۱۲۴۱ سال پیش در چنین روزی برابر با ۷ رمضان سال ۲۰۱ هجری قمری مأمون خلیفه عباسی، ولایتعهدی را به حضرت امام رضا (ع) تحمیل کرد.

دشمنى خاندان اُمَوى و عباسى با اهل بیت پیامبر (ص)از دیرباز وجود داشت. این دو خاندان ظلم و جور، آزار و ستم فراوانى به اهل بیت پیامبر ( ص ) روا داشتند و حتى از به شهادت رساندن امام معصوم نیز اجتناب نکردند. وقتى مامون بر مسند قدرت نشست، از نفوذ امام رضا (ع)  در میان مردم آگاه بود و چون مى خواست هم امام را تحت نظر داشته باشد و هم خود را فردى دوستدار اهل بیت نشان دهد تا اقبال عمومى را به خود جلب کند، دستور داد تا امام رضا (ع) را از مدینه به خراسان آوردند و با اصرار فراوان ولایتعهدى خود را به امام، واگذار کرد. روز دوشنبه هفتم ماه رمضان سال ۲۰۱ ق، منشور ولایتعهدى به خط مأمون نگاشته شد و در پشت همان ورقه، حضرت على ابن موسى الرضا (ع) نیز با ذکر مقدمه اى پر از اشاره و ایماء، قبولى خود را اعلام فرمود، ولى یادآورشد که این امر به فرجام نمى رسد. آن گاه در کنار همان مکتوب، بزرگان و فرماندهان کشورى و لشکرى، این عهدنامه را گواهى کردند. از این پس به امام، الرضا من آل محمد صلی الله علیه و آله مى گفتند یعنى کسى که از آل محمد به وى (مامون) راضى شده است. مامون دختر خود، ام حبیب را به ازدواج آن حضرت درآورد و شعار عباسیان را که لباس سیاه بود، تبدیل به شعار علویان و لباس سبز کرد. بررسى اوضاع و شرایط سیاسى زمان مأمون نشان مى دهد که وى با یک سلسله دشوارى‌ها و مشکلات سیاسى رو به رو شده بود و براى رهایى از این بن بست تلاش مى کرد. او سرانجام برای حل این مشکلات، سیاستی چند بعدى در پیش گرفت که همان طرح ولیعهدى امام رضا (ع) بود اما در نهایت تاب اقبال عمومی به امام (ع) را نیاورد و ایشان را در ۳۰ صفر سال ۲۰۳ قمری، مسموم کرد و به شهادت رساند.