به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، امروز شنبه ۲۹ آذر ماه و در پنجمین روز از چهاردهمین جشنواره «سینما حقیقت» مستندهای رویای آشفته، شبها در راه، داغ قره باغ و رضیه و منصور معرفی و بررسی شد.
هدفم این بود که فیلم خسته کننده نباشد
فیلم رویای آشفته به کارگردانی احسان نیکبخت اولین فیلمی بود که امروز بررسی شد. نیکبخت درباره این مستند، گفت: مستند رویای آشفته شش بخش دارد که من در این بخش به نیروی هوایی ایران در جنگ تحمیلی پرداختم.
وی درباره نحوه دستیابی به آرشیو و اطلاعات توضیح داد: دستیابی به اطلاعات از سختترین بخشهای کار بود. زمانهایی بود که من نمیدانستم از کجا عکس و صدا تهیه کنم. اما کم کم منابع کوچکی به دستم رسید و سعی کردم حداکثر استفاده را از آنها ببرم، یا مواردی بود که اطلاعاتی درباره آن نبود؛ مثلا یک منبع خبری به دستم رسید که نیروی هوایی آن را رصد کرده اما به مرور زمان از بین رفته بود.
نیکبخت ادامه داد: هدفم روایت قصه کسانی بود که جلوی دوربین نشستهاند و میخواستم هر جور شده این مستند به دست مخاطب برسد و او را پای کار نگه داریم.
وی درباره تفاوت سوژههای مستند با داستانی گفت: گاهی سوژههایی وجود دارد که باید به صورت داستانی به آنها پرداخت. به نظرم به طور کلی این قابلیت وجود دارد، فقط باید سعی و درک کنیم که آن را چگونه برای مخاطب امروز بسازیم.
نیکبخت خاطرنشان کرد: در این مستند خودم را یک راوی میدیدم، عنصری که باید اطلاع میداد. اما گاهی مجبور بودیم از یکسری اطلاعات بگذریم که کار سختی بود. بالاخره به این ترکیب که امروز میبینیم، رسیدیم. هدفم این بود که فیلم خسته کننده نباشد.
عبور از مولفههای قومیتی
فیلم داغ قره باغ به کارگردانی سینا حسینپور اصل دومین فیلمی بود که معرفی و بررسی شد.
حسینپور درباره چرایی پرداختن به موضوع قره داغ گفت: من اهل شمال غرب ایران هستم و از بچگی همیشه میشنیدیم که چنین جایی وجود دارد که در آن جنگ هست، اما هیچ کس نمیدانست کجای نقشه هست. هیچ اطلاعات و عکسی درباره آن وجود نداشت. وقتی بزرگتر و درباره این موضوع پیگیر شدم باز هم چیزیی پیدا نکردم و آنجا بود که گفتم چطور میشود هیچ اطلاعاتی درباره اتفاقی که ۳۰ سال پیش رخ داده وجود نداشته باشد.
وی در ادامه افزود: وقتی در این ماجرا جدیتر شدم و شروع به تحقیق کردم، خیلیها به ما گفتند که در این قضیه توطئهای وجود دارد، اما واقعا میخواستم که اصل جریان در این سرزمین جنگ زده را پیدا کنم. به همین دلیل فهمیدم که ماجرایی با این ریشه عمیق نیاز به ساخت مستند دارد.
حسینپور درباره چگونگی دستیابی به اطلاعات و آرشیو توضیح داد: سعی کردم از مولفههای قومیتی خودم عبور کنم و از قومیتهای دیگر هم کمک و اطلاعات بخواهم. حتی دوستان ارمنی داشتم که از آنها هم کمک گرفتم. بعد از آن شروع به خواندن مقالههای متعدد درباره این موضوع کردم. در حین همین پژوهشها به اسم چنگیز مصطفایف خبرنگار حاضر در این جنگ رسیدم.
وی ادامه داد: برایم جالب بود که هیچ ردپایی از ایران در این ماجرا وجود نداشت. چطور میشود که حدود سال ۱۳۷۲تقریبا ۳۰ هزار آواره از مرزهای شمال غربی وارد ایران میشوند، اما هیچ نشانهای از آنها وجود ندارد. به همین دلیل اصرار داشتم که این مستند را بسازم.
حسین پور درباره جانبدارانه بودن مستند گفت: ما سعی کردیم که روایت صرف نداشته باشیم و از روایت آذری عبور کنیم. بسیار ناراحت هستم که آذریها و ارمنیها که همسایههای خوبی بودند، تبدیل به دشمن هم شدند و امیدوارم که روزی دوباره در کنار یکدیگر قرار بگیرند.
فیلمی صامت و پر از سکوت
فیلم شبها در راه به کارگردانی حسن ملک زاده فیلم بعدی بود که امروز شنبه معرفی و بررسی شد.
مستند شبها در راه که در بخش مسابقه ملی (کوتاه) نمایش داده می شود، درباره زندگی و کار یکنواخت نگهبان جوان در شهری بندری در جنوب ایران در طی چند شبانه روز است. این فیلم صامت است.
ملک زاده درباره دلیل صامت بودن فیلم، گفت: این فیلم خلوت و فضای تقریبا یکنواختی دارد، خواستم با سکوت خلوتی فضا را نشان دهم. حس کردم این فضاسازی، تاثیر بیشتری روی بیننده دارد.
صحنههای شعاری را حذف کردم
آخرین فیلمی که در نشست «فیلم، خبر» امروز شنبه ۲۸ آذرماه بررسی شد، مستند رضیه و منصور به کارگردانی سجاد قنبری بود.
قنبری در ابتدا گفت: شخصیت رضیه این پتانسیل را داشت که راجع به او فیلم ساخته شود. البته به طور کلی خوزستان بخاطر ماجرای جنگ سوژه زیاد دارد، آدمهایی که با جنگ زندگی کردند. ما این فیلم را در دو پارت ساختیم. پارت اول در سال ۹۲ و پارت دوم را سال ۹۸ فیلمبرداری کردیم.
وی درباره این که آیا این فیلم درگیر شعارزدگی شده یا نه توضیح داد: ما قصد نداشتیم در این مستند شعار دهیم. ما حتی صحنههایی را هم که به نظر میرسید شعاری است یا خانم رضیه در آن احساساتی شده و گریه کرده را حذف کردیم. نمیخواستیم فیلم شعاری و تراژدیک شود. بیشتر می خواستم سادگی آن را به مخاطب القا کنم.
چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» با دبیری محمد حمیدی مقدم به صورت آنلاین از ۲۵ آذرماه شروع شده و تا دوم دی ماه ادامه دارد.