش پیدا کند که پنج گروه در مدت زمان کمی پس از یکدیگر روی صحنه نروند و استرس و رنج گروهها به روی صحنه کاهش پیدا کند و چنین مشکلاتی برای تئاتر زودتر حل شود.
پخش کلیپهایی از چگونگی داوری آثار و اجرای قطعات موسیقی با نوازندگی پیانو سعید ذهنی از دیگر بخشهای این آیین بود.
کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانه تئاتر ایران با هدف حمایت از تولید متون نمایشی ایرانی، تقدیر از تلاش مترجمان حوزه ادبیات نمایشی ایران و تاکید بر اهمیت اجرای آثار تالیفی نمایشنامهنویسان ایرانی؛ یازدهمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران را دی ماه امسال به مناسبت روز نمایشنامهنویس برگزار کرد. فراخوان این رویداد خردادماه امسال منتشر شد.
این رویداد بر خلاف دورههای پیشین در پنج بخش؛ داوری نمایشنامههای تالیفی به زبان فارسی که در سال ۱۴۰۳ به روی صحنه رفتهاند، داوری نمایشنامههای تالیفی و ترجمهشده به زبان فارسی که در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ به چاپ رسیدهاند، داوری نمایشنامههای تالیفی اعضای کانون نمایشنامهنویسان و مترجمان خانهتئاتر، داوری نمایشنامههای تالیفی تئاتر کودک و نوجوان (با همکاری انجمن تئاتر کودک و نوجوان خانهتئاتر)، داوری نمایشنامههای تالیفی تئاتر عروسکی (با همکاری انجمن نمایشگران تئاتر عروسکی)، برگزار شد.
