خبرگزاری مهر، گروه استانها: این روزها منتهی به انتخابات در استان سمنان گمانه زنی‌ها و مباحث بسیاری در خصوص ترکیب نامزدهای انتخابات شورای اسلامی شهرها و روستاها و همچنین ریاست جمهوری مطرح است انتخاباتی که می‌تواند در این برهه سرنوشت ساز، تأثیری بی‌بدیل بر توسعه استان و کشورمان بگذارد.
به نظر می‌رسد موضوعی که انتخابات ۱۴۰۰ را حساس‌تر از دیر ازمنه تاریخ انقلاب اسلامی کرده، عملکرد نامناسب دولت حاکم به خصوص در زمینه اقتصادی و معیشتی و همچنین حواشی پیرامون شورای اسلامی شهرها و روستاهای استان و کشور است که دوره پنجم را در کنار دوره چهارم شوراهای اسلامی در زمره پرحاشیه‌ترین ادوار شورای شهر و روستاها، قرار داد.
انحلال شورای چهارم شهر کلاته خیج در استان سمنان، انحلال ۱۰ شورای شهر در دوره پنجم در سطح کشور و دستگیری ۱۴۵ عضو شورای شهرهای کشور در همین دوره اخیر تلنگرهایی هستند که نشان می‌دهند نقش مردم در شایسته گزینی در کارزار حساس انتخابات تا چه اندازه دارای اهمیت است. شاید این روزها مردم کلاته خیج در شمال شرقی شهرستان شاهرود بیش از دیگر مردم استان قدر یک شورای خوب را بدانند زیرا سه سال آزگار، طعم تلخ عناد را چشیدند و شهرشان به روستایی مملو از ویرانی بدل شد.
اهمیت شورای شهر خوب
اما در این بین باید از خودمان بپرسیم که راهکارهای شایسته گزینی چیست؟ و نقش مردم در این وادی چه می‌تواند باشد؟ کارشناس و صاحب نظر حوزه اجتماعی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه شایسته گزینی چالش همیشگی انتخابات شورای شهر و روستا در استان سمنان و شهرستان‌های کوچک کشور بوده است، گفت: مردم در استان کم جمعیت سمنان غالباً به چهار طریق رأی می‌دهند یا بر حسب زرق و برق‌های تبلیغاتی، یا قومی قبیله‌ای، یا هم ولایتی و هم روستایی بودن را ملاک قرار می‌دهند و در نهایت گروه اندکی هم هستند که روش چهارم یعنی مطالعه برنامه و شناخت کافی را برمی‌گزینند.
علیرضا معصومی با بیان اینکه در سه نوع انتخاب اول همیشه شایسته گزینی زیر سوال رفته است، گفت: شورای دوم سمنان، شورای چهارم شاهرود که چیزی شبیه یک فاجعه بود، شورای کلاته خیج که منحل شد و دیگر موارد همگی در زمره تجربه‌هایی هستند که نشان دادند چه میزان شایسته گزینی نقش مهمی در انتخابات دارد با مطالعه انتخابات دوره گذشته می‌توان دریافت که به دلیل تعداد بسیار روستا در شاهرود و دامغان، بیشترین میزان مشکلات شایسته گزینی در این دو شهرستان بوده است اما این بدان معنی نیست که دیگر شهرستان‌ها هم وضعیت بهتری دارند.
وی ادامه داد: در این بین نقش رسانه‌ها، افراد دارای تریبون، روحانیان، اصحاب قلم و فرهنگیان، حتی چهره‌های شاخص مانند ورزشکاران، هنرمندان و… در تغییر روش رأی دادن مردم بسیار مؤثر است، تاکید داشت: متأسفانه از پتانسیل ظرفیت‌های موجود در استان سمنان کمتر در این زمینه استفاده شده تا بتوانیم رفتار انتخاباتی مردم را تغییر دهیم. همچنین بر روی الگو سازی شایسته گزینی حتی کار میدانی و علمی درستی هم نشده در نتیجه انتخابات دارای آفت‌های بسیاری است.
شایسته گزینی با کمک رسانه‌ها
این کارشناس درباره آفت‌های موجود بر سر راه شایسته گزینی، می‌گوید: به واسطه رفتار شناسی رأی مردم که در بالا ذکر شد، متأسفانه نامزدهای انتخابات نیز دریافته‌اند که مردم به چه طریق رأی می‌دهند در نتیجه روش تبلیغات خاص خود را بر همین حسب چیده‌اند به عبارت دیگر وقتی دیده‌اند که روستا گرایی حرف اول را در نامزدهایی که وابستگی به یکی از توابع مرکز شهرستان دارند، می‌زند، آنها هم به آن دامن زده‌اند.
