به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما؛ خانم آزاده اولیایی گفت: اعتیاد فقط به معنای مصرف مواد نیست بلکه برخی از مراجعان به مراکز ترک اعتیاد، اعتیادی متفاوت از اعتیاد به مواد غیرقانونی دارند و در واقع آن‌ها مصرف‌کننده دارو‌های مجاز و قانونی هستند که با نسخه پزشک یا بدون نسخه پزشک به آن دسترسی پیدا کرده‌اند.

وی اضافه کرد: برخی از معتادان دارویی برای شروع مصرف خود ممکن است دارویی را با تجویز پزشک مصرف کرده باشند که این دارو برای مصرف مدت محدودی بوده است، اما به دلیل حال خوبی که از آن دارو گرفتند به صورت خودسرانه تصمیم گرفتند که مصرف دارو را تمدید کنند که همین تمدید و ادامه مصرف منجر به وابستگی می‌شود.

افزایش مصرف قرص زولپیدوم

کارشناس پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: این افراد بعد از مدتی مجبورند که دوز مصرف دارو را هم افزایش دهند. در بین این دارو‌ها می‌توان به انواع دارو‌های خواب‌آور و آرام‌بخش اشاره کرد. به‌طورمثال می‌توان، گفت که اکنون مصرف دارو‌های خواب‌آور مانند «زولپیدم» رو به افزایش است.

اولیایی افزود: این دارو به‌طور قانونی صرفا باید با نسخه پزشک دریافت شود، اما افراد به شیوه‌های مختلف و حتی بدون نسخه پزشک به این دارو دسترسی پیدا می‌کنند. امکان دارد پزشک و روانشناس نتوانند برای پیشگیری از چنین اقداماتی، کاری انجام دهند، اما می‌توان در زمینه فرهنگ‌سازی کار کرد و اطلاعات را به افراد بدهیم که فکر نکنند که صرفا، چون دارویی، قانونی است پس اعتیاد ندارد و من هراندازه که خواستم، می‌توانم مصرف کنم.

تحصیلات و جایگاه اجتماعی جلوی اعتیاد دارویی را نمی‌گیرد

کارشناس پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه امروز در بحث اعتیاد دارویی با طبقه متوسط رو به بالایی روبرو هستیم، افزود: ممکن است که فرد تحصیلات دانشگاهی خیلی بالایی هم داشته باشد، اما مصرف خودسرانه دارو را نیز داشته باشد و با این وضعیت مشخص می‌شود تحصیلات و جایگاه اجتماعی الزاما مانعی برای پیشگیری از اعتیاد فرد نیست و در بسیاری از افرادی که حتی نسبت به مضرات این دارو، آگاهی کامل دارند، مشاهده می‌شود که نسبت به مصرف آن، نگرش مثبتی دارند.

این درمانگر اعتیاد با تاکید بر تفاوت دانش با نگرش گفت: دانشی مفید خواهد بود که منجر به تغییر رفتار شود. هم‌اکنون دانش و آگاهی زیادی نسبت به مواد و دارو‌ها در جامعه وجود دارد، اما متاسفانه الزاما منجر به تغییر رفتار نمی‌شود.

اولیایی درباره راهکار‌های کاهش اعتیاد دارویی در جامعه اظهار داشت: باید سطح آگاهی افراد را بالا برد و ضروری است به خانواده‌ها بگوییم که اگر سبد دارویی خانه، حاوی انواع دارو‌های آرام‌بخش و خواب‌آور و مسکن است، باید این دارو‌ها را با مشاوره پزشک مصرف کرد.

اختلال در عملکرد اجتماعی با اعتیاد دارویی

کارشناس پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور گفت: آن فردی که امروز به کلینیک مراجعه کرده و روزانه ۳۰۰ عدد زولپیدوم مصرف می‌کند به‌طور قطع از یک عدد شروع کرده است و، چون طول مصرف دارو بیشتر از زمان استاندارد مصرف این دارو بود، ادامه پیدا کرد، دوز آن بیشتر شد و فرد امروز با پیامد‌های این سوءمصرف روبرو است.

خانم اولیایی گفت: اغلب این افراد در کارکرد‌های اجتماعی و همچنین در وضعیت جسمی و روانی دچار اختلال می‌شوند و به سختی به وضعیت سابق برمی‌گردند و عملکرد اجتماعی آنان مثل گذشته نیست.

وی تأکید کرد: زمان آن فرا رسیده است که گروه‌های روانشناسی و پزشکی شاغل در حوزه درمان اعتیاد در کارزار مشترکی روی فرهنگ‌سازی پیشگیری از مصرف خودسرانه دارو‌ها کار کنند تا قبل از شیوع اعتیاد‌های دارویی، بتوان جلوی آن را گرفت.

کارشناس پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه همیشه پیشگیری مقدم بر درمان بوده است، افزود: امید می‌رود با کمک رسانه‌ها و افزایش آگاهی به خانواده‌ها و تمرکز روی عوارض این دارو‌ها بتوانیم جلوی شیوع اعتیاد دارویی را بگیریم و با فرهنگ‌سازی پیشگیرانه و توسعه آموزش‌های لازم از گرفتارشدن بخش زیادی از افرادی که هنوز به مصرف خودسرانه دارو گرایش پیدا نکردند، جلوگیری کنیم.

بر اساس آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر، اکنون دو میلیون و ۸۰۸ هزار مصرف‌کننده مواد مخدر در کشور وجود دارند که بالاترین مصرف مواد مخدر با بیش از ۶۶ درصد مربوط به تریاک است. در پیمایش ملی شیوع شناسی اعتیاد در سال ۹۵، داروی بدون تجویز - دارو‌های مخدر مثل دیازپام - مورد بررسی قرار گرفت و مصرف همزمان دارو‌های بدون تجویز پزشک با مواد نیز مشاهده شد.

ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال‌های قبل اعلام کرده بود که ۱۴ درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال کشور بدون تجویز پزشک دارو‌های مختلف که اعتیادزا محسوب می‌شوند، مصرف می‌کنند.