عصر ایران؛ مهرداد خدیر- از صبح تا این لحظه که تا پایان روز سه ساعت بیشتر باقی نیست تردید داشتم دربارۀ 25 اردیبهشت که به نام روز فردوسی ثبت شده بنویسم یا نه.

  تردید نه به خاطر جایگاه حکیم یگانه و بزرگ ترین حماسه سرای زبان پارسی و شاید ادبیات جهان که بر سر مناسبت این روز که 25 اردیبهشت از کجا آمده است.

  چرا که اگر بنا بر مناسبت باشد 25 اسفند مناسب تر است چرا که آغاز سرایش شاهنامه را سال ۳۶۵ و پایان آن را ۴۰۰ هجری قمری می‌دانند، آن هم به‌دلیل بیت‌هایی که اشاره به آغاز پادشاهی سلطان محمود غزنوی دارد، ولی درباره روز و ماه پایان کار شاهنامه ۲۵ اسفند مورد اتفاق است:

  چو سال اندر آمد به هفتاد و یک
  همی زیر شعر اندر آمد فلک

  سی و پنج سال از سرای سپنج‌
  بسی رنج بردم به امید گنج‌

  سر آمد کنون قصه یزدگرد
  به ماه سپندارمذ روز ارد

  ز هجرت شده پنج، هشتاد بار
  که گفتم من این نامه شهریار

  نکته ای که تارنمای « برگی از تاریخ» به درستی اشاره و تصریح کرده است: چون فردوسی در سال ۳۲۹ هجری قمری به دنیا آمده ۷۱ سال پس ازآن درست سال ۴۰۰ می شود: «ز هجرت شده پنج هشتاد بار» و روز آن بر اساس ابیات بالا ۲۵ اسفند خواهد بود.

  جدای این 25 اسفند یا 25 اردیبهشت بهانه ای است برای یادکرد و آن هم پس از هزار سال و چه می توان نوشت رساتر از آنچه حسین مسرور سرود:

  کجا خفته ای، ای بلند آفتاب
  برون آی و بر فرق گردون بتاب

  نه اندر خور توست روی زمین
  زجا خیز و بر چشم دوران نشین

  کجا ماندی ای روح قدسی سرشت
  به چارم فلک یا به هشتم بهشت؟

  به یک گوشه از گیتی آرام توست
  همه گیتی آکنده از نام توست

  چو آهنگ شعر تو آید به گوش
  به تن خون افسرده آید به جوش

  ز شهنامه گیتی پر آوازه است
  جهان را کهن کرد و خود تازه است

  تو گفتی: "جهان کرده ام چون بهشت
  ازین بیش تخم سخن کس نکشت"

   ز جا خیز و بنگر کز آن تخم پاک
  چه گل ها دمیده است برطرف خاک

   نه آن گل که در مهرگان پژمرد
  نخندیده بر شاخ، بادش برد

  نه جور خزان دیده گلزار او
  نه بر دست گلچین شده خار او

  به این بهانه بد نیست از خود حسین مسرور هم بگوییم.

   حسین مسرور (سخن‌یار اصفهانی متولد 1269 خورشیدی و درگذشته 1347) شاعر و مترجم بود و این مثنوی را به مناسبت هزارۀ فردوسی در سال 1313 سرود.

  مشاوران رضاشاه به او گفتند توجه به جنبه های عمرانی کافی است و از فرهنگ و ادبیات نباید غافل باشد و ایدۀ برگزاری «هزارۀ فردوسی» را بسیار پسندید و به همین مناسبت مثنوی «خوابگاه فردوسی» را در افتتاحیۀ آرامگاه سرود که بسیار مورد توجه قرار گرفت.

  مسرور که در نشریاتی چون «ارمغان» و «یغما» هم می‌نوشت و مدیریت برنامه‏‌های «ایران» در «آینهٔ زمان» و «شهر سخن» را در رادیو ایران بر عهده داشت در سال ۱۳۴۷ در تهران درگذشت و در «ظهیرالدوله» به خاک سپرده شد.