معصومی ابراز داشت: به عبارت دیگر روش رأی دادن مردم، نامزدها را مجاب کرده که به جای اعلام برنامه‌های توسعه مند خود، به دنبال مجاب کردن و آگاهی رسانی به هم ولایتی‌هایشان در زمینه نامزدی انتخابات باشند زیرا می‌دانند که قرار نیست کسی از آنها برنامه طلب کند و کافی است که فقط در مسجد یا کانال‌های مجازی مطرح شود که فلانی نامزد شده است این یک آفت بزرگ محسوب می‌شود.
وی افزود: دیگر آفت اما این است که شبکه‌های مجازی و تلگرامی و اینستاگرامی و… این روزها با دلالی و بهای گزاف از نامزدها سعی دارند تا فرصت به وجود آمده برای کاسبی شأن را غنیمت شمارده و به دریافت‌های نقدی خودشان دل ببندند در نتیجه شایسته سالاری توسط این کانال‌ها که تعداد قابل توجهی هم عضو دارند به پول دار سالاری بدل می‌شود و امروز به جرئت می‌توان گفت در شهری مثل شاهرود اگر کسی ۳۰۰ میلیون تومان به دو کانال مجازی بدهد رأی اول را می‌آورد و لذا باید بپذیریم که در این زمینه کار اصولی و فرهنگی نکرده‌ایم که به ارتقای سواد رسانه‌ای بینجامد.
اهمیت سواد رسانه‌ای
در زمینه ارتقای سواد رسانه‌ای که این روزها یکی از مهمترین موضوعات در شایسته سالاری محسوب می‌شود، محمد رضا یوسف نژاد خبرنگار و کارشناس رسانه و همچنین روابط عمومی استانداری سمنان، معتقد است: به باور کارشناسان، جریان‌های سیاسی داخل کشور برای شناساندن یک انتخاب درست برای مردم در مرحله اول باید نگاه خاکستری به جریان‌های رقیب داخلی را تقویت بخشند چرا که نگاه سیاه و سفید به رقیب نه تنها عاملی برای توسعه نیست بلکه با ۲ قطبی سازی ناسالم، سبب نابودی امید مردم و منجر به بازی در زمین دشمن خواهد شد.
یوسف نژاد می‌گوید: ستادهای انتخاباتی نامزدهای احتمالی سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در حال پا گرفتن است و این روزها کاربران فضای مجازی با تحلیل شخصیت‌ها و نامزدهای انتخابات پیش‌رو به هیجان انتخابات برای مشارکت پرشور آحاد جامعه در مهمترین رویداد سیاسی سال ۱۴۰۰ افزوده‌اند. به باور کارشناسان، در عصر ارتباطات، تبلیغاتی مؤثر و مفید است که ضد تبلیغ نباشد و جایگاه فرد یا افرادی را تخریب نکند و در صورتی که تبلیغات به ضرر و یا به نوعی تخریب دیگر نامزدهای انتخاباتی و مسئولان باشد، به طور قطع مشکلات و عواقب منفی به بار خواهد آورد.
وی با بیان اینکه حامیان و هواداران نامزدهای انتخاباتی باید شیوه تبلیغ خود را بر محور دوری از تخریب‌های وحدت‌شکن قرار دهند و در صورتی که نقد و پیشنهادی در ارتباط با نحوه عملکردها وجود دارد به عنوان یک نقد سازنده مطرح شود، ابراز کرد: در انتخابات پیش‌رو بیش از پیش به تقویت فرهنگ سواد رسانه‌ای نیاز داریم و با اطلاع رسانی درست و شفاف از ایجاد شایعات و عوام فریبی جلوگیری خواهد شد؛ گاهی یک جریان یا حزب سیاسی برای شکست رقیب خود مواضعی اتخاذ می‌کند که چیزی جز ضربه زدن به ارکان نظام سیاسی حاکم و مخدوش کردن آن نیست.
