رشد نقدینگی در سال‌های اخیر باعث شد تا رهبر انقلاب در دو دیداری که با اعضای هیات دولت در سال ۱۳۹۷ داشتند در مورد این رشد، هشدار‌هایی را بدهند.

به گزارش تابناک اقتصادی، رهبر انقلاب در مورخه ۲۴ تیر ماه ۱۳۹۷ در دیدار با اعضای هیات دولت فرمودند: این نقدینگی نعمت بزرگی بود، الان یک بلای بزرگی است، واقعاً یک چیز خیلی خطرناکی است.  ین رقم نقدینگی خیلی رقم فوق العاده‌ای است، هم رقمش خیلی بالا است، هم رشدش زیاد است، ۱۵۰۰ هزار میلیارد یک چیز افسانه‌ای است. یا رهبر انقلاب در دیدار دوم خود با اعضای هیات دولت در مورخه ۷ شهریور ماه ۱۳۹۷ با تأکید بر امکان مهار نقدینگی، افزودند: نقدینگی سرگردان به هر سو که برود (سکه، ارز، مسکن یا هر زمینه‌ی دیگر) ویرانگر خواهد بود و باید مجموعه‌ای تمام وقت، فعال و جهادی مسئول کنترل و مدیریت آن شود.

علیرغم این صحبت‌های رهبری، نقدینگی در اقتصاد کشور همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و گویا خبری از تشکیل یک مجموعه تمام وقت، فعال و جهادی جهت کنترل و مدیریت نقدینگی نبوده و نیست. نمودار زیر روند رشد نقدینگی در شش سال اخیر را نشان می‌دهد. همان گونه که ملاحظه می‌شود در پایان سال ۱۳۹۲ میزان نقدینگی ۶۳۹۵.۵ هزار میلیارد ریال بوده است که این رقم تقریبا بعد از گذشت ۷ سال با رشد حدود شش برابری به ۳۴۸۵۶ هزار میلیارد ریال افزایش یافته است. شیب رشد نقدینگی بعد از تذکرات رهبر انقلاب در سال ۱۳۹۷ و همچنین همزمان با ریاست عبدالناصر همتی بر بانک مرکزی رشد قابل توجهی داشته است به طوری که بین سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ رشد نقدینگی تقریبا دو برابر شده است. حتی به اخیرا همتی در مقام رئیس کل بانک مرکزی در اظهاراتی از تداوم روند صعودی نقدینگی خبر داد و اظهار داشت: "حجم نقدینگی در پایان سال ۱۳۹۹ با ۴۰.۶ درصد افزایش نسبت به پایان سال ۱۳۹۸ همراه بود که نسبت به رشد سال ۱۳۹۸ (۳۱.۳ درصد)، ۹.۳ واحد درصد افزایش نشان داد."

 

 

کامران ندری کارشناس مسائل اقتصادی و پولی و بانکی در برنامه تیتر امشب شبکه خبر در اسفندماه سال گذشته گفت: بانک مرکزی از چند طرف تحت فشار است و عملاً نمی‌تواند رشد نقدینگی را کنترل کند و یکی از آن‌ها کسری بودجه است و یکسری تعهدات بانکی و تصمیمات فرا بودجه‌ای هم عامل رشد نقدینگی شده است.

کارشناس مسائل پولی و بانکی گفت: ناترازی در بانک‌ها و نبود تعادل بین ورودی و خروجی بانک‌ها هم عامل رشد نقدینگی در جامعه شده است. وی افزود: حوزه سوم عامل رشد نقدینگی که سال ۹۹ اضافه شد؛ از ناحیه بازار سرمایه است که به بانک مرکزی فشار می‌آورد تا کاهش قیمت‌ها اتفاق نیافتد. حوزه چهارم به بحث حمایت از تولید بر می‌گردد. به بهانه حمایت تولید، تسهیلات ارزان قیمت به نظام پولی و نقدینگی فشار وارد می‌کند. وی در انتها اظهار داشت: تحریم، کسری بودجه و ناترازی پولی در نظام بانکی و بازار سرمایه در این اوضاع رشد نقدینگی موثر است، اما ریشه اصلی، داخلی است.

طهماسب مظاهری از روسای سابق بانک مرکزی نیز درباره اینکه چه کسی مقصر رشد نقدینگی است، گفت: امسال شانزدهمین سال است که با رشد و چاپ پول به نقدینگی بیشتر دامن زده ایم. وی افزود: ابتدای سال تذکراتی دادیم که امسال رشد نقدینگی از ۳ هزار میلیارد عبور می‌کند.

مظاهری ادامه داد: دولت و بانک مرکزی باید اقداماتی انجام بدهند و کنترل نقدینگی به عهده اینهاست. سرمنشا رشد نقدینگی بانک مرکزی است که نقدینگی ایجاد می‌کند. ایجاد نقدینگی و انتشار پول از طریق چاپ اسکناس انجام نمی‌شود؛ باید بدانیم که چاپ اسکناس قدرت پولی ایجاد نمی‌کند. مظاهری افزود: تکلیف بالادستی به عهده بانک مرکزی، حفاظت از رشد نکردن نقدینگی است و این فراتر از تکلیف حرف شنوی از رئیس جمهور است.

