سال ۱۳۹۹ یکی از سخت‌ترین سال‌ها برای صنعت خودروی ایران بوده و در حالی که سال ۱۴۰۰ هنوز به نیمه هم نرسیده، نمی‌توان در مورد بدتر شدن وضعیت صنعت خودروسازی در ایران یا بهبود نسبی آن در ماه‌های آینده اظهارنظر کرد. اما چرا صنعت خودرو از مدار سود دهی خارج شده است؟

 

علت اصلی این موضوع، همزمانیِ سیاست قیمت گذاری دستوری با رشد بی سابقه نرخ تورم در طول سال‌های ۱۳۹۸ تاکنون است. این وضعیت، به نوبه خود موجب شده که فاصله‌ای میان قیمت مصوب کارخانه و قیمت خودرو در بازار شکل بگیرد که سود ناشی از آن عمدتاً روانه جیب دلالان و واسطه‌ها شده است. از طرفی، سال ۱۳۹۹، شاهد بزرگ‌ترین شکاف قیمتی میان قیمت مصوب خودرو در کارخانه و قیمت حاشیه بازار بوده است.

 

اما ظاهراً تاثیر وضعیت عمومی اقتصاد ایران بر این شکاف قیمتی، بیش از آن است که معمولاً تصور می‌شود. بر این اساس، آمار‌ها نشان می‌دهند که در حالی که شکاف قیمتی میان قیمت مصوب و قیمت حاشیه بازار در سال ۱۳۹۱ به حدود ۶ درصد، در سال ۱۳۹۲ به حدود ۱۱ درصد و در سال ۱۳۹۳ به حدود ۶ درصد می‌رسید، پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴، این شکاف به حداقل کاهش پیدا کرد.

 

به این ترتیب، شکافی قیمتی کارخانه و حاشیه بازار در سال ۱۳۹۴ به حدود یک درصد کاهش پیدا کرد و عملاً خودروسازان بالاترین حاشیه سود ممکن خود را تجربه کردند. با این همه، به موازات تخریب وضعیت اقتصاد کشور و اضافه شدن تحریم‌های کمرشکن از سال ۱۳۹۷ به این سو، این شکاف قیمتی تشدید شد. در پایان سال ۱۳۹۷ به نسبت پایان سال ۱۳۹۶، شاهد یک رشد ۴۸ درصدی فاصله قیمت میان کارخانه و بازار هستیم.

 

در سال ۱۳۹۹، اما به نوعی ورق برگشت. شرکت‌های خودروساز در این سال همچنان با قیمت‌های سال ۱۳۹۷ محصولات خود را عرضه کردند که این اتفاق توان خودروسازان برای تولید خودرو را به شدت کاهش داد. شکاف قیمتی میان قیمت کارخانه و قیمت حاشیه بازار در آذرمان سال ۱۳۹۹، به حدود ۸۹ درصد رسید که بالاترین میزان در تمام طول دهه ۱۳۹۰ بوده است.

 

در ادامه فهرست قیمت برخی از خودرو‌های داخلی و خارجی در بازار ایران را در پایان هفته منتهی به ۱۸ تیرماه مشاهده می‌کنید: