ابوالفضل عالی روز شنبه در گفت و با خبرنگار ایرنا افزود: پس از کشف یک ساق پای گوسفند مدفون شده در معدن تاریخی نمک چهرآباد، این یافته ارزشمند تاریخی برای بررسی تحقیقاتی به تیم پژوهشی متشکل از محققان داخلی و خارجی داده شد.
وی با بیان اینکه این مورد جزو یافته های ارزشمند در سایت معدن تاریخی نمک چهرآباد است، ادامه داد: از آنجا که کار مطالعه بر روی اشیای تاریخی مستمر و زمان بر است، از این رو در مقطع کنونی بخشی از نتایج مطالعات روی بقایای ۱۶۰۰ساله این گوسفند، از سوی تیم تحقیقاتی در قالب یک مقاله منتشر شده است.
سرپرست پایگاه پژوهشی مردان نمکی در زنجان با بیان اینکه بقایای ۱۶۰۰ساله کشف شده یک گوسفند در معدن نمک چهرآباد هم اکنون در انبار موزه باستان شناسی این استان نگهداری می شود، اظهار داشت: از آنجا که این یافته، جذابیت چندانی برای بازدید کنندگان ندارد از این رو در معرض نمایش عموم قرار ندارد و صرفا به واسطه ارزش مطالعاتی از آن حفاظت می شود.
گفتنی است تیمی از متخصصان ژنتیک و باستانشناسی از ایرلند، فرانسه، آلمان، اتریش و ایران توانستهاند ژنوم گوسفند باستانی کشفشده را توالییابی کنند، امری که اطلاعات تازهای از نوع گوسفندان در این منطقه از خاورنزدیک و پرورش آنها توسط مردم محلی را آشکار کرده است.
در جریان این تحقیق یک تیم از متخصصان ژنتیک کالج ترینیتی دوبلین در ایرلند با استخراج ژنوم از یک برش کوچک پوست ساق پای گوسفند، آن را مورد مطالعه قرار دادند. در حالی که ژنوم حیوانی و انسانی دنیای باستان معمولا آسیبدیده و تکهتکه یافت میشود، معدن نمک باعث شده است تا بافت نرم و مواد بیولوژیکی جسد به صورت خوبی حفظ شده و ژنوم این گوسفند به شکلی یکپارچه و مناسب حفظ شود.
محققان میگویند این گوسفند از نظر ژنتیکی شبیه به نژادهای گوسفندان منطقه است که نشان می دهد از دستکم ۱۶۰۰ سال پیش تداوم این نسل از گوسفندان در ایران وجود داشته است.
پژوهشگران با مطالعه ژنهای مرتبط با پشم و چربی دم تکه مومیایی متوجه شدند که این گوسفند دارای ژن مرتبط با نژاد گوسفندان دمچربی پوشیده از پشم هستند که امروزه نیز در ایران دیده میشوند.
گوسفندان دمچربی به لحاظ پخت و پز برای مردم محلی ارزش زیادی دارند و در مناطقی با آب و هوای خشک در آسیا و آفریقا سازگاری بیشتری از خود نشان میدهند.
به گزارش ایرنا معدن نمک چهرآباد زنجان تنها محوطه باستانی شناخته شده در ایران است که مدارک قابل توجهی از استخراج نمک از دوران پیش و پس از اسلام را دارد.
این معدن تاریخی به دلیل ویژگی های خاص خود، مقادیر قابل توجهی ازمواد ارگانیک، ابزارهای معدنکاوی و همچنین مومیایی های طبیعی موسوم به 'مردان نمکی' را در خود جای داده است.
کاوش ها در این محوطه باستانی از سال ۸۳ آغاز شده است و از سال ۸۹ تا کنون اداره کل میراث فرهنگی زنجان کاوش در محوطه تاریخی معدن چهرآباد را با مشارکت و همکاری موزه و دانشگاه بوخوم آلمان دنبال می کند.
مردان نمکی' مومیایی های نمکی کشف شده از معدن نمک روستای چهرآباد در حوالی شهر زنجان هستند که بر اساس مطالعات انجام شده قدمت برخی از آنها به بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ سال پیش (دوره هخامنشیان) می رسد.
به گزارش ایرنا، هم اکنون از ۶ مومیایی کشف شده، آثار ۲ مرد نمکی به دلیل متلاشی بودن در مخزن اشیای 'مردان نمکی' موزه ذوالفقاری زنجان نگهداری می شود و سه مومیایی مردان نمکی در موزه عمارت ذوالفقاری زنجان و یک مومیایی نیز در موزه ملی ایران در معرض بازدیدکنندگان قرار دارد.
معدن نمک چهرآباد زنجان به شماره ۱۳۹۰۲ در فهرست آثار ملی با قدمت عصر آهن تا ساسانی به ثبت رسیده است.