نقش مهم رسانه‌ها در ارتقای افکار عمومی
این در حالی است که رئیس ستاد انتخابات و معاون سیاسی و امنیتی استاندار سمنان نیز با تاکید بر اهمیت اطلاع رسانی در جامعه به خصوص در نزدیکی انتخابات، بیان داشت: اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به آحاد جامعه از مهمترین رسالت‌های کاری هر رسانه در فرآیند ارتباطی با مخاطبان است که به طرق مختلف و ابعاد گوناگون ارائه می‌شود. انتخابات، فرصتی برای تمرین دموکراسی، مردم مداری و مردم سالاری است. فرصتی برای رسیدن به مفهوم حکمرانی مطلوب در قالب شفافیت، قانون مداری، مسئولیت پذیری و پاسخگویی.
حبیب الله خجسته پور بیان کرد: آنچه مدنیت یک جامعه سیاسی را تعیین و تثبیت نموده و آن را از شکل یک سیستم متصلب اجتماعی و سیاسی خارج و به یک شاکله ارگانیک خلاق و پویا بدل می‌نماید فرهنگ تسامح و مداراست. در بسیاری از عرصه‌های سیاسی به ویژه در جوامع دور از توسعه، رقیبان یکدیگر را با ابزارهای تخریب می‌کوبند تا به هر بهایی مسیر دستیابی به قدرت را هموار سازند. این در حالی است که مصالح عمومی و منافع ملی، بازیگران را در جوامع سیاسی توسعه یافته در راستای اصلاح امور به سوی نقد و نقادی رهنمون می‌کند؛ رویکردی که منافاتی هم با قواعد بازی سیاسی و هوشمندی‌های لازم برای به دست گرفتن قدرت ندارد.
وی با بیان اینکه در دنیای امروزی، رسانه و وسایل ارتباط جمعی با انتقال سریع اطلاعات و اخبار در زمینه‌های گوناگون رسالتی عظیم و نقشی غیر قابل انکار در توسعه‌ی فرهنگی و اجتماعی جامعه بر عهده داشته و برای تحقق این هدف تلاش می‌کنند، تاکید داشت: بی تردید در دنیای متمدن امروزی که در آن از رسانه به عنوان رکن چهارم دموکراسی یاد می‌شود، تعامل سازنده و بهره‌مندی دوسویه توسط قوای سه‌گانه و بویژه قوه مجریه و دستگاه‌های اجرایی می‌تواند نقشی فعال در پیشرفت و توسعه‌ی همه جانبه در مسئولیت‌های سازمانی، ایفا کنند.
اهمیت شورای شهر در سرمایه گذاری و توسعه
تا اینجا دریافتیم که به واسطه مدل‌های رأی دادن مردم در شهرستان‌های کوچک استان سمنان که جمعیتی اندکی هم دارند، رسانه‌ها و ارتقای سواد رسانه‌ای دارای اهمیت بسزایی در شایسته گزینی است اما در ادامه به مردم نیز اشاره خواهیم کرد و این پرسش را مطرح می‌کنیم که شایسته گزینی چه ارتباطی با توسعه اقتصادی، عمرانی و فرهنگی استان سمنان دارد.
حسن همتیان کارشناس اقتصادی و حوزه سرمایه گذاری در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره اهمیت انتخاب شایسته سالاری در توسعه استان، گفت: شورای شهر به ظاهر مسئولی مدیریت شهری و نظارت بر شهرداری است اما وقتی نگاهی دقیق‌تر به توانمندی‌ها و همچنین ظرفیت‌های قانونی این زیرساخت می‌اندازیم در می‌یابیم که نقش عمده‌ای نیز در توسعه عمرانی و سرمایه گذاری شهرها و روستاها استان دارد زیرا می‌تواند زیرساخت‌های شهری را به سمت سرمایه پذیری سوق دهد.
همتیان با بیان اینکه شورای شهر می‌تواند شهر را گردشگر پذیر، سرمایه پذیر، حتی علم و فرهنگ پذیر و فناوری پذیر کند زیرا این اختیار را هم قانون و هم ماهیت وظایفش به او می‌دهد، تاکید داشت: شورای شهر در واقع پارلمان محلی است که می‌تواند زمینه فراهم آوردن سرمایه‌های حتی خارجی را با برنامه‌ریزی صحیح در مسیری درست، مهیا سازد برای مثال کافی است که سرمایه گذاری داخلی و یا حتی خارجی در مقوله پسماند شهری توسط شهرداری و شورای شهر جذب شود تا هم به توسعه اقتصادی شهر و اشتغال کمک شود و هم سرمایه به یک شهر و یا حتی روستا وارد شود.