محمد امینی رعیا مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی نیز با بیان اینکه عملکرد بانک‌ها عامل اصلی رشد نقدینگی و تورم است،گفت: عده‌ای با وام کلان بانکها ثروتمند می‌شوندو عده‌ای نیز تورم و رکود حاصل از آن را متحمل می‌شوند. محمد امینی رعیا اظهارداشت: در گذشته تصور می‌شد که بانک‌ها صرفاً واسطه وجوه هستند و پولی که به عنوان سپرده جذب می‌کنند را پس از کسر ذخایر، تسهیلات می‌دهند. اما اقتصاددانان در دیدگاه جدید پولی حدود ۷ سال است که به الگوی جدید خلق پول بانک‌ها پی برده اند.

این روز‌ها کاندیدا‌های ریاست جمهوری برنامه‌های مختلف خود برای عبور از چالش‌های اقتصادی را معرفی می‌کنند. یکی از کاندیدا‌هایی که درباره وضعیت نقدینگی و برنامه خود برای کنترل آن برنامه‌هایی را معرفی کرده است، دکتر محسن رضایی است.

وی که دو شب پیش در برنامه گفتگوی ویژه خبری حاضر شده بود در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه برنامه شما در کنترل نقدینگی کشور چیست گفت: آقای همتی که مسئول بانک مرکزی بودند آمدن اینجا شعبده بازی انجام داده اند در حالی که ایشان در کانون مشکلات سه ساله اخیر کشور قرار داشتند کنترل نقدینگی در اختیار بانک مرکزی قرار دارد. 

رضایی با اشاره به سیطره نقدینگی در اقتصاد کشور گفت: در بانک مرکزی کنترل نقدینگی رها شده است؛ اگر این آقایان دوباره روی کار بیایند تورم کشور به ۵۰ درصد می‌رسد، در تبلیغات سال ۹۲ اعلام کردم که آمده‌ام از سقوط ارزش پول ملی جلوگیری کنم.

 

وی با جاذبه کردن تولید را یکی از نخستین برنامه‌های اقتصادی خود عنوان کرد و گفت: اگر تولید جاذبه پیدا نکند نمی‌تواند به جذب نقدینگی بپردازد. اصلاح محیط کسب و کار، کاهش هزینه تولید کنترل سود بانکی از جمله برنامه‌های من خواهد بود.

کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: کاری خواهیم کرد افرادی که به دنبال بازار ارز و طلا رفتند احساس کنند اگر به سمت سرمایه گذاری در تولید نروند ضرر می‌کنند.

وی از تاسیس بانک طلا در دولتش خبر داد و گفت: امروز حجم زیادی از طلا در کشور وجود دارد در بانکی که سود طلا می‌دهد جمع آوری می‌شود؛ و پشتوانه پول ملی خواهد شد که البته این اتفاق بدون دخالت دولت خواهد بود.

 

 

 

محسن رضایی همچنین در خصوص راهکار تقویت پول ملی گفته است: «در علم اقتصاد، قدرت پول ملی با ارزش پول ملی متفاوت است. قدرت پول ملی به این معناست که واحد پول ملی یک‌کشور، نزد کشورهای دیگر و همسایگان به صورت ذخیره ارزش دربیاید و در جهان به آن اعتماد شود.  

هم اکنون در جهان قیمت «ین» ژاپن، در حدود یک صدم دلار است و پول یک کشور عربی دوبرابر دلار، قیمت دارد. قدرت یِن اما بیشتر از آن پول عربی است. قدرت یک پول، مهمتر از نرخ برابری آن است. تقویت ارزش پول البته در راستای تقویت قدرت پول قرار می گیرد. به بیان دیگر، اگر بجای حذف چهار صفر، هفت صفر از پول ملی مان کم کنیم، بدون هیچ تلاشی صاحب یکی از با ارزش ترین پول های ملی در جهان می شویم اما این ارزش، قدرت پول ما را افزایش نمی دهد. قوی بودن یک پول ملی، بر اساس اعتماد سایر کشورها به آن پول در مبادلات و ذخایر است. همچنین افزایش ارزش برابری در یک فرایند طبیعی در نتیجه افزایش تولید و افزایش صادرات یک کشور در طول زمان و تقویت آن واحد پولی، در قدرتمندی پول تاثیرگذار است.

این اقتداربخشی به پول ملی، به دیپلماسی ما و تقویت مناسبات و روابط تجاری کشورمان با همسایگان و اقتصادهای همجوار و کشورهای آسیای جنوب غربی هم مرتبط است. ما با تقویت تولید ملی و صادرات و ارتباطات گسترده تر با همسایگان و ایجاد اتحادیه کشورهای آسیای جنوب غربی و پذیرش بیشتر توسط سایر کشورها و تقویت ارزش پول ملی، می توانیم صاحب یکی از قوی ترین پول های منطقه باشیم. در مورد قدرت پول ملی می گوییم "می توانیم"، زیرا تخصص و برنامه داریم.»