به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین احسان نورانی اظهار کرد: بناهایی با عنوان چاه خانه در باغات سنتی قزوین با شاخص‌های ویژه به لحاظ کاربری و تأمین نیازهای باغدار و باغستان وجود دارند که از میراث ارزشمند معماری سازگار با اقلیم طبیعی به شمار می‌روند و با توجه به خطر نابودی کامل تعداد اندک چاهخانههای باقی مانده در باغستان سنتی قزوین، طرح مرمت و احیای این بناهای ارزشمند تاریخی در دستور کار این اداره کل قرار دارد.»
معاون میراث‌فرهنگی قزوین بیان کرد: پروژه احیای چاه خانه سازآباد حاج‌مصطفی با مشارکت مالک آغاز شده و اقدام‌هایی چون پی‌ریزی، دیوارچینی، طاق‌زنی، شیب‌بندی بام و ساماندهی محوطه چاه خانه مطابق با الگوی اولیه آنها تحت نظارت کارشناسان فنی اداره‌کل در حال انجام است.
وی توضیح داد: بنای چاه‌خانه‌ها معمولاً از آجر و ملات خشت و گل ساخته شده‌اند، این بناها اطاقی به ابعاد چهار در چهار و ارتفاع حدود سه متر دارند که دارای دیوارهای پهن و طاق ضربی هستند. چاه‌خانه‌ها دارای هواکش، شومینه و راه‌پله بوده و چاهخانههای قدیمی فاقد درب و دارای کتیبه‌ای بوده که نام چاهخانه و سال ساخت در آن ذکر شده است.
نورانی خاطرنشان کرد: فضای چاهخانه به عنوان استراحتگاه مشترک باغبانان و محل نگهداری وسایل آنان بوده و در زمان آبیاری و به خصوص در فصل محصول برای حفاظت از محصولات باغی استفاده می‌شده است.
