محسن غفاری خبرگزاری خبرآنلاین استان چهارمحال وبختیاری ؛ در اقتصاد امروز، دیگر «داشتن محصول خوب» مزیت رقابتی محسوب نمیشود؛ آنچه ارزش میآفریند، برند است. برندی که اعتماد میسازد، روایت خلق میکند و امکان حضور در بازارهای ملی و جهانی را فراهم میآورد. با این حال، چهارمحال و بختیاری با وجود ظرفیتهای طبیعی، انسانی و تولیدی گسترده، همچنان از فقدان برندهای شاخص و ماندگار رنج میبرد.
خامفروشی؛ پاشنه آشیل اقتصاد استان
این استان با دامداری غنی، عشایر مولد، طبیعت سردسیر و سابقه طولانی در تولید لبنیات سنتی، عسل، ماهی سردآبی، نمد و صنایعدستی، میتوانست سالها پیش صاحب چند برند ملی قابل اتکا باشد؛ اما واقعیت آن است که بخش عمدهای از این محصولات یا به صورت خام فروخته میشوند یا با نام استانهای دیگر به بازار عرضه میگردند و سهمی از ارزش افزوده، نصیب تولیدکننده بومی نمیشود.
موفقیت ایرانی؛ حاصل هویت و انسجام
در مقابل، تجربه ملی ایران نشان میدهد که برندسازی امکانپذیر است. امروز نامهایی مانند زعفران ایرانی، فرش دستباف ایران، پسته، خاویار و حتی برخی برندهای صنعتی و غذایی کشور، در بازارهای جهانی شناخته شدهاند. این موفقیتها نه لزوماً به دلیل پیچیدگی تولید، بلکه به واسطه استانداردسازی، ثبت هویت جغرافیایی، انسجام زنجیره تولید تا صادرات و پایداری برند حاصل شدهاند.
سؤال جدی اینجاست:
چرا چهارمحال و بختیاری نباید صاحب برندی باشد که همانند این نمونهها، نام استان را در ذهن بازار داخلی و خارجی تثبیت کند؟
پاسخ را باید در چند ضعف ساختاری جستوجو کرد: نبود نگاه راهبردی به اقتصاد بومی، فقدان مدیریت واحد در زنجیره ارزش، پراکندگی تولید، ضعف بستهبندی و بازاریابی، و از همه مهمتر، نبود اراده جدی برای برندمحوری. سالهاست درباره ظرفیتها سخن گفته میشود، اما تبدیل ظرفیت به ثروت، نیازمند تصمیم و اقدام است.
پیامدهای شوم اقتصاد بیبرند
ادامه این روند پیامدهای روشنی دارد: تداوم خامفروشی، کاهش انگیزه تولیدکننده، مهاجرت نیروی انسانی از روستاها و از دست رفتن فرصتهای اشتغال پایدار برای جوانان تحصیلکرده است
مسیر عملی خروج از خامفروشی
راهکارهای این موضوع، همانگونه که در سایر استانها نیز به اجرا درآمده است، شامل شناسایی و اولویتبندی محصولات دارای قابلیت برند شدن، ثبت نشانهای جغرافیایی و مالکیت معنوی، حمایت هدفمند از فرآوری، بستهبندی و طراحی هویت بصری، و شکلگیری کنسرسیومهای تولید و برند با مشارکت دولت، بخش خصوصی و دانشگاه است.
شایستهٔ جایگاه صاحب برند هستیم
این نوشته صرفاً یک نقد نیست؛ هشدار و مطالبهای جدی است. چهارمحال و بختیاری شایسته آن است که از جایگاه «تولیدکننده خام» به مقام «صاحب برند» ارتقا یابد و نام خود را همانند برخی برندهای ایرانیِ شناختهشده در جهان، در بازارها ماندگار کند.
اگر امروز اقدام نکنیم، فردا تنها نظارهگر خواهیم بود که ثروت استان، همچنان بینام، به کام دیگران میرود.