وی با بیان اینکه از این منظر شایسته گزینی دارای اهمیت بسیاری است، گفت: آیا یک شورای شهر قوی با نظارت درست بر شهرداری نمی‌تواند زمینه توسعه عمرانی یک شهر را مهیا کند؟ قصدمان تعریف و تمجید از شهرداری و شوراهای اسلامی فعلی استان سمنان نیست زیرا این افراد هم به درستی نتوانسته‌اند زمینه جذب سرمایه گذاری را فراهم کنند اما با نگاهی به شهرهای سمنان و شاهرود در همین یک دوره اخیر شورای شهر کاملاً می‌توان دریافت که توسعه اقتصادی و عمرانی در این دو شهر چه میزان نسبت به قبل توفیق داشته است آیا شاهرود و سمنان امروز با شاهرود و سمنان پنج سال قبل قابل قیاس هستند؟
وجوب شورای شهر خوب
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بهترین ترکیب برای شورای شهر وجود دو اقتصاد دان، یک وکیل، دو کارشناس عمران، یک کارشناس شهرسازی و یک کارشناس فرهنگی و اجتماعی است، ابراز کرد: شایسته گزینی یعنی شما بتوانید افرادی را برگزینید که با برگزاری رویدادهای فرهنگی و اجتماعی در کنار میزبانی شهرهای استان از چهره‌های فرهنگی بتوانند نیم نگاهی به جذب سرمایه داشته باشند و با رویدادهایی که در شهرها میزبانی می‌شود، شهرهای استان را از بن بست اقتصادی و سرمایه گذاری خارج کنند حال سوال من این است که بدون افراد شایسته آیا این اتفاق رقم خواهد خورد؟
همتیان با بیان اینکه قصدمان تخریب وجه فردی نیست اما سوالی که برای مثال از مردم شاهرود می‌توان پرسید این است که در دوره چهارم شورای شهر که افراد و اعضای شورا ۹ نفر هم بودند چه اتفاق مثبتی در این شهر رقم خورد؟ ابراز کرد: در فوتبال مثالی است که می‌گوید یک دروازه‌بان خوب از نان شب برای یک تیم واجب تر است و این را می‌توان به شهر نیز بسط داد و اعلام کرد که یک شورای شهر خوب برای یک شهر از نان شب هم واجب تر است در نتیجه از این منظر مردم در برهه‌ای تاریخی قرار دارند.
مسئولیتی بر دوش
صحبت از مردم شد اما مردم در این شایسته گزینی چه نقشی دارند؟ یک کارشناس مذهبی و امور دینی و فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر، در این باره می‌گوید: امام علی (ع) می‌فرمایند «با بصیرت کسی است که بشنود و بیندیشد، نگاه کند و ببیند، از عبرت‌ها بهره گیرد، آن گاه راه روشنی را بپیماید که در آن از افتادن در پرتگاه‌ها به دور ماند» لذا این نشان از حساس بودن رسالت مردمی دارد که باید از تاریخ درس بگیرند.
حجت‌الاسلام غلامحسین محمدی نیا با بیان اینکه شایسته گزینی نه تنها یک تکلیف بلکه یک سفارش است، تاکید داشت: امروز به برکت انقلاب اسلامی فرصتی برای مردم پدید آمده که خودشان هستند و آینده شأن و بین این آینده مقوله‌ای به نام صندوق رأی وجود دارد که می‌توانند وضعیت موجود و تغییر یکی را برگزینند در نتیجه باید با تحقیق، شناخت و آگاهی پای به میدان انتخاب نهاد زیرا ما وارث خون شهیدان هستیم و امروز همه شأن حاضر و ناظر بر اعمال و عملکردمان است.
وی افزود: بر روی سنگ مزار شهید رضا نادری از شهدای عملیات مرصاد استان سمنان نوشته شده است کمی درنگ کن برادر آیا با کمی فاتحه و گریه بر مزار من و امثال من مسئولیتی را که بر دوش تو گذاشته‌ایم فراموش خواهی کرد یا نه ما نظاره گر خواهیم بود که تو با این مسئولیت چه خواهی کرد.
در نهایت باید گفت مسئولیت سنگین شایسته گزینی امروز بر دوش آحاد مردم استان سمنان است مردمی که ابتدا باید حضور پرشور در انتخابات را داشته باشند و دوم به کسانی رأی بدهند که بتوانند در آینده این استان مؤثر واقع شوند